«ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ» (Εγκύκλιος 76η)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ & ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ
Πρωτ. 532
Ἀριθµ.
∆ιεκπ. 382/29-5-2012
Σπάτα , Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς 2012
Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ 76η
Πρὸς τοὺς εὐσεβεῖς χριστιανοὺς τῆς καθ’ ἡµᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἀγαπητοί µου ἀδελφοί,
ΧΡΟΝΙΑ σας ΠΟΛΛΑ καὶ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ!
Πέρασε ἡ κατανυκτικὴ περίοδος τοῦ Τριωδίου, γιορτάσαµε τὸ Πάσχα καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου καὶ ἤδη ὁλοκληρώνεται καὶ τὸ Πεντηκοστάριο. Γιορτὲς γεµᾶτες νόηµα, εὐκαιρίες πληµµυρισµένες ἀπὸ ἐπαγγελίες χαρᾶς καὶ ἐλπίδας, χαραγµένες ἀπὸ ἀλήθεια καὶ προοπτικὴ πνευµατικῆς ἐλευθερίας. Ἀλήθειες ὅπως ἡ ψηλάφηση τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὸν Θωµᾶ, ἡ θέα τοῦ Ἀναστάντος ἀπὸ τὶς Μυροφόρες, ἡ συνάντησή Του µὲ τοὺς µαθητές, ἡ συνοµιλία καὶ ἡ φανέρωσή Του µὲ τοὺς δύο πρὸς Ἐµµαούς, ἡ ἔκχυση τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος ποὺ γιορτάζουµε σήµερα, προσφέρονται ὄχι γιὰ νὰ τὶς ἀκούσουµε ὡς ἱστορικὲς περιγραφές οὔτε γιὰ νὰ τὶς
παραδεχθοῦµε ὡς θρησκευτικὰ ἰδεολογήµατα, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὶς πιστεύσουµε καὶ νὰ διηθήσουν ὅλες τὶς λεπτοµέρειες τῆς ζωῆς µας. Αὐτὸς εἶναι ὁ κόσµος τοῦ Θεοῦ ποὺ ἡ Ἐκκλησία µας προτείνει γιὰ τὸν καθένα µας χωριστὰ καὶ γιὰ ὅλους µαζὶ ὡς κοινωνία καὶ ὡς οἰκουµένη.
∆ίπλα σὲ αὐτὴν τὴν πρόταση ζωῆς καὶ ἤθους στέκεται ἡ θλιβερὴ ἐµπειρία τῆς κοσµικῆς πραγµατικότητος, ὅπως τὴ ζοῦµε στὶς µέρες µας. Μιὰ κατάσταση χωρὶς ὅραµα, χωρὶς ἐλπίδα, χωρὶς φῶς. Ἡ ἀνθρώπινη ἀποτυχία σὲ ὅλη της τὴν ἔκταση. Τὸ οἰκονοµικὸ σύστηµα σὲ κατάρρευση. Τὸ Εὐρωπαϊκὸ ὅραµα µετατράπηκε σὲ ἐφιαλτικὸ ὄνειρο. Οἱ πολιτικὲς ὑποσχέσεις µεταµφιέστηκαν σὲ ἀνόητα ψέµατα, ἀκατανόητα ἐπιχειρήµατα καὶ ἀδικαιολόγητες ἐπιλογές. Ἕνας κόσµος δίχως τόλµη καὶ ἡρωϊσµό, δίχως ἐξυπνάδα καὶ πρωτοτυπία, δίχως ποιότητα καὶ πειστικότητα, δίχως πνεῦµα καὶ ζωή. Ὁ ψευτοθεὸς τῆς δηµοκρατίας καὶ τῶν ἀτοµικῶν δικαιωµάτων ἐκφυλίσθηκε σὲ δικαίωµα ἐκλογικῆς ἐπιλογῆς ἀνάµεσα σὲ καταστροφικὰ σενάρια καὶ σὲ ἀνίκανους διαχειριστὲς τῆς καθηµερινότητάς µας.Τὴν ἱστορικὴ δόξα τοῦ παρελθόντος µας τὴ διαδέχθηκε ὁ παγκόσµιος διασυρµός µας καὶ οἱ συνεχεῖς ἀπειλές. Τὸ µόνο ποὺ πλέον γεννᾶ ἡ χώρα µας εἶναι ἀδιέξοδα καὶ ἀναξιοπιστία, ἀσυνεννοησία καὶ ἀκυβερνησία.
Οἱ µισθοὶ καὶ οἱ συντάξεις περικόπηκαν, τὰ ἐπιδόµατα ἀφαιρέθηκαν, τὰ χρέη αὐξήθηκαν, τὰ σπίτια µας φορολογήθηκαν, τὰ συσσίτια πλήθυναν, ἡ φτώχεια καὶ ἡ ἀνέχεια περίσσεψαν, οἱ ἄνεργοι συναγωνίζονται σὲ ἀριθµοὺς τοὺς ἐργαζόµενους, οἱ γέροντες ἀγωνιοῦν, οἱ νέοι ξενητεύονται, οἱ ἀναπνοές µας περιορίσθηκαν, οἱ ἐλπίδες µας στέρεψαν, τὰ ὁράµατα πέθαναν.
«Τὰ γὰρ ἔθνη καὶ οἱ βασιλεῖς οἵτινες οὐ δουλεύσουσί σοι ἀπολοῦνται» (Ἠσ. ξ΄ 12) καὶ «φυλὴ ἀνόµων ἐρηµωθήσεται» (Σοφ. Σειρὰχ ιστ΄ 4). Αὐτὸ πάθαµε. Ἐγκαταλείψαµε τὸν Θεὸ καὶ ζοῦµε τὴν ἐρήµωση καὶ τὴν ἀπώλειά µας. Ἡ παιδεία µας χωρὶς ἀγωγή, ἡ ἱστορία µας χωρίς δόξα, ἡ Ἐκκλησία µας χωρὶς ὀµορφιά, ἡ ζωή µας χωρὶς ἀλήθεια, ἡ πορεία µας χωρὶς ἀξία. Αὐτὴ εἶναι ἡ αἰτία τοῦ σηµερινοῦ µας καταντήµατος. Καὶ δὲν τὸ ἔχουµε καταλάβει. Τὸ γκρέµισµα τῶν πνευµατικῶν θεµελίων µας συνεχίζεται ἀπρόσκοπτα. Κάναµε τὸ λάθος νὰ ἐλπίσουµε ἐκεῖ ποὺ δὲν ἔπρεπε. Κάναµε τὸν κόπο νὰ ψηφίσουµε αὐτοὺς ποὺ δὲν ἀξίζουν. Κάνουµε τὸ ἔγκληµα νὰ µὴ µαθαίνουµε ἀπὸ τὰ λάθη µας. Τελικὰ οὔτε κυβέρνηση βλέπουµε οὔτε ἀληθινοὺς ἡγέτες καὶ ἄρχοντες διακρίνουµε οὔτε λύσεις διαφαίνονται. Ὅπως γράφει κάπου ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «ὁ πλοῦς ἐν νυκτί, πυρσὸς οὐδαµοῦ, Χριστός καθεύδει», ἡ πορεία µας εἶναι στὸ σκοτάδι, φῶς πουθενά, καὶ ὁ Χριστός κοιµᾶται…
Ὄχι, ὅµως ἀγαπητοί µου, ἀδελφοί· ὁ Χριστὸς δὲν κοιµᾶται. Ἐµεῖς βυθισθήκαµε σὲ λησµοσύνη καὶ σὲ βαθὺ ≈πνο. Ἐµεῖς κοιµόµαστε. Γι’ αὐτὸ «ὥρα ἡµᾶς ἐκ τοῦ ὕπνου ἐγερθῆναι» (Ρωµ. ιγ΄ 11). Καιρὸς νὰ ξυπνήσουµε. Ἡ µέρα δὲν θὰ ἔρθει ἀπὸ µόνη της. Αὐτὴ τὴ µέρα θὰ τὴν φέρουµε ἐµεῖς· καὶ µάλιστα ὄχι τόσο µὲ τὰ σωστὰ ἔργα ἢ τὶς ὀρθὲς ἐπιλογές µας, ὅσο µὲ τὴν ὁµολογία τῆς πίστης καὶ τὴν προσευχή µας. Οἱ κοσµικὲς πολιτικὲς ἐπιλογές προσδοκοῦν «πότε θὰ κάνει ξαστεριά»· δὲν µποροῦν νὰ µᾶς βγάλουν ἀπὸ τὴ νύχτα, ἐλπίζουν σὲ ἀστεράκια. Ἐµεῖς προσδοκοῦµε ἡµέρα µὲ» λιο, τὸν Ἥλιο τῆς δικαιοσύνης. ∆ὲν προσδοκοῦµε ≤ναν θεὸ ποὺ θὰ µᾶς λύσει τὰ ἐπίγεια προβλήµατα, γιὰ νὰ Τὸν ξαναξεχάσουµε· οὔτε θὰ ἀµνηστεύσει τὰ λάθη µας, γιὰ νὰ τὰ ἐπαναλάβουµε. Πιστεύουµε στὸν Χριστό, στὸν ἀληθινό Θεό, γιὰ νὰ δεχθεῖ τὴ µετάνοιά µας καὶ τὴν πίστη µας, γιὰ νὰ τὶς ποτίσει µὲ τὴ χάρι Του καὶ ἔτσι νὰ φανερώσει τὴν παρουσία Του. Ναί! Εἶναι δυνατὸν µέσα ἀπὸ τὸ σηµερινὸ κατάντηµα νὰ προκύψει δόξα καὶ µεγάλη εὐλογία, διότι «Μακάριον ἔθνος οὗ ἐστι Κύριος ὁ Θεὸς αὐτοῦ» (Ψαλµ. λβ΄ 12)· µακάριο καὶ εὐλογηµένο εἶναι τὸ ἔθνος ποὺ ἔχει τὸν ἀληθινὸ Θεὸ ὡς Κύριό Του. Αὐτὴ εἶναι µιὰ αἰώνια ἀλήθεια ποὺ δὲν ἑρµηνεύεται τόσο λογικά, ὅσο ἐπαληθεύεται ἱστορικὰ καὶ δικαιολογεῖται πνευµατικά. Ὁ δρόµος τοῦ Θεοῦ παραµένει πάντα ἀνοιχτός.
Ἦρθε ἡ ὥρα ποὺ πρέπει νὰ ξυπνήσουµε. Ἂς ἀρχίσουµε µὲ ἐκτενεῖς προσευχὲς καὶ λιτανεῖες. Ὄχι γιὰ νὰ γλιτώσουµε ἀπὸ τὴν καταστροφή. Ὄχι γιὰ νὰ µᾶς ἀπαλλάξουν ἀπὸ τὰ µνηµόνια. Ὄχι γιὰ νὰ µᾶς σβήσουν τὰ χρέη. Ὄχι γιὰ νὰ µειωθεῖ ἡ ἀνεργία. Ὄχι γιὰ νὰ ξεφύγουµε τὴν χρεωκοπία. Αὐτὰ ξέρει ὁ Θεὸς ἂν καὶ πῶς καὶ πότε θὰ τὰ φτιάξει. Αὐτὸ ποὺ χρειαζόµαστε εἶναι πρῶτον· ὅσοι ἀληθινὰ πιστεύουµε νὰ µετανοήσουµε. Νὰ µετανοήσουµε, διότι Τὸν ξεχάσαµε, διότι Τὸν ἐγκαταλείψαµε, Τὸν περιφρονήσαµε, Τὸν πολεµήσαµε, ἀπορρίψαµε τὸν δρόµο καὶ τὶς ἐντολές Του. Ἀκόµη καὶ ὅσοι Τὸν ὁµολογοῦµε, δυστυχῶς ἐπιλέξαµε νὰ ζήσουµε χωρὶς τὴ δύναµή Του.
Καλούµαστε νὰ Τὸν δοξάσουµε ὄχι γιὰ τὶς ἐπίγειες χαρές µας. ∆ὲν ὑπάρχουν πλέον τέτοιες. Νὰ Τὸν δοξάσουµε γιὰ τὴν παρουσία καὶ τὴν ἀλήθεια Του, γιὰ τὸ ἔλεος καὶ τὴν ἀγάπη Του· γιὰ τὴ µακροθυµία Του.
Καλούµαστε νὰ Τὸν ὁµολογήσουµε σήµερα. Νὰ ὁµολογήσουµε ὅτι «οὗτοι ἐν ἅρµασι καὶ οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡµεῖς δὲ ἐν ὀνόµατι Κυρίου Θεοῦ ἡµῶν µεγαλυνθησόµεθα» (Ψαλµ. ιθ΄ 8). Ἐλπίδα µας καὶ ἐπιστηριγµός µας εἶναι τὸ ὄνοµα τοῦ Θεοῦ καὶ µόνον. Αὐτὸς εἶναι τὸ µέλλον µας καὶ ἡ προοπτική µας.
Καὶ τέλος, καλούµαστε νὰ ζητήσουµε ὁ Κύριος νὰ ἀναδείξει ἄρχοντες ἱκανοὺς νὰ ἀναλάβουν τὶς εὐθύνες τοῦ τόπου µας, τὴν προστασία τῆς ἱστορίας µας, τὸν σεβασµὸ τῆς πίστης καὶ τῆς παράδοσής µας· ἡγέτες µὲ φόβο Θεοῦ, µὲ νοῦν Χριστοῦ, ἀνιδιοτελεῖς πατριῶτες µὲ ξεκάθαρη προαίρεση, πολιτικὴ σύνεση καὶ ἡρωικὴ βούληση, διότι τέτοιους χρειαζόµαστε, µόνο τέτοιους µποροῦµε νὰ ψηφίσουµε καὶ τέτοιους µόνο ἀξίζει αὐτὸ ποὺ ὀνοµάζεται Ἑλληνικὴ ταυτότητα καὶ Ὀρθόδοξη συνείδηση.
Παράλληλα, ἡ δική µας γενιά, ποὺ καὶ αὐτὴ φαίνεται ἀνίκανη νὰ ὑλοποιήσει τὸ Τάµα τῶν προγόνων µας, πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ τὸ ἀνανεώσει µὲ «να νέο Τάµα. Τώρα ποὺ πεινᾶµε, τώρα νὰ κτίσουµε τὸν ναὸ τοῦ Τάµατός µας. Ὅπως ἡ Ὀρθόδοξη Ἀλβανία στὸ κέντρο τῶν Τιράνων αὐτὲς τὶς µέρες ἐγκαινιάζει τὸ Πνευµατικὸ Κέντρο τῆς πίστης της, ὅπως οἱ Σέρβοι στὸ Βελιγράδι, οἱ Ρουµάνοι στὸ Βουκουρέστι καὶ οἱ Ρῶσοι στὴ Μόσχα, πρόσφατα µέσα στὴ φτώχεια τους ἔκτισαν τοὺς ναοὺς τοῦ Σωτῆρος καὶ τῶν Ἁγίων τους, κατὰ µείζονα λόγο ἐµεῖς τώρα πρέπει νὰ ἐκπληρώσουµε τὸ παλιὸ καὶ τὸ σύγχρονο Τάµα µας. Αὐτὸ ἀξίζει περισσότερο καὶ ἀπὸ τὶς προσευχές µας. Γιατὶ τὶς συνοδεύει καὶ µὲ ἔργα. Σήµερα πρέπει νὰ δείξουµε ¬τι περισσότερο ἀπὸ τὸ νὰ συντηρήσουµε τὸ σῶµα µας ἔχουµε ἀνάγκη νὰ ζωογονήσουµε τὴν πίστη µας. Αὐτὸ ποὺ µᾶς λείπει δὲν εἶναι ἡ ὑλικὴ τροφὴ ἀλλὰ ἡ σχέση µας µὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ ποὺ ἀποτελεῖ τὴ δοκιµασία µας δὲν εἶναι ἡ φτώχεια καὶ ἡ πεῖνα µας ἀλλὰ ἡ ἀποξένωση ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἡ στέρησή Του.
Σᾶς καλῶ λοιπὸν ὅλους, ἀγαπητοί µου ἀδελφοί, ὅσοι συµµερίζεστε αὐτὴ τὴν ἀνάγκη, ὅσοι συντηροῦµε ψήγµατα πίστης µέσα µας, νὰ ἐπιρρίψουµε τὴν ἐλπίδα µας «ἐπὶ τὸν Κύριον», λιτανεύοντες καὶ προσευχόµενοι. Νὰ ὁµολογήσουµε µὲ συντριβὴ τὴν ἀποµάκρυνσή µας ἀπὸ τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ διάθεση τῆς ἐπιστροφῆς µας στὴν ἀδιάψευστη ἐλπίδα Του· στὰ δωµάτιά µας µόνοι µὲ δάκρυα στὰ µάτια, στούς ναούς µας ὅλοι µαζὶ µὲ προσευχὲς καὶ ὁλονύκτιες δεήσεις, ἐνδεχοµένως στούς δρόµους καὶ στὶς πλατεῖες µὲ κεριὰ καὶ λαµπάδες. Αὐτὰ δὲν εἶναι ἄγνωστα στὴν ἱστορία µας, εἶναι δοκιµασµένοι δρόµοι στὴ ζωὴ τοῦ Ἔθνους καὶ τῆς Ἐκκλησίας µας. Ἡ ἐλπίδα µας, ἀδελφοί µου, δὲν βρίσκεται στὶς ἐκλογὲς τῆς 17ης Ἰουνίου – ἐκεῖ |σως βρίσκεται µέρος µόνον τῆς εὐθύνης µας. Τὸ σύνολο τῶν ἐλπίδων µας βρίσκεται στὴ σηµερινὴ ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς. Γιατὶ στὰ αὐτιά µας ἠχεῖ ἡ προτροπὴ τοῦ προφητάνακτος ∆αβίδ: «Μὴ πεποίθατε ἐπ’ ἄρχοντας ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων οἷς οὔκ ἐστι σωτηρία» (Ψαλµ. ιµε΄ 3). Γιατὶ δὲν πιστεύουµε σὲ πολιτικοὺς ποὺ ἀλλάζουν τὶς ὑποσχέσεις τους, ἀλλὰ στὸ Πανάγιο Πνεῦµα ποὺ ἀλλοιώνει τοὺς µαθητὲς καὶ «πανσόφους τοὺς ἁλιεῖς ἀναδεικνύει». Ὄχι σὲ αὐτοὺς ποὺ διχασµένοι δὲν µποροῦν νὰ φτιάξουν µιὰ κυβέρνηση, ἀλλὰ σὲ Αὐτὸν ποὺ «εἰς ἑνότητα πάντας καλεῖ». Ὄχι στὴν ἀλαζονικὴ σύγχυση τῆς σύγχρονης Βαβέλ, ἀλλὰ στὴν καθαρότητα τοῦ θελήµατος τοῦ Θεοῦ. Ὄχι στὶς ἄκαρπες προσπάθειες τῶν ἡγετῶν αὐτοῦ τοῦ κόσµου, ἀλλὰ στὴν παγκαρπία τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος.
«Ἀδελφοί, στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιοῦσθε» (Α΄ Κορ. ιστ΄ 13)
«Εἰ ὁ Θεὸς µεθ’ ἡµῶν οὐδεὶς καθ’ ἡµῶν»
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† ῾Ο Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΣ