ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (Λουκ. ιηʹ 10 ‐ 14) 28 Ἰ­α­νου­α­ρίου 2018

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ & ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (Λουκ. ιηʹ 10 ‐ 14)
28 Ἰ­α­νου­α­ρίου 2018

Ἡ πα­ρα­βολὴ τοῦ Τε­λώ­νου καὶ τοῦ Φα­ρι­σαίου, μὲ τὴν ὁ­ποία ἀρ­χί­ζει ἡ πε­ρί­ο­δος τοῦ Τρι­ω­δίου, εἶ­ναι ἕνα μά­θημα περὶ προ­σευ­χῆς. Δὲν εἶ­ναι τυ­χαῖο ἄλ­λω­στε ὅτι ἡ πα­ρα­βολὴ αὐτὴ το­πο­θε­τεῖ­ται στὴν ἀρχὴ αὐ­τῆς τῆς πε­ρι­ό­δου. Ἀ­κρι­βῶς ἐ­πειδὴ αὐτὸ τὸ δι­ά­στημα ἡ Ἐκ­κλη­σία μας μᾶς κα­λεῖ σὲ πε­ρισ­σό­τερη καὶ ἐν­τα­τι­κό­τερη προ­σευχή, μᾶς δι­δά­σκει ταυ­τό­χρονα καὶ πῶς πρέ­πει νὰ προ­σευ­χό­μα­στε.
Τὸ πρῶτο ποὺ ὑ­πο­γραμ­μί­ζει ὁ Κύ­ριος στὴν πα­ρα­βολὴ εἶ­ναι ἡ σω­στὴ στάση κατὰ τὴν προ­σευχή. Ὁ Φα­ρι­σαῖος «στα­θεὶς πρὸς ἑ­αυ­τὸν ταῦτα προ­σηύ­χετο». Στά­θηκε ὄρ­θιος. Σὲ μέ­ρος κεν­τρικὸ καὶ ἐμ­φα­νὲς γιὰ νὰ τὸν βλέ­πουν ὅ­λοι. Καὶ ἄρ­χισε νὰ προ­σεύ­χε­ται «πρὸς ἑ­αυ­τόν». Δη­λαδὴ ἀ­πηύ­θυνε τὴν προ­σευχὴ στὸν ἑ­αυτό του καὶ ὄχι στὸν Θεό. Σὰν νὰ ἔ­στησε μπρο­στά του ἕνα ἄ­γαλμα ἢ σὰν νὰ βρι­σκό­ταν μπρο­στὰ σ’ ἕνα κα­θρέ­πτη, ἄρ­χισε νὰ προ­σκυνᾶ τὸν ἑαυτό του ἢ μᾶλ­λον τὸ εἴ­δωλο τοῦ ἑ­αυ­τοῦ του. Ὁ Τε­λώ­νης ἀν­τι­θέ­τως πῆρε ἄλλη στάση. Στά­θηκε μα­κριά, πα­ρά­μερα. Δὲν τολ­μοῦσε οὔτε τὰ μά­τια του νὰ ση­κώ­σει στὸν οὐ­ρανό. Κρυμ­μέ­νος ἀπὸ τὰ μά­τια τῶν ἀν­θρώ­πων κτυ­ποῦσε τὸ στῆ­θος του καί, κα­θὼς προ­σευ­χό­ταν, ἦ­ταν συγ­κεν­τρω­μέ­νος μέσα του.

Αὐτὴ εἶ­ναι ἡ σω­στὴ στάση τὴν ὥρα τῆς προ­σευ­χῆς. Ὁ ἄν­θρω­πος νὰ στέ­κε­ται ἐ­νώ­πιον τοῦ Θεοῦ μὲ βαθύ σε­βα­σμό, μὲ ἅ­γιο φόβο, μὲ συ­ναί­σθηση ἁ­μαρ­τω­λό­τη­τος. Νὰ μὴν ἀ­φή­νει οὔτε τὰ μά­τια του οὔτε τὰ αὐ­τιά του οὔτε τοὺς λο­γι­σμούς του νὰ σκορ­πί­σουν γύρω του, ἀλλὰ νὰ εἶ­ναι συγ­κεν­τρω­μέ­νος μέσα του.

Ὑ­πάρ­χουν τρία εἴδη προ­σευ­χῆς. Ἡ ἱ­κε­τευ­τική, ἡ εὐ­χα­ρι­στι­ακὴ καὶ ἡ δο­ξο­λο­γική. Ὁ Τε­λώ­νης αἰ­σθα­νό­με­νος ἀ­νά­ξιος προ­σευ­χή­θηκε ἱ­κε­τευ­τικά. Ὁ Φα­ρι­σαῖος συ­ναι­σθα­νό­με­νος πὼς δὲν ἔ­χει ἀ­νάγκη ἀπὸ τί­ποτε, ἐ­πειδὴ τὰ εἶχε ὅλα, προ­σευ­χή­θηκε δο­ξο­λο­γικά. Μόνο ποὺ δὲν ἦ­ταν εὐ­χα­ρι­στία πρὸς τὸν Θεὸ ἡ προ­σευχή του. Οὐ­σι­α­στικὰ ἦ­ταν ἕ­νας αὐ­το­έ­παι­νος. Μία ὑ­πο­κρι­σία καὶ μία εὐ­χα­ρι­στία στὸν ἑ­αυτό του. «Σὲ εὐ­χα­ρι­στῶ, Θεέ μου, ποὺ μὲ ἔ­κα­νες τόσο καλὸ καὶ ξε­χω­ρι­στὸ ἀπὸ τοὺς ἄλ­λους». Αὐτὸ ἔ­λεγε. Ἀν­τί­θετα ἡ προ­σευχὴ τοῦ Τε­λώνη ἦ­ταν ἁ­πλῆ καὶ σύν­τομη. «Ὁ Θεός, ἱ­λά­σθητὶ μοι τῷ ἁ­μαρ­τωλῷ». Θεέ μου, λυ­πή­σου με τὸν ἁ­μαρ­τωλό, ἔ­λεγε.

Ἡ εὐ­πρόσ­δε­κτη στὸν Θεὸ προ­σευχή, εἴτε ἱ­κε­σία εἶ­ναι εἴτε εὐ­χα­ρι­στία εἴτε δο­ξο­λο­γία, ἔ­χει ὡς βα­σικὸ χα­ρα­κτη­ρι­στικό της τὴ συν­τριβή, τὴν τα­πεί­νωση, τὴ συ­ναί­σθηση τῆς ἁ­μαρ­τω­λό­τη­τος, καὶ τὴ συγ­κέν­τρωση τῆς προ­σο­χῆς μέσα στὴν καρ­διά. Ἀλ­λιῶς κα­ταντᾶ μία συ­νή­θεια, ἕ­νας τύ­πος ἢ ἀ­κόμη χει­ρό­τερα γί­νε­ται ἐ­πί­δειξη.

Ἀ­θω­ω­μέ­νος καὶ δί­καιος ἐ­νώ­πιον τοῦ Θεοῦ ἐ­πέ­στρεψε ἀπὸ τὸν Ναὸ στὸ σπίτι του ὁ Τε­λώ­νης καὶ ὄχι ὁ Φα­ρι­σαῖος. Τὸ ἔ­λεος, τὴν εἰ­ρήνη, τὴν ἀ­γαλ­λί­αση τῆς συμ­φι­λι­ώ­σεως μὲ τὸν Θεὸ πῆρε ὁ Τε­λώ­νης καὶ ὄχι ὁ Φα­ρι­σαῖος, ἐ­πειδὴ ἡ προ­σευχὴ τοῦ Φα­ρι­σαίου ἦ­ταν μία αὐ­το­δι­καί­ωση, ἐνῷ ἡ προ­σευχὴ τοῦ Τε­λώνη ἦ­ταν μία αὐ­το­κα­τα­δίκη.

«Φα­ρι­σαίου φύ­γω­μεν ὑ­ψη­γο­ρίαν καὶ Τε­λώ­νου μά­θω­μεν τὸ τα­πει­νὸν ἐν στε­να­γμοῖς».

Αὐτὴ εἶ­ναι ἡ ἀ­λη­θινὴ προ­σευχή. Ἡ μόνη ποὺ μπο­ρεῖ νὰ μᾶς δι­και­ώ­σει, νὰ μᾶς ἑ­νώ­σει λυ­τρω­τικὰ μὲ τὸν Θεὸ καὶ νὰ μᾶς δώ­σει τὴν ἰ­σορ­ρο­πία στὴ ζωὴ καὶ τὴ σω­τη­ρία τῆς ψυ­χῆς μας, Ἀ­μήν.