Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος και Αναλήψεως Κυρίου Παιανίας

Μονόχωρος ξυλόστεγος κεραμοσκεπής ναός της μεταβυζαντινής εποχής, με νεώτερες επεμβάσεις. Εσωτερικά στο κτιστό τέμπλο διασώζεται τοιχογραφικός διάκοσμος. Πανηγυρίζει στις 12 Δεκεμβρίου, τού Αγίου Σπυρίδωνος Επισκόπου Τριμυθούντος και την ημέρα της Αναλήψεως, 40 μέρες μετά το Πάσχα.

Γενικά
Η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα βρίσκεται στα νοτιοανατολικά άκρα της Παιανίας, στη διασταύρωση των οδών Αττικής (προς το τέλος της) και Αγίου Σπυρίδωνος, πολύ κοντά στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Ο ναός βρίσκεται μέσα σε ένα ορθογώνιο περίβολο, δενδροφυτευμένο και διαμορφωμένο. Η περιβάλλουσα περιοχή ήταν σχετικά αραιοκατοικημένη, όμως πρόσφατα άρχισαν να πυκνώνουν νεόδμητες οικοδομές.

Είναι μονόχωρος μεταβυζαντινός ξυλόστεγος ναός, μάλλον ευρύχωρος, με διαστάσεις 6.00 x 10.00 μ. και με ημικυκλική αψίδα ιερού. Είναι σε μεγάλο μέρος του πρόσφατα ξανακτισμένος (2). Οι πολύ νεώτερες επεμβάσεις έχουν οδηγήσει σε μια φροντισμένη εικόνα του ναού, όμως όχι και σε ανάλογο αισθητικό αποτέλεσμα. Το παλαιό κτιστό τέμπλο και στην κόγχη του Ιερού σώζονται τοιχογραφίες.

Ο ναός είναι δισυπόστατος, αφιερωμένος στον Άγιο Σπυρίδωνα και στην Ανάληψη Κυρίου. Σύμφωνα με την παράδοση ο ναός κτίστηκε ανάμεσα στα 1850-1860, με έξοδα του Κυριάκου Παπασπύρου, που τον αφιέρωσε στην Ανάληψη και του ιδιοκτήτη της γης του Σπύρου Θανάση, που τον αφιέρωσε στον Άγιο Σπυρίδωνα.

Σήμερα ο ναός είναι ανοιχτός προσβάσιμος στους επισκέπτες. Ανήκει στην ενορία της εκκλησίας «Γέννηση Χριστού. Πανηγυρίζει με πανηγυρικό εσπερινό και θεία Λειτουργία κατά την ημέρα εορτής του Αγίου Σπυρίδωνος στις 12 Δεκεμβρίου όπως και της Αναλήψεως, την Πέμπτη, 40 μέρες μετά το Πάσχα.

Βιβλιογραφία:
1) «Ιστορία της Παιανίας και των ανατολικά του Υμηττού περιοχών», εκδ. 1973, του ιατρού Γεωργίου Δ. Χατζησωτηρίου

2) «Παιανικά Μελετήματα», Συμβολή, Παιανία 1987, Κώστας Ν. Πρίφτης, σελ. 136

3) Κατάλογος χριστιανικών μνημείων Μεσογείων και Λαυρεωτικής – 1ης εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων