Kυριακή των Αγίων Πατέρων της Α’ Οικ. Συνόδου 16.6.2024

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ & ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΙΟΥΝΙΟΥ 2024

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Α΄ ΟΙΚΟΥΜ. ΣΥΝΟΔΟΥ ( Ἰωάν. ιζ ΄1-13)
16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2024

Ἡ Κυριακὴ αὐτή, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, συνδέει τὶς ἑορτὲς τῆς Ἀναλήψεως καὶ τῆς Πεντηκοστῆς. Ὁ Χριστὸς ὁλοκλήρωσε τὸ ἀπολυτρωτικὸ ἔργο Του πάνω στὴν γῆ, ἀλλὰ ἡ Ἐκκλησία θὰ συνεχίσει αὐτὸ τὸ ἔργο μετὰ τὴν Πεντηκοστή. Τὴν σημερινὴ Κυριακὴ ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ἀφιερώσει στοὺς ἁγίους 318 Πατέρες τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, οἱ ὁποῖοι στὴν Νίκαια τῆς Βιθυνίας ἀντιμετώπισαν τὴν αἴρεση τοῦ Ἀρείου. Στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπ’ τὴν «ἀρχιερατικὴ προσευχή» τοῦ Κυρίου.

Στὸ κατὰ Ἰωάννην εὐαγγέλιο, ἀπ’ τὸ 13ο κεφάλαιο μέχρι καὶ τὸ 17ο, μεταξὺ τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου καὶ τῆς συλλήψεως τοῦ Κυρίου, καταγράφεται μία ἐκτεταμένη ὁμιλία τοῦ Χριστοῦ πρὸς τοὺς μαθητές Του. Ὅλοι ἀκούσαμε τὸ πρῶτο ἀπ’ τὰ δώδεκα εὐαγγέλια τὸ ἀπόγευμα τῆς Μεγάλης Πέμπτης, στὸ ὁποῖο ὁ Κύριος ἐκθέτει τὸν ἀπολογισμὸ τοῦ ἔργου Του πάνω στὴν γῆ καὶ ἀπευθύνει τὶς τελευταῖες συμβουλὲς πρὸς τοὺς μαθητές Του. Αὐτὴ ἡ ἐκτεταμένη ὁμιλία ἐπισφραγίζεται μὲ μία προσευχὴ τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν ἐπουράνιο Πατέρα Του, ἡ ὁποία ὀνομάζεται «ἀρχιερατικὴ προσευχή» καὶ διαφέρει ἀπ’ τὴν προσευχὴ τῆς ἀγωνίας τοῦ Χριστοῦ μπροστὰ στὸν θάνατο, τὴν ὁποία συναντοῦμε στοὺς ἄλλους εὐαγγελιστές.

Στὴν «ἀρχιερατικὴ προσευχή» ἀποτυπώνεται ἡ ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας κυρίως μέσα ἀπ’ τὶς τρεῖς λέξεις «ἑνότητα», «Ὄνομα» καὶ «Δόξα». Ὁ Χριστὸς ἐκφράζει τὴν στενότατη σχέση μεταξὺ τοῦ Ἑαυτοῦ Του καὶ τοῦ Θεοῦ Πατέρα μέσα στὴν ἁγία Τριάδα. Μὲ τὴν λέξη «Πάτερ» ἀρχίζει ὁ Χριστὸς καὶ αὐτὴν τὴν προσευχὴ πρὸς τὸν Θεὸ Πατέ-ρα. Μὲ τὴν παρεμφερὴ ἔκφραση «Πάτερ ἡμῶν» ἀρχίζουμε καὶ ἐμεῖς τὴν γνωστὴ προσευχή. Ἀλλὰ ἐμεῖς εἴμαστε δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ κατὰ φύσιν Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. «Παιδιὰ τοῦ Θεοῦ» λεγόμαστε καὶ οἱ ἄνθρωποι, ἀλλὰ σὲ ἕνα ἐντελῶς διαφορετικὸ ἐπίπεδο ἀπ’ αὐτὸ τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι «ὁμοούσιος» πρὸς τὸν Πατέρα, ὅπως διεκήρυξαν οἱ ἑορταζόμενοι Πατέρες τῆς Α΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Οἱ ἄνθρωποι καλούμαστε νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, ὥστε στὴν συνέχεια νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τὸν Πατέρα. Ἡ ἑνότητα αὐτὴ εἶναι δυνατὸν νὰ πραγματοποιηθεῖ, χωρὶς βεβαίως νὰ παύσει νὰ ὑπάρχει ἡ διαφορὰ μεταξὺ τοῦ Δημιουργοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ κόσμου. Ὁ Τριαδικὸς Θεὸς εἶναι κοινωνία ἀγάπης. Αὐτὸς καὶ δημιούργησε τὸν κόσμο χωρὶς νὰ εἶναι ὑποχρεωμένος ἤ ἀναγκασμένος νὰ τὸν φέρει ἀπ’ τὴν ἀνυπαρξία στὴν ὕπαρξη. Μέσα σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο ἔβαλε τὸν ἄνθρωπο, στὸν ὁποῖο ἀνέθεσε τὴν εὐθύνη γιὰ τὴν πορεία αὐτοῦ τοῦ κόσμου, γιὰ τὸν σωστὸ προσανατολισμὸ αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Ἀμέσως μετὰ τὴν δημιουργία τοῦ κόσμου ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νὰ δώσει «ὄνομα» στὰ ζῶα. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀναλαμβάνει τὴν εὐθύνη νὰ δώσει κατεύθυνση, νόημα καὶ προσανατολισμὸ στὸν κόσμο. Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νὰ εἶναι συνεργάτης καὶ συνδημιουργὸς τοῦ Θεοῦ μέσα στὸν κόσμο.

Τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν κόσμο δὲν ἔπαυσε νὰ ἐκδηλώνεται. Κορυφαία ἐκδήλωση αὐτῆς τῆς ἀγάπης εἶναι ὁ Σταυρὸς καὶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Στὸν κόσμο κυριάρχησε ἡ ἁμαρτία καὶ ἡ ἁμαρτία ἔφερε, ὄχι μόνο τὴν φθορὰ καὶ τὸν θάνατο, ἀλλὰ καὶ τὴν διαίρεση καὶ τὴν σύγκρουση. Στὴν «ἀρχιερατικὴ προσευχή» ὁ Χριστὸς φαίνεται νὰ διαχωρίζει τοὺς πιστοὺς ἀπ’ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο, ὅταν εἶπε ὅτι θέλει νὰ προσευχηθεῖ γιὰ τοὺς δικούς Του καὶ ὄχι γιὰ τὸν κόσμο. Προφανῶς ἐννοεῖ ὅτι οἱ δικοί Του ἄνθρωποι (τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ἅγιοι) θὰ ἀποτελέσουν στὴν ἱστορικὴ διαδρομὴ τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ζύμη γιὰ τὴν πραγματικὴ ἑνότητα τοῦ κόσμου, ἡ ὁποία θὰ εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἐπιστροφῆς τῶν ἀνθρώπων στὸν Θεό. Ἡ ἑνότητα αὐτὴ εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς ἱεραποστολῆς.

Εἶναι δυνατὸν νὰ πραγματοποιηθεῖ αὐτὸ τὸ ἀποτέλεσμα, ἐπειδὴ ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἐνανθρώπησε καὶ φανέρωσε στοὺς ἀνθρώπους τὸ Ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Ἄν τὸ «ὄνομα» ποὺ δίνει ὁ ἄνθρωπος στὰ ὄντα αὐτοῦ τοῦ κόσμου σημαίνει προσανατολισμὸ καὶ κατεύθυνση, τὸ Ὄνομα τοῦ Θεοῦ δηλώνει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Μᾶς φανέρωσε ὁ Θεὸς ὅτι ἡ τριαδικὴ ὕπαρξή Του εἶναι ἀγάπη καὶ ὅτι ζητεῖ ἀπ’ τοὺς ἀνθρώπους τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν Του.

Στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀκούγεται καὶ ἡ λέξη «Δόξα». Εἶναι ἄγνωστος καὶ ἐντελῶς ἀμέθεκτος ὁ Θεός, ἀλλὰ ἐνεργεῖ πρὸς τὰ ἔξω καὶ οἱ ἐνέργειές Του μετέχονται, μόνες αὐτές, ἀπ’ τὸν ἄνθρωπο. Στὴν «δόξα» αὐτὴ μετέχει πλήρως ἡ ἀνθρώπινη φύση μὲ τὴν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ. Ἡ «Δόξα» αὐτὴ εἶναι ἡ ἐπιβράβευση καὶ ἡ ἀνταμοιβὴ τοῦ Θεοῦ πρὸς τὴν ἀνθρωπότητα γιὰ τὴν Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ «Δόξα» αὐτὴ θὰ παραμείνει καὶ στὴν αἰωνιότητα, ὅταν ὁ κόσμος θὰ ἔχει παρέλθει καὶ ὅταν τὸ ψεύδος καὶ τὸ κακὸ αὐτοῦ τοῦ κόσμου θὰ ἔχουν πλήρως νικηθεῖ.

Σὲ αὐτὲς τὶς τρεῖς λέξεις, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, νὰ εἶναι στραμμένη καὶ ἡ δική μας προσοχή. Ἡ ἑνότητα ἐκφράζει τὴν κίνηση πρὸς τὸν ἐξωτερικὸ κόσμο, τὸ Ὄνομα δηλώνει τὴν ἀπαραίτητη στροφὴ πρὸς τὸν ἐσωτερικό μας ἄνθρωπο καὶ ἡ Δόξα εἶναι ὁ ἔσχατος καὶ ἀληθινὸς προορισμὸς τῆς ζωῆς.

π. Ν.Η.