Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου του Σκληπιού Παιανίας
Μονόκλιτος τρουλλαίος ναός του 17ου-18ου αι. με παλαιότερες οικοδομικές φάσεις και παλαιά εντοιχισμένα αρχιτεκτονικά μέλη. Σώζονται τοιχογραφίες του 19ου αιώνα. Πανηγυρίζει στις 23 Απριλίου ή τη Δευτέρα του Πάσχα, του Αγίου Μεγαλομόρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.
Γενικά
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου «του Σκληπιού» βρίσκεται ακριβώς πάνω στην οδό Αγίου Γεωργίου, στα Νότια άκρα της Παιανίας, 300 μ. δυτικά της Λεωφ. Λαυρίου, στα όρια με τον Καρελά του Δήμου Κρωπίας. Πρόκειται για ένα όμορφο ναό μέσα σε ένα μικρό περίβολο, που προκαλεί το ενδιαφέρον του περαστικού, με ελεύθερη θέα δυτικά προς το λόφο του Προφήτη Ηλία και τον Υμηττό. Η περιβάλλουσα περιοχή δεν κατοικείται σήμερα και παρά την ύπαρξη αραιά κάποιων βιοτεχνιών κυριαρχεί η εντύπωση της υπαίθρου.
Ο τύπος του ναού είναι μονόχωρος τρουλλαίος, με ένα ιδιαίτερο, χαμηλό και κυλινδρικό τρούλο. Οι διαστάσεις του 4.25 x 7.00 μ. περίπου και μέγιστο ύψος στον τρούλο 6.20 μ. Τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του τοποθετούν το κτίσμα στην α’ περίοδο της τουρκοκρατίας, 17ο με 18ο αιώνα, το οποίο όμως έχει υποστεί εξωτερικές τροποποιήσεις για την ενίσχυση της στατικής του επάρκειας. Ο ναός σε ένα μεγάλο μέρος του έχει κτιστεί με αρχαίο αρχιτεκτονικό και οικοδομικό υλικό. Αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη, όπως μαρμάρινες πλάκες ή κομμάτια από κίονες, βρίσκονταν ή βρίσκονται ακόμα στον περίβολο. Άλλωστε το όνομα «Σκληπιού», που προφανώς προέρχεται από το «Ασκληπιού», παραπέμπει σε αρχαίες αναφορές.
Στο εσωτερικό το τέμπλο είναι κτιστό με μια θύρα ενώ οι τοιχογραφίες έχουν περιορισμένο ενδιαφέρον και δε μπορούν να τοποθετηθούν πριν από το 19ο αιώνα.
Τα κλειδιά για την επίσκεψη του ναού βρίσκονται στην εκκλησία «Γέννηση Χριστού», στην ενορία της οποίας ανήκει. Πανηγυρίζει την ημέρα της εορτής του Αγίου Γεωργίου την 23η Απριλίου ή τη Δευτέρα του Πάσχα, με πανηγυρικό εσπερινό και θεία Λειτουργία. Επίσης λειτουργεί περιστασιακά όταν το επιθυμούν οι ενορίτες.
Ιστορία – Παράδοση
Στη θέση του ναού ή γύρω από αυτόν, φαίνεται ότι υπήρχαν ένα ή περισσότερα παλαιότερα κτίσματα. Είναι βέβαιο ότι η περιοχή κατοικούνταν κατά τη φραγκοκρατία και πολύ πιθανό και κατά τους αρχαίους χρόνους. Η λέξη «του Σκληπιού» παραπέμπει πιθανά στη διαδοχή των λατρειών κατά το πέρασμα από την ειδωλολατρεία στη χριστιανική θρησκεία.
Κατά την παράδοση, ο Άγιος Γεώργιος χτίστηκε πάνω σε παλαιότερα γκρεμίσματα με την άδεια των Τούρκων, για τις ανάγκες των υπόδουλων κατοίκων της περιοχής, λόγω της σχετικής απόστασης του Αγίου Αθανασίου. Όλοι συμφωνούν ότι κτήτορας της εκκλησίας ήταν κάποιος πρόγονος των Χουνταίων του Λιοπεσίου, των επιλεγόμενων Καρατζάδων.
Βιβλιογραφία:
1. Μπούρας Χαρ.- Ανδρεάδη Ρ.- Καλογεροπούλου Α., Εκκλησίες της Αττικής, Αθήνα 1969, σ. 236- 238
2. «Ιστορία της Παιανίας» και των ανατολικά του Υμηττού περιοχών, εκδ. 1973, του ιατρού Γεωργίου Δ. Χατζησωτηρίου