Μήνυμα Θεοφανείων 2020

«Ἐπεφάνης σήμερον τῇ οἰκουμένῃ,
καὶ τὸ φῶς σου, Κύριε, ἐσημειώθη ἐφ’ ἡμᾶς, ἐν ἐπιγνώσει ὑμνοῦντάς σε·
ἦλθες ἐφάνης τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον».

Ὑπάρχει μιὰ ἐσωτερικὴ βαθειὰ σχέση ἀνάμεσα στὴν ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων καὶ τὴν ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. Καὶ οἱ δύο ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὸ φῶς, τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ. Στὴ ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως ψάλλουμε «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»· ἡ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως καὶ ἡ νίκη ἐπὶ τοῦ θανάτου βγαίνει σὰν φῶς, τὸ φῶς τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, μέσα ἀπὸ τὸν κενὸ τάφο καὶ γεμίζει τὰ πάντα. Γι’ αὐτὸ ἡ ἑορτὴ αὐτὴ λέγεται Λαμπρή. Στὰ Θεοφάνεια ἑορτάζουμε πάλι τὸ φῶς, τὸ φῶς ὅμως τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσά μας. Ἀνοίγει ὁ οὐρανὸς καὶ ἐμφανίζεται, σύμφωνα μὲ τὴ συνοπτικὴ περιγραφή τῶν εὐαγγελιστῶν, ἡ Ἁγία Τριάδα. Γι᾿ αὐτὸ ἡ ἑορτὴ αὐτὴ λέγεται Φῶτα. Ἡ μία, λοιπόν, ὁμοιότητα εἶναι τὸ φῶς.

Ἡ δεύτερη ὁμοιότητα εἶναι τὸ ὅτι τὸ βάπτισμα, καὶ τὸ δικό μας βάπτισμα ποὺ ἔχει σχέση μὲ τὴ βάπτιση τοῦ Κυρίου, εἶναι σύμβολο ταφῆς καὶ ἀναστάσεως. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ ὅλους σήμερα σὲ μιὰ ταφὴ -τὴν ταφὴ τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου· καὶ μιὰ ἀνάσταση -τὴν ἀνάσταση τοῦ νέου.

Ὑπάρχει καὶ μιὰ τρίτη ὁμοιότητα. Κατὰ τὴν κάθοδο τοῦ Κυρίου στὸν Ἅδη, ὁ Ἅδης «στένων βοᾶ», στενάζει. Δὲν ἀντέχει τὸν Κύριο στὰ σπλάγχνα του, ὅπως δὲν Τὸν ἀντέχει οὔτε ἡ φύση ταπεινούμενο καὶ βαπτιζόμενο στὸν Ἰορδάνη. Γι᾿ αὐτὸ ὑποχωροῦν τὰ ὕδατα τοῦ Ἰορδάνου καὶ συστέλλεται ὁ Ἰωάννης, σχίζονται οἱ οὐρανοί, κατεβαίνει τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον «ὡσεὶ περιστερὰ» καὶ ἀκούγεται ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ πατρός: «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα» (Ματθ. γ΄ 16-17). Αὐτὴ ἡ κένωση καὶ ταπείνωση τοῦ Κυρίου ὁδηγοῦν στὴ φανέρωση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τέλος, ἡ τέταρτη ὁμοιότητα βρίσκεται στὰ εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα τῶν προεορτίων ἡμερῶν, ἀπὸ τὶς 2 Ἰανουαρίου μέχρι καὶ τὶς 5, κάποια ἀπὸ τὰ ὀποῖα εἶναι ἀκριβῶς ἴδια μὲ τὰ εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα τῶν μετὰ τὸ Πάσχα ἡμερῶν, δηλαδὴ τῆς ἑβδομάδος τῆς Διακαινησίμου. Τὰ ἀναγνώσματα αὐτὰ ὑπογραμμίζουν αὐτὸ τὸ στοιχεῖο τῆς «ἀνακαινώσεως» τῆς δικῆς μας, ὅπως ἀναφέρει καὶ τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων (Τιτ. γ΄ 5), καὶ τὸ ὁποῖο ἐπαναλαμβάνεται στὶς εὐχὲς τοῦ Ἁγιασμοῦ γιὰ τὴν ἀνακαίνιση τῆς κτίσης. Τὰ πάντα καὶ στὶς δύο ἑορτὲς γίνονται καινά, καινούργια.

Ὁ λόγος ποὺ γίνεται αὐτὴ ἡ ἀνακαίνιση, ὁ ἁγιασμὸς τῆς κτίσης, εἶναι γιὰ νὰ ἐπιτευχθεῖ καὶ ὁ ἐξαγιασμὸς ὁ δικός μας, τῆς ψυχῆς μας. Εἶναι κρῖμα νὰ πάρουμε τὸν ἁγιασμὸ καὶ νὰ μὴν καταλάβουμε τὸ μήνυμα τῆς ἑορτῆς, τὸ ὁποῖο εἶναι νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς μέτοχοι τοῦ θεϊκοῦ φωτός, νὰ ἀνοιχτοῦν καὶ γιὰ μᾶς οἱ οὐρανοί. Συχνὰ παραπονιόμαστε ὅτι εἶναι κλειστοὶ οἱ οὐρανοὶ γιὰ μᾶς, σὰν νὰ εἶναι ἀπὼν ὁ Θεὸς ἀπὸ τὴ ζωή μας͘ δὲν Τὸν βλέπουμε, δὲν μᾶς θέλει. Ἔτσι νομίζουμε.

Γιὰ νὰ εἶναι ὅμως μονίμως ἀνοιχτὸς ὁ οὐρανός χρειάζεται καὶ ἡ δική μας κένωση καὶ ταπείνωση, μετοχὴ καὶ μετάληψη σ᾿ αὐτὴ τὴν εὐλογία τῆς χάριτος. Ἀνακαινίζεται ἡ κτίση γιὰ νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι καινούργια φύση. Νὰ ἀλλάξουμε ἐξ ὁλοκλήρου καὶ νὰ μεταμορφωθοῦμε ἀπὸ ἄνθρωποι τῆς πτώσεως σὲ ἄνθρωποι τῆς χάριτος. Εὔχομαι μέσα σ᾿ αὐτὸ τὸ πνεῦμα πραγματικά νὰ ζοῦμε τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσά μας, νὰ ζοῦμε σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς διαρκῶς στὴ ζωή μας, ἡ ὁποία νὰ εἶναι ἀνακαινούμενη καὶ πλημμυρισμένη ἀπὸ τὸ φῶς τῆς χάριτος καὶ τῆς παρουσίας Του. Ἀμήν.