(Ομιλία του π. Αθανάσιου Μυτιληναίου)
Πότε τους δημιούργησε ο Θεός τους αγίους αγγέλους;
Προ της υλικής Δημιουργίας. Ο Θεός έκανε πρώτα τους Αγίους Αγγέλους, όταν επήρε την «απόφαση» (τη λέξη «απόφαση>> τη βάζω εντός εισαγωγικών, γιατί ο Θεός δεν παίρνει αποφάσεις. Αυτή είναι μία διαδικασία του ανθρωπίνου νου. Ο Θεός δεν έχει ανθρώπινο νου για να υφίσταται διαδικασίες νοητικές. Γι’ αυτό βάζω τη λέξη μέσα σε εισαγωγικά) να δημιουργήσει τον κόσμο πρώτα έκανε τους αγίους αγγέλους, που είναι πνεύματα. Εννοείται κτιστά πνεύματα, γιατί ο Θεός είναι πνεύμα, που δεν είναι βέβαια κτιστόν. Είναι Άκτιστο. Και η διαφορά του Θεού ως πνεύμα με τους αγίους αγγέλους που κι αυτοί λέγονται πνεύμα είναι τρομακτική, είναι ασύλληπτη. Δεν υπάρχει σύγκρισις μεταξύ του πνεύματος του Θεού και του πνεύματος των αγίων αγγέλων. Δεν υπάρχει σύγκρισις. Έκανε λοιπόν, τους αγίους αγγέλους. Μετά έκανε την υλική Δημιουργία. Αυτή που βλέπουμε, δηλαδή το σύμπαν, τον έναστρον ουρανόν. Αυτή η Δημιουργία είναι υλική. Και τότε έκανε και τον άνθρωπον, τρίτον. Τρίτος είναι στη σειρά ο άνθρωπος και τελευταίος, ο οποίος μετέχει και του πνευματικού κόσμου των αγίων αγγέλων και του υλικού, γιατί η ψυχή του είναι πνευματική και το σώμα του είναι υλικό. Συνεπώς ο άνθρωπος είναι στο, ακούστε μία λέξη που θα πω, στο μεθόριον, είναι μια πατερική λέξη αυτή. Να το πούμε απλοελληνικότερα, στο σύνορο. Στο μεθόριο λοιπόν, στο σύνορο, μεταξύ αγίων αγγέλων και υλικού κόσμου.
Ποιο είναι το έργο τους;
Το έργο των αγίων αγγέλων είναι η δόξα του Θεού, η διακονία του Θεού και η διακονία του ανθρώπου. Αυτό είναι το έργο τους. Δοξολογούν ασιγήτοις στόμασι, όπως τα Χερουβίμ, τα Σεραφείμ. Με στόμα που δε σταματάει.Υμνούν το Θεό, δοξάζουν το Θεό, λατρεύουν το Θεό διαρκώς, εις το διηνεκές. Διακονούν το Θεό, όπως λέει η Αγία Γραφή «έχει βάλει φύλακες τους αγγέλους στη Δημιουργία Του». Αν ερωτήσετε γιατί φυλάττουν οι άγιοι άγγελοι τη Δημιουργία, από τους δαίμονες, οι οποίοι είναι άγγελοι πεσμένοι. Έπεσαν. Κι έπειδή είναι ζημιογόνοι, έχει τους αγίους αγαθούς αγγέλους για να φυλάττουν τη Δημιουργία. Και η διακονία του ανθρώπου (είναι έργο των αγίων αγγέλων), το λέει αυτό στην προς Εβραίους Επιστολή ο απόστολος και λέγει ότι είναι πνεύματα λειτουργικά, δηλαδή διακονικά, υπηρετικά, αποστελλόμενα διά τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν, δηλαδή για τους ανθρώπους, που πρόκειται να κληρονομήσουν τη σωτηρία.
Μπορούν να σκανδαλιστούν και να πέσουν σε αμαρτία;
Όχι παιδιά. Διότι οι άγιοι άγγελοι στερεώθηκαν στην αρετή και στην αγιότητα. Έπεσαν τότε στην αρχή της Δημιουργίας. Έπεσε ένα μέρος απ’ αυτούς, που λέγονται «δαίμονες». Οι υπόλοιποι όμως, στερεώθηκαν στην αγιότητα και μάλιστα, θέλετε ξέρετε πότε στερεώθηκαν στην αγιότητα; Με τον ερχομό του Ιησού Χριστού. Επίστευσαν. Και οι άγοι άγγελοι έχουν ανάγκη να πιστέψουν. ΄Ετσι λέμε στη Θεοτόκο ότι είναι η αιτία της σταθερότητας στην αγιότητα των αγίων αγγέλων. Μεγάλο το εγκώμιο της Παναγίας. Πολύ μεγάλο. Κι έτσι δεν υπάρχει τώρα η περίπτωση να πέσουν ή να σκανδαλιστούν. Μπορούν όμως, γιατί δεν είναι εκ φύσεως άπτωτοι. Δεν είναι εκ φύσεως άπτωτοι, αλλά μπορούν να πέσουν. Δε θέλουν. Και είναι στερεωμένο το θέλημά τους να μην πέσουν.
Βλέπουν τα έργα μας;
Βεβαίως. Τα βλέπουν. Χαίρονται ή λυπούνται αντιστοίχως, αν τα έργα μας είναι αγαθά ή πονηρά.
Γνωρίζουν τις σκέψεις μας;
Ναι και όχι. Γιατί ναι και γιατί όχι; Μπροστά μόνο στο Θεό η κτίσις, δηλαδή η υλική κτίσις και η πνευματική κτίσις είναι γυμνή και τετραχειλισμένη. Μόνο στα μάτια του Θεού. Στα μάτια των αγγέλων η φύσις δεν είναι γυμνή. Δεν μπορούν να δουν κάτι. Εγώ τί σκέπτομαι, αυτό το βλέπει ο Θεός, αλλά δεν το βλέπουν ούτε οι άγιοι άγγελοι, ούτε οι δαίμονες, πολύ παραπάνω. Από πού; Άρα δε βλέπουν, άρα δε γνωρίζουν τί σκέπτομαι. Όμως μπορούν να γνωρίζουν τη σκέψη μου και ο άγγελος και ο διάβολος. Από τις κινήσεις που θα κάνω. Αυτό όμως, είναι κάτι που και άνθρωπος ακόμη μπορεί να το γνωρίσει. Σου βάζει φερ’ ειπείν ο διάβολος μία πονηρή σκέψη. Βλέπει πώς θα αντιδράσεις. Από την αντίδραση που θα έχεις βλέπει τις κινήσεις σου, τις βλέπει, καταλαβαίνει κατά πόσο έπιασε η υποβολή του. Όπως και ο άγγελος. Βλέπει τις κινήσεις μας, αμαρτωλές ή αγαθές.
Κάθε άνθρωπος έχει τον άγγελό του;
Βεβαίως. Μας το είπε ο Κύριος. Ότι ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος έχει τον άγγελό του και βλέπει πάντοτε το πρόσωπο του Θεού (ο άγγελος του κάθε ανθρώπου). Και δεν πρέπει να σκανδαλίσουμε κανέναν άνθρωπο κλπ. Το λέει σαφώς αυτό. Είναι στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον.
Μας εγκαταλείπουν όταν αμαρτάνουμε;
Ναι, όταν αμαρτάνουμε μας εγκαταλείπουν. Πώς μας εγκαταλείπουν; Στέκονται πιο πέρα. Μας βλέπουν, λυπούνται, αλλά δεν μπορούν να κάνουν τίποτε διότι υπάρχει η προαίρεσις η ελευθέρα. Η ελευθέρα βούλησις. Κάνω αυτό γιατί θέλω να το κάνω έτσι. Συνεπώς, ο άγγελός μου, όταν θέλω να κάνω την αμαρτία, στέκεται πέρα. Τον λυπώ με τα έργα μου. Θρηνεί ο άγγελός μου. Θρηνεί, αλλά δεν ενεργεί περισσότερο. Μας προστατεύει ο άγγελός μας, όταν όμως κι εμείς έχουμε τις προϋποθέσεις για να μας προστατεύσει. Παίρνει μηνύματα ο άγγελός μου από το Θεό. Τίνι τρόπο; Αυτό είναι γνωστό μόνο στο Θεό και τους αγγέλους. Ο κάθε άγγελος παίρνει μηνύματα να βοηθηθεί ένας άνθρωπος, να μην βοηθηθεί ή να εγκαταληφθεί, να φυλαχθεί από ένα δυστύχημα ή να μην φυλαχθεί κ.ο.κ.
Επικοινωνούν με τους νεκρούς;
Βεβαίως, επικοινωνούν με αυτούς που είναι εις τον Παράδεισο, όχι όμως με εκείνους που είναι εις τον Άδη. Με αυτούς δεν επικοινωνούν.
