Λίγες μέρες πρὶν ἀπὸ τὰ Χριστούγεννα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀκούσαμε τὴν ἀρχὴ τοῦ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγελίου. Εἶναι ὁ γνωστὸς κατάλογος τῶν προγόνων τοῦ Χριστοῦ. Ἄλλα ἀπὸ τὰ ὀνόματα ποὺ ἀκούσαμε τὰ πιὸ πολλὰ μᾶς εἶναι ἄγνωστα. Αὐτὸς ὁ κατάλογος μᾶς δείχνει τὴν φροντίδα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸ ἀνθρώπινο γένος. Τὰ ὀνόματα αὐτὰ εἶναι ἀντιπροσωπευτικὰ τῶν ἀνθρώπων, ποὺ γενιὲς ὁλόκληρες περίμεναν τὴ μεγάλη ὥρα, γιὰ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Εἶναι πρόγονοι τοῦ Χριστοῦ οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι ποὺ ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ πρόσμεναν τὴ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία οἱ ἐπαγγελίες τοῦ Θεοῦ, οἱ ὑποσχέσεις του, θὰ γίνονταν πραγματικότητα.

Θὰ περίμενε κανεὶς ὁ κατάλογος αὐτὸς τῶν προγόνων τοῦ Χριστοῦ νὰ εἶναι ἕνα ἁγιολόγιο. Ὅμως ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος δὲ διστάζει νὰ χρησιμοποιήσει ξένες στὴν ἐθνότητα, προσήλυτες ἢ μὲ πρότερο μεμπτὸ βίο γυναῖκες ποὺ ὑπῆρξαν πρόγονοι τοῦ Κυρίου. Οὔτε φοβᾶται νὰ ἀναφερθεῖ σὲ ἀνθρώπους δυνάστες σκληροὺς καὶ βίαιους, ὅπως ἦταν μερικοὶ ἀπὸ τοὺς βασιλεῖς. Καὶ τὸ κάνει αὐτὸ ἐπειδὴ θέλει νὰ τονίσει πὼς ὁ Θεὸς δὲ βλέπει πρόσωπα, καταγωγὴ ἀκόμη καὶ ἦθος σύμφωνα μὲ τὰ ἀνθρώπινα κριτήρια γιὰ νὰ πραγματοποιήσει τὸ σχέδιο τῆς Οἰκονομίας Του.

Φαίνεται ἔτσι πὼς τὰ κριτήρια τοῦ Θεοῦ ἦταν καὶ παραμένουν διαφορετικά, ἔστω κι ἂν προκαλοῦν πάντοτε τὴν ἀνθρώπινη λογικὴ μέσα στὴν Ἱστορία. Γιατὶ ἀκριβῶς τὴν ὥρα ποὺ τὸ σκοτάδι εἶχε ἁπλωθεῖ πάνω στὰ ἔθνη καὶ τοὺς λαούς, ὁ Θεὸς διάλεξε τὴν ὥρα γιὰ νὰ ἐκπληρώσει τὶς ἐπαγγελίες Του, χωρὶς τὶς αὐτονόητες γιὰ μᾶς προϋποθέσεις τῆς παρουσίας Του.

Εἶναι ὁπωσδήποτε διαφορετικὰ τὰ κριτήρια τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, τὴν ὥρα τῆς Ἐνσάρκωσης τοῦ Λόγου του. Ποιὰ εἶναι αὐτά; Εἶναι ἡ ἀπόλυτη ἀγάπη Του γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ὄχι μόνο γιὰ τὸν πιστό, τὸν δίκαιο, τὸ τίμιο, τὸν καλό. Καὶ εἶναι καὶ τὸ ἔλεός του, ἡ συγνώμη ποὺ χορηγεῖ στὸν ἁμαρτωλό, χωρὶς κἂν νὰ περιμένει νὰ τοῦ τὴ ζητήσει ἐκεῖνος. Αὐτὰ τὰ δύο, ἡ ἀγάπη καὶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, δείχνουν τὴ φιλανθρωπία Του. Δὲν συγχωρεῖ ἁπλῶς τὸν ἄνθρωπο ὁ Θεός, ἀλλὰ τοῦ χαρίζει δῶρα ἀνεκτίμητα καὶ ἀπροσδόκητα. Τὸν κάνει παιδί του καὶ τὸν προικίζει μὲ τὶς δωρεὲς τοῦ ἁγίου Του Πνεύματος.

Στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ στὴν δυνατότητα γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ πλάσματός του ἑστιάζεται τὸ μοναδικὸ κριτήριο τῆς ἔνσαρκης παρουσίας Του. Καὶ αὐτὴ ἡ ἀγάπη εἶναι τὸ μεγάλο καὶ αἰώνιο μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου. Εἶναι ἡ τήρηση τῶν ὑποσχέσεων, εἶναι ὁ λόγος τῆς ἐκπλήρωσής τους, εἶναι ὁ πλουτισμὸς τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἀπὸ τὴ Θεϊκὴ δωρεά.

Αὐτὸ τὸ μήνυμα τῆς θεϊκῆς συγκατάβασης τονίζεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας ἰδιαίτερα αὐτὴν τὴν χρονικὴ περίοδο πρὶν τὰ Χριστούγεννα. Γιὰ νὰ μὴ περιοριστεῖ καὶ ἐξαντληθεῖ ἡ μεγάλη Δεσποτικὴ ἑορτὴ σὲ ἕνα πανηγυρικὸ διάκοσμο, σὲ ἕνα παροδοσιακὸ φαγοπότι καὶ σὲ ἐπιφανειακὴ ἀνταλλαγὴ δώρων, ποὺ δὲν προσφέρουν τίποτε οὐσιαστικό. Γιὰ νὰ μὴ κλειστεῖ ὁ καθένας μας στὸν ἑαυτό του ἀδιαφορώντας γιὰ τοὺς ἄλλους. Γιὰ νὰ μὴν ἀποκτήσει κανένας τὴν ψευδαίσθηση τῆς ὅποιας ὑπεροχῆς του, ὅταν ὁ Μεγάλος Θεὸς κατεβαίνει, κενώνεται γιὰ νὰ γίνει μικρὸς ἄνθρωπος, νήπιο. Καὶ πάνω ἀπ’ ὅλα γιὰ νὰ θυμόμαστε στὴν καθημερινὴ ζωή μας τὴν αἰτία τῆς ἔνσαρκης ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες καθὼς καὶ ὁ πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος οἰκτίρμων ἐστί» ποὺ πρέπει νὰ μιμούμεθα στὶς σχέσεις μας μὲ τοὺς συνανθρώπους.

Αὐτὴ ἡ ἔμπρακτη ἀγάπη, ποὺ δὲν ἔχει περιορισμούς, οὔτε βάζει προϋποθέσεις, αὐτὴ ποὺ ξέρει μόνο νὰ συγχωρεῖ, ποὺ μπορεῖ νὰ ἀγκαλιάζει ὅλο τὸν κόσμο, εἶναι ἡ ἐπαναλαμβανόμενη Γέννηση τοῦ Χριστοῦ στὴ φάτνη τῆς καρδιᾶς τοῦ κάθε ἀνθρώπου καὶ ἀποτελεῖ τὴν καλύτερη μαρτυρία τῆς παρουσίας Του ἀνάμεσά μας καὶ τὸ σωτήριο μήνυμά του στὸ σύγχρονο κόσμο.

Ἀμήν. 

Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ μᾶς φέρνει στὴν σκέψη ἕνα γεγονὸς ποὺ ἐξελίχθηκε μέσα σὲ Συναγωγή, ὅπου δίδασκε ὁ Κύριος κατὰ τὴν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου.  Ἐμφανίστηκε μία ἀληθινὰ ταλαίπωρη γυναίκα, ἡ ὁποία γιὰ δεκαοκτὼ χρόνια καὶ ἀπὸ συνεργία τοῦ Σατανᾶ, βρισκόταν σὲ ἄθλια κατάσταση. Ἦταν συγκύπτουσα, δηλαδὴ συνεχῶς σκυφτή, ἀδυνατώντας νὰ σηκώσει πάνω τὸ κεφάλι της. Ὁ φιλάνθρωπος Κύριος τὴ λυπήθηκε καὶ ἀφοῦ τὴν προσέγγισε, ἔβαλε πάνω της τὰ χέρια Του, καὶ αὐτὴ ἔγινε καλὰ τὴν ἴδια στιγμή. Τότε, τόσο ἡ πρώην ταλαίπωρη γυναίκα, ὅσο καὶ ὁ  λαός ποὺ εἶδε τὸ θαῦμα, δόξασαν τὸν Θεό.

Ὁ ἀρχισυνάγωγος, ὅμως, μετὰ τὴ θεραπεία τῆς συγκύπτουσας ἀπὸ τὸν Κύριο, ἀντέδρασε, ἐπικαλούμενος τὴν τήρηση τῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου. Μὲ ἀγανάκτηση εἶπε στοὺς παρευρισκομένους νὰ μὴν προσέρχονται πρὸς θεραπεία τὸ Σάββατο, ἀλλὰ τὶς ὑπόλοιπες ἕξι ἡμέρες τῆς ἑβδομάδας: «ἓξ ἡμέραι εἰσίν, ἐν αἷς δεῖ ἐργάζεσθαι˙ ἐν ταύταις οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθαι, καὶ μὴ τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Σαββάτου». Τοῦτο τὸ ἔκανε ὄχι ἐξαιτίας τοῦ ζήλου ποὺ εἶχε γιὰ τὸν πατρῶο Νόμο, ἀλλὰ διότι ἦταν ὑποκριτής, γεμᾶτος φθόνο.

Ὁ φθόνος εἶναι ἕνα φοβερὸ νόσημα, εἶναι πάντοτε τέκνο τῆς κακότητας τοῦ Σατανᾶ καὶ ἀντιμάχεται καὶ ἀμφισβητεῖ τόσο τὸν ἴδιο τὸν Θεό, ὅσο καὶ τὰ ἔργα Του. Ὅταν ἐμφανιστεῖ στὴν ψυχή, τὴν τυφλώνει καὶ τὴν ἐξασθενεῖ, ὅπως ἡ σκουριὰ τὸν σίδηρο, καὶ κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ μὴν μπορεῖ νὰ ἐνεργήσει λογικὰ καὶ νὰ μὴν βλέπει καὶ νὰ σκέφτεται τίποτε ἄλλο παρὰ μόνο τί κακὸ νὰ πεῖ καὶ νὰ κάνει. Κατὰ πὼς λέει ὁ Μέγας Βασίλειος ὁ φθόνος προέρχεται ἀπὸ τὴ ζήλεια, γεννᾶ τὸ μῖσος καὶ μεταφράζεται σὲ λύπη γιὰ τὴν εὐτυχία τοῦ ἄλλου. Ἔτσι ἐκδιώκεται ἡ ἀγάπη καὶ ὁ ἄνθρωπος ἀντιμετωπίζει τοὺς πάντες, ἀκόμα καὶ τοὺς εὐεργέτες, ὡς ἐχθρούς. Ὁ φθονερὸς λυπᾶται γιὰ τὰ καλὰ καὶ τὶς ἀρετὲς καὶ τὴν εὐτυχία τοῦ πλησίον, ὑποφέρει γιὰ τὶς ὅποιες ἐπιτυχίες ἔχει ὁ συνάνθρωπός του. Στενοχωριέται καὶ πληγώνεται ἀπὸ ὅλους. Ἔχει κάποιος καλὴ ὑγεία; Αὐτὸ πληγώνει τὸν φθονερό. Εἶναι κάποιος πιὸ ὡραῖος καὶ πιὸ ὄμορφος; Εἶναι πλούσιος, ἔχει κοινωνικὴ ἐπιφάνεια; Τοῦτα εἶναι πληγὲς καὶ τραύματα στὴν ψυχὴ τοῦ φθονεροῦ. Τὸ μόνο ποὺ ἀνακουφίζει τὸν φθονερὸ εἶναι ἡ δυστυχία τοῦ συνανθρώπου του, τὸν ὁποῖο φθονεῖ. Ὅταν λοιπὸν κάποιος χαίρεται, κατὰ τὸν Μ. Βασίλειο, ὁ φθονερὸς δὲν χαίρεται μαζί του, ὅταν, ὅμως, ὑποφέρει τότε συμπάσχει μαζί του καὶ τὸν εὐσπλαχνίζεται γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε. Χαρὰ τοῦ φθονεροῦ λοιπὸν εἶναι νὰ δεῖ, τὸν ἐπιτυχημένο νὰ ἐκπίπτει σὲ ἐλεεινό, τὸν εὐτυχισμένο ἄνθρωπο νὰ γίνεται δυστυχὴς καὶ τὸν χαρούμενο νὰ δακρύει καὶ νὰ πενθεῖ.

Ἡ κατάσταση τοῦ φθόνου εἶναι ἐναντίωση στὸν Θεὸ τῆς ἀγάπης, σὲ αὐτὸν ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴν ἐντολὴ νὰ ἀγαπᾶμε ὄχι μόνο ὅσους -γιὰ ὁποιονδήποτε λόγο- μᾶς ἐπηρεάζουν καὶ μᾶς ἐνοχλοῦν, ἀλλὰ ἀκόμα καὶ τοὺς ἐχθρούς μας. Ἀντ᾽ αὐτοῦ οἱ ταλαίπωροι φθονεροί, ὄχι μόνο τοὺς ἐχθρούς τους δὲν ἀγαποῦν, ἀλλὰ ἀκόμα καὶ τοὺς φίλους καὶ ἀδελφοὺς καὶ εὐεργέτες τους φθονοῦν καὶ ἐπιβουλεύονται γιὰ τὴν εὐτυχία ἢ τὴν ἐπιτυχία τους.

Ὁ φθονερὸς ἄνθρωπος ἔχει ἔλλειμμα ἀγάπης καὶ ἄρα μένει ἐκτὸς τῆς  ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ. Στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δὲν πᾶνε ὅσοι μισοῦν καὶ φθονοῦν τὸν ἄλλο, ἀλλὰ αὐτοὶ ποὺ ἀγαποῦν καὶ χαίρονται γιὰ τὸ καλό, τὸ ἀγαθὸ καὶ τὴ δόξα τοῦ συνανθρώπου τους.

 Ἂς μὴν λησμονοῦμε πὼς ὁ θάνατος γιὰ ἐμᾶς τοὺς ἀνθρώπους ἐκπήγασε -ὡσὰν ἀπὸ πηγή- ἀπὸ τὸν φθόνο τοῦ διαβόλου, καθὼς ἐπίσης ἡ ἔκπτωση ἀπὸ τὰ πνευματικὰ ἀγαθὰ καὶ ἡ ἀποξένωση ἀπὸ τὸν Θεό. Ἄρα ἐφόσον ποθοῦμε τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἂς ἀκούσουμε τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, ὁ ὁποῖος μᾶς συμβουλεύει: «μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες», καὶ ταυτόχρονα μᾶς ζητᾶ νὰ γίνουμε «ἀλλήλους χρηστοί, εὔσπλαχνοι», συγχωροῦντες ὁ ἕνας τὸν ἄλλο «καθὼς καὶ ὁ Θεὸς ἐν Χριστῷ ἐχαρίσατο ἡμῖν».

Ἂς ἀγωνιστοῦμε λοιπὸν νὰ μετανοήσουμε καὶ νὰ ἀποβάλουμε τὸ ὀλέθριο πάθος τοῦ φθόνου ἀπὸ τὴν ψυχή μας καὶ ἀντ᾽ αὐτοῦ νὰ ἀποδεχθοῦμε τὸν ἀδελφό μας, νὰ χαροῦμε γιὰ ὅλα του τὰ προτερήματα, μὰ κυρίως νὰ ταπεινωθοῦμε καὶ νὰ τὸν ἀγαπήσουμε, ἐπειδὴ αὐτὸς γίνεται μέσον τῆς προσωπικῆς κοινωνίας μας μὲ τὸν θεό.

Ἀμήν.

Θέμα τῆς σημερινῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς, ὅπως ἀκούσαμε, εἶναι ὁ πλοῦτος, ἡ μεγάλη δύναμις καὶ θεότητα τοῦ παρόντος κόσμου. Θὰ λέγαμε καλύτερα πὼς τὸ θέμα τῆς παραβολῆς δὲν εἶναι ὁ πλοῦτος, ἀλλὰ ἡ λατρεία τοῦ πλούτου, ἡ προσκόλληση τοῦ ἀνθρώπου σ’ αὐτόν. Εἶναι τὸ σημεῖο στὸ ὁποῖο συναντῶνται ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, πλούσιοι καὶ πτωχοί. Οἱ πλούσιοι δὲν θέλουν νὰ χάσουν τὸν πλοῦτο ποὺ κατέχουν καὶ οἱ πτωχοὶ ἀγωνίζονταινὰ τὸν ἀποκτήσουν. Ὁ Χριστὸς βέβαια δὲν κάνει ἁπλῶς ἕνα κοινωνικὸκήρυγμα, γιὰ νὰ μοιράσει τὸν πλοῦτο. Ὁ Χριστὸς ὅταν ἀναφέρεται στὸν πλοῦτο, μιλᾶ γιὰ ἀπόλυτη ἀνεξαρτησία ἀπέναντι στὰ ἀγαθὰ τοῦ κόσμου. Οὔτε τὰ καταδικάζει οὔτε τὰ δικαιώνει. Μιλάει μόνο γιὰ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο σχετίζεται ὁ ἄνθρωπος μὲ αὐτὰ καὶ τὸν κίνδυνο ποὺ διατρέχει ἀπὸαὐτά.

Στὴ σημερινὴ παραβολὴ τοῦ ἄφρονος πλουσίου, ὁ Χριστὸς μιλάει γιὰ τὴν πλεονεξία καὶ τὴν ἀφροσύνη ἑνὸς ἀνθρώπου, ἐπειδὴ θέλει τὸν ἄνθρωπο κύριο καὶ διαχειριστὴ τῶν πραγμάτων καὶ ὄχι δοῦλο τους.

Ἡ παραβολὴ ἀφορᾷ στὴν καθημερινότητα τῆς Γαλιλαίας. Ἕνας ἄνθρωπος, πλούσιος ἤδη, βλέπει τὴ γῆ του νὰ εὐφορεῖ. Ὅχι κάποια κτήματά του ἀλλὰ ὅλη ἡ χώρα του ἀφθονοῦσε ἀπὸ σιτάρι καὶ ἄλλα ἀγαθά. Στὴ διήγηση τοῦ Χριστοῦ δὲν γίνεται κανένας ὑπαινιγμός γιὰ τὸν μέχριτώρα κόπο τοῦ πλούσιου γαιοκτήμονα γιὰ τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἀπέκτησε. Οἱἀκροατὲς τοῦ Χριστοῦ γνώριζαν καλὰ ὅτι στὴ Γαλιλαία αὐτοὶ ποὺ κατέχουν τὴ γῆ ἔμεναν στὶς πόλεις καὶ τὰ κτήματά τους τὰ δούλευαν ἀντὶ ἐλάχιστης ἀμοιβῆς ἐργάτες. Καὶ στὴ γεωργία τίποτα δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν ἐργασία τοῦ ἀνθρώπου ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἀστάθμητους παράγοντες, ποὺ μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ ἐλέγξει. Ὁ πλούσιος τῆς παραβολῆς μας λοιπὸν φαίνεται νὰβρίσκεται σὲ μιὰ ὄχι καὶ τόσο ἀναμενόμενη εὐφορία καὶ δὲν εἶναικατάλληλα προετοιμασμένος.

Ἡ πρώτη ἀντίδρασή του δὲν εἶναι νὰ εὐχαριστήσει τὸν Θεὸ οὔτε νὰ προσφέρει τοὺς πρώτους καρποὺς στὸν Ναὸ οὔτε στὴν ἐλεημοσύνη τῶν πτωχῶν, σύμφωνα μὲ τὸν Νόμο. Προτοῦ κἄν θερίσει, διαλέγεται μὲ τὸν ἑαυτό του, ἀποφεύγοντας ἀκόμα καὶ τὴν οἰκογένειά του καὶ τοὺς φίλους του. Διερωτᾶται λοιπὸν «τί ποιήσω…», συνειδητοποιῶντας ὅτι δὲν ἔχει τόσες ἀποθῆκες, ὥστε νὰ ἐξασφαλίσει τὸν πλοῦτο του.

Αὐτὴ εἶναι ἡ τραγωδία τοῦ ἀνθρώπου· νὰ θεωρεῖ πὼς ὅ,τι κατακτᾶ γιὰ τὸν ἑαυτό του μπορεῖ νὰ γεμίσει τὴν ὕπαρξή του, νὰ ἱκανοποιήσει τὴ δῖψατου γιὰ ζωή, γιὰ πληρότητα, γιὰ εὐφροσύνη, γιὰ ἀθανασία. Ὁ ἄνθρωπος τῆς παραβολῆς μας θεωρεῖ πὼς ἡ συγκέντρωση ἀγαθῶν καὶ πλούτουμποροῦν νὰ τοῦ ἐξασφαλίσουν εὐφροσύνη καὶ μακροζωία, «ψυχή μου ἔχειςπολλὰ ἀγαθά κείμενα εἰς ἔτη πολλά, ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου». Ἐξαρτᾶ τὴ ζωήτου καὶ τὴν χαρά ἀπὸ τὴν ἀτομικὴ χρήση τῶν ἀγαθῶν.

Ὅμως ἡ εὐημερία καὶ ὁ καταναλωτισμὸς δὲν εἶναι εὐτυχία, ὅταν ἡ ζωὴ διεκδικεῖται ἀτομικά. Μόνος του βυθίστηκε στὸ σκοτάδι τοῦ θανάτου,ἀφοῦ τὸ ἄγχος γιὰ τὴ συγκέντρωση τοῦ πλούτου τὸν ὁδήγησε στὴν ἀπομόνωσή του ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Θεὸς χαρακτηρίζει τὸν πλούσιο ὡς ἄφρονα.

Σήμερα, ὅπως καὶ κάθε ἐποχή, ὁ κόσμος περνάει κρίση. Τὸ αἴτιο τῆς κρίσης πάντα εἶναι ὅτι οἱ ἄνθρωποι πίστεψαν πώς, γιὰ νὰ ζήσουν, ἀρκεῖ νὰ ἔχουν ἀφθονία ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἀδιαφορῶντας ἂν ἑκατομμύρια ἄνθρωποι πεθαίνουν ἀπὸ ἀνέχεια καὶ πεῖνα.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

«Ἀφροσύνη ἀνδρὸς λυμαίνεται τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ» λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀφροσύνη σκορπίζει τὴν καταστροφὴ στὴ ζωὴ καὶ τὸν προορισμὸ τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ προορισμός μας εἶναι οὐράνιος. Ἡ μέλλουσα οὐράνια πατρίδα εἶναι ἡ μένουσα καὶ μᾶς περιμένει. Ἐκείνη κρύβει γιὰ μᾶς τὰ ἀγαθά. Εἶναι μεγάλη ἀνάγκη ὅσο ζοῦμε πάνω στὴ γῆ νὰ ἀγαποῦμε μὲ ὅλη μας τὴν δύναμη τοὺς συνανθρώπους μας, διότι αὐτοὶ θὰ μᾶς ὁδηγήσουν στὸν Θεό. Μόνοι μας δὲν θὰ φθάσουμε ποτέ.

Ἀληθινὸς Χριστιανὸς χωρὶς ἀδελφοὺς δὲν ὑπάρχει. Ὁ Θεὸς καὶ οἱ ἄνθρωποι εἶναι τό πλήρωμα τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς καὶ ἡ ἰσορροπία μαςστὸν κόσμο.

Στὴ σημερινὴ Εὐαγγελικὴ περικοπὴ ὁ Κύριος ἑρμηνεύει τὴν ἔννοια τοῦ πλησίον, καλῶντας μας νὰ τοποθετηθοῦμε.

 Κάποιος «νομικός», ἄνθρωπος δηλαδὴ ποὺ μελετοῦσε καὶ γνώριζε, θεωρητικά τουλάχιστον, τὸν Νόμο τοῦ Θεοῦ, πλησίασε τὸν Χριστὸ καὶ τοῦ ἔθεσε ἕνα ἐρώτημα. Οἱ προθέσεις τοῦ νομικοῦ, ὅμως, δὲν ἦταν καλές, ἀφοῦ πλησίασε τὸν Χριστὸ ὄχι μὲ πνεῦμα μαθητείας, ἀλλά «ἐκπειράζων αὐτόν», ἐπιδιώκοντας νὰ τὸν παγιδεύσει, νὰ πάρει ἀπάντηση ἀντίθετη μὲ τὸν Νόμο καὶ ἀκολούθως νὰ τὸν κατηγορήσει. Ἔτσι τὸν ἐρώτησε καὶ τοῦ εἶπε: «Διδάσκαλε, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω;». Ὁ Κύριος κατανοεῖ τὴν διάθεση καὶ τὴν πονηρία τοῦ νομικοῦ καὶ τὸν παραπέμπει στὸν Νόμο: «Ἐν τῷ νόμῳ τί γέγραπται; πῶς ἀναγινώσκεις;».

Ὁ νομικὸς τοῦ ἀπαντᾶ μὲ ἀναφορὰ σὲ ἐντολὲς τοῦ Λευιτικοῦ καὶ τοῦ Δευτερονομίου: «Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν». Ἡ ἀπάντηση τοῦ νομικοῦ ἦταν ὀρθή, διότι τὸ νὰ ἀγαπήσει κανεὶς τὸν Θεὸ ἐξ ὅλης τῆς ὑπάρξεώς του καὶ τὸν πλησίον του σὲ τέτοιο βαθμό, ὅπως ἀγαπᾶ τὸν ἑαυτό του, εἶναι ὄντως τὸ πλέον σημαντικό. Αὐτὴ ἡ ἀγάπη, ὅμως, ἀποβαίνει ὁλοκληρωμένη μόνο ὅταν εἶναι γνήσια, ὅταν δηλαδὴ δὲν περιορίζεται σὲ κάποιες μόνο κατηγορίες ἀνθρώπων, ἀλλὰ ἐκτείνεται θυσιαστικά, κατὰ τὸ παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ, πρὸς κάθε ἄνθρωπο.

Ὁ νομικὸς ὅμως, καθότι Ἰουδαῖος, δὲν εἶχε αὐτὴ τὴν εὐρεῖα ἀντίληψη γιὰ τὴ θυσιαστικὴ ἀγάπη πρὸς ὅλους τους ἀνθρώπους· γιὰ τοὺς Ἑβραίους πλησίον ἦταν μόνο οἱ ὁμοεθνεῖς καὶ οἱ ὁμόπιστοί τους καὶ κανένας ἄλλος. Εἰδικὰ γιὰ τὴν τάξη τῶν Φαρισαίων ὁ φτωχὸς καὶ ἀγράμματος λαὸς δὲν ἦταν οὔτε πλησίον, οὔτε ὅμως καὶ ἄξιος γιὰ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀνθρώπινη ἀγάπη. Ἔτσι περιόριζαν τὴν ἀγάπη καὶ τὸ ἐνδιαφέρον τους μόνο σὲ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους. Μὲ βάση αὐτὰ τὰ δεδομένα κατανοεῖται καὶ ἡ παγίδα τοῦ νομικοῦ, ὅπου μία ἐνδεχόμενη ἀπάντηση τοῦ Χριστοῦ ἀντίθετη μὲ τὰ δεδομένα τῶν Ἰουδαίων, θὰ παρεῖχε τὴν εὐκαιρία νὰ Τὸν κατηγορήσουν.

Γιὰ ἐμᾶς τοὺς Χριστιανούς, ὁ κάθε ἄνθρωπος, ὁμοεθνὴς ἢ ἀλλοεθνής, φίλος ἢ ἐχθρός, εἶναι πλησίον καὶ ἀδελφός μας. Ἐφόσον μοιραζόμαστε τὴν ἴδια ἀνθρώπινη φύση καὶ ἔχουμε τὸν Θεὸ ὡς Πατέρα καὶ δημιουργό, τότε εἴμαστε ἀδέλφια. Ἑπομένως ὀφείλουμε νὰ κοιτάζουμε τὸν κάθε ἄνθρωπο ἀγαπητικὰ καὶ σὲ περίπτωση ἀνάγκης καὶ θλίψεως νὰ τείνουμε χεῖρα βοηθείας, ἀνεξαρτήτως κόπου ἢ θυσιῶν ἢ δαπανῶν. Κινητήριος δύναμη τῶν πράξεών μας πρέπει νὰ εἶναι μόνο ἡ φιλανθρωπία καὶ στόχος μας ἡ ἀνακούφιση ἀπὸ τὰ βάσανα καὶ τὶς ἀνάγκες, σωματικὲς ἢ ψυχικές, ὅσων ὑποφέρουν. Οἱ σωματικὰ ἀσθενεῖς, εἴτε ἔχουν κάποιον νὰ τοὺς φροντίσει εἴτε ὄχι, πάντα χρειάζονται τὴν ἐπίσκεψή μας καὶ τὸν ἱλαρὸ τὸν λόγο, τὴν παρηγοριά μας καὶ τὴν ἀνακούφιση ποὺ προσφέρει ἡ ἁπλῆ παρουσία μας κοντά τους. Ὅλοι αὐτοὶ περιμένουν ἀπὸ ἐμᾶς τὴν ἀναγκαία βοήθεια. Ἀνεξάρτητα ἐὰν ἔχουμε μεγάλες οἰκονομικὲς δυνατότητες ἢ μικρές, τὸ θέμα εἶναι νὰ βοηθήσουμε ὅσο μποροῦμε, ἔστω καὶ λίγο. Ὁ ταλαιπωρημένος ἄνθρωπος δὲν θέλει πολλὰ πράγματα γιὰ νὰ ἀνακουφισθεῖ, ἐνῷ ἀπὸ τὴν ἄλλη ἀναπαύεται μὲ τὴν πράξη μας καὶ ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ἡ βοήθεια καὶ ἡ παρηγοριὰ στὸν πάσχοντα θεωρεῖται ἀπὸ τὸν Χριστὸ ὅτι γίνονται στὸν Ἴδιο.

Τὴν ἴδια ἢ καὶ μεγαλύτερη ἀνάγκη ἔχουν καὶ αὐτοὶ ποὺ ἀντιμετωπίζουν κάθε εἴδους προβλήματα. Ποικίλη ψυχικὴ ὀδύνη, οἰκογενειακὰ δράματα, ἐχθρότητα, πάσης φύσεως δυσκολίες, ἀκόμη καί θάνατο οἰκείου τους προσώπου. Οἱ ἄνθρωποι ποὺ ταλαιπωροῦνται ἀπὸ αὐτὲς τὶς καταστάσεις ἔχουν τὴν ἀνάγκη τῆς δικῆς μας παρηγοριᾶς, ἐνίσχυσης, συμπαράστασης καὶ συμπόνιας, ὥστε νὰ ἁπαλυνθεῖ ὁ πόνος τους, νὰ μὴν περιπέσουν σὲ κατάθλιψη καὶ νὰ μὴν φτάσουν στὴν ἀπελπισία, ποὺ εἶναι ἔργο καὶ στόχος τοῦ πονηροῦ.

Στὰ πρόθυρα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἡ Ἐκκλησία μὲ τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο μᾶς ἀποκαλύπτει τὸ νόημα καὶ τὴν διάσταση τῆς ἀληθινῆς νηστείας.

Ἡ νηστεία εἶναι τὸ πιὸ διαδεδομένο ἀσκητικὸ μέσο τῆς ἐκκλησια-στικῆς μας παράδοσης. Ἡ λέξη σημαίνει τὴν ἀποχὴ ἀπὸ τὶς τροφές. Ὡς πρακτικὴ μὲ θρησκευτικὸ περιεχόμενο τὴ συναντᾶμε σὲ ὅλες σχεδὸν τὶς θρησκεῖες καὶ σχετίζεται κυρίως μὲ τὴν ἐξωτερίκευση τοῦ πένθους, τῆς θλίψης, τῆς ἐσωτερικῆς συντριβῆς καὶ τὴν προετοιμασία γιὰ μεγάλες ἑορτὲς ἢ σπουδαῖες τελετουργίες, ποὺ προϋποθέτουν ἐσωτερικὴ κάθαρση.

Οἱ παλαιοὶ Χριστιανοὶ τηροῦσαν μὲ εὐλάβεια τὶς καθορισμένες νηστεῖες μὲ μόνη δικαιολογημένη ἐξαίρεση τοὺς ἐμπερίστατους ἀδελφοὺς (ἀσθενεῖς, ὁδοιπόρους, νήπια). Ἄλλωστε, γιὰ ὅσους ἀδικαιολόγητα κατα-στρατηγοῦν τὶς νηστεῖες οἱ ἱεροὶ Κανόνες ἐπιβάλλουν αὐστηρὰ ἐπιτίμια. Σήμερα ἡ νηστεία ὡς θεσμὸς εἶναι περιφρονημένη καὶ παρεξηγημένη. Ἄλλοι, παρασυρόμενοι ἀπὸ τὴν γενικευμένη ἐκκοσμίκευση, τὴν παρα-μερίζουν, τὴν προσδιορίζουν κατὰ τὴν κρίση καὶ δυνατότητά τους ἢ καὶ τὴν καταργοῦν, ἐνῷ ἄλλοι τὴν ὑπερτιμοῦν ἀδιάκριτα καὶ τῆς ἀποδίδουν τεράστια σωτηριολογικὴ ἀξία καθιστῶντάς την αὐτοσκοπό.

Ἡ νηστεία, ὅμως, δὲν εἶναι αὐτοσκοπός, εἶναι μέσο τοῦ ἀσκητικοῦ ἀγώνα τοῦ πιστοῦ, τὸ μυστικὸ ὅπλο τοῦ «ἀοράτου πολέμου» του κατὰ τῶν παθῶν, «ἡ μάχαιρα ἥτις ἐκκόπτει πολλὰς κακίας» κατὰ τοὺς Θεοφόρους Πατέρες.

Ἡ ἀληθινὴ νηστεία ἔχει χαρακτῆρα παιδαγωγικὸ καὶ ἀναγωγικό. Διδάσκει, δηλαδή, τὸν ἄνθρωπο νὰ μὴ βασίζεται στὰ ὑλικὰ πράγματα, ὑπενθυμίζοντάς του τὴ σχετικὴ ἀξία τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἐνῷ τὸν ὁδηγεῖ νὰ ξεπεράσει τὴν τυραννία τῆς ὑλικῆς ἀναγκαιότητας καὶ νὰ φθάσει στὸ βασίλειο τῆς ἐλευθερίας τοῦ Πνεύματος.

Ὁ μέγας ἐχθρὸς τῆς νηστείας, ὅπως φαίνεται στὴ σημερινὴ Εὐαγγελικὴ περικοπὴ εἶναι ἡ τυπολατρία καὶ ἡ ὑποκρισία, μὲ μιὰ λέξη ὁ φαρισαϊσμός, αὐτὴ ἡ φοβερὴ πνευματικὴ ἀσθένεια ποὺ πλήττει καὶ ἀκυ-ρώνει κάθε ἐκδήλωση εὐσεβείας.

Ἡ Ἐκκλησία μὲ τὸ θεόπνευστο λόγο τῶν Πατέρων, διὰ τῆς ἱερᾶς ὑμνογραφίας μᾶς προειδοποιεῖ ὅτι ἀληθινὴ καὶ εὐάρεστη στὸ Θεὸ νηστεία δὲν εἶναι ἁπλᾶ ἡ τυπικὴ τήρηση κάποιων περιορισμῶν στὴν διατροφὴ ἀλλὰ γενικὰ ἡ κυριαρχία τοῦ πνεύματος ἔναντι ὅλων τῶν πιεστικῶν ἀναγκῶν τοῦ σώματος.

«Ἀληθὴς νηστεία ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις, ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχή, καταλαλιᾶς, ψευδοῦς καὶ ἐπιορκίας. Ἡ τούτων ἔνδεια, νηστεία ἔστιν ἀληθὴς καὶ εὐπρόσδεκτος» θὰ ἀκούσουμε στὸν ἑσπερινὸ τῆς Καθαρᾶς Δευτέρας.

Οἱ Πατέρες συνιστοῦν ἐπίσης νὰ συνοδεύεται ἡ νηστεία μὲ τὴν ἄσκηση καὶ ἄλλων ἀρετῶν καὶ κυρίως τῆς ἐλεημοσύνης. «Νηστεύεις; Δεῖξον μοι διὰ τῶν ἔργων αὐτῶν. Ποίων ἔργων, φησίν. Ἐὰν ἴδῃς πένητα, ἐλέησον», ὅπως λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος.

Ἡ νηστεία συνδέεται μὲ τὴν κοινωνικότητα τοῦ ἀνθρώπου. Δὲν ἀποσκοπεῖ στὴν ἐγωκεντρικὴ κατάκτηση κάποιου ἀτομικοῦ ἀσκητικοῦ στόχου. Παιδαγωγεῖ τὸν ἄνθρωπο νὰ ἀκολουθεῖ τὸν κοινὸ κατ’ ἀλήθειαν τρόπο ζωῆς «σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις». Ἀναγκαῖος ὅρος, λοιπόν, γιὰ νὰ ἀρχίσουμε «τὸν καλὸν τῆς νηστείας ἀγῶνα» εἶναι ἡ ἀποκατάσταση τῶν κοινωνικῶν μας σχέσεων σὲ σωστὴ βάση μὲ τὴν ἀπαραίτητη ἀμοιβαία συγχώρηση.

Γι’ αὐτὸ ὁ πρῶτος Κατανυκτικὸς ἑσπερινὸς τῆς Μεγάλης Τεσσαρα­κοστῆς, στὸν ὁποῖο πρέπει νὰ συμμετάσχουμε ὅλοι μας ἀπόψε, ὁλοκληρώνεται σύμφωνα μὲ παλαιὸ μοναστικὸ τυπικὸ στὴν καρδιακὴ ἀνταλλαγὴ τῆς συγχώρησης, ὡς προϋπόθεσης τῆς προσπάθειάς μας καὶ ὀνομάζεται ἑσπερινὸς τῆς συγγνώμης. Μόνον ἔτσι συμπεριφερόμενοι καὶ προσευχόμενοι οἱ Χριστιανοὶ θὰ καταλήξουμε στὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ στὴν κοινωνία τῆς ἀγάπης, τὰ ὁποῖα ἑορτάζουμε στὸ τέλος αὐτῆς τῆς πορείας καὶ λειτουργικῆς περιόδου μὲ τὸν Ἀναστάσιμο ἑσπερινὸ τῆς Ἀγάπης.

Καλὴ Σαρακοστή, καλὴ δύναμη στὸν προκείμενο ἀγῶνα.

Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὸ θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας, τῆς ἀλήθειας γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο, γιὰ τὴν πίστη καὶ τὴν ζωή. Θυμᾶται τὸ ἱστορικὸ γεγονὸς τῆς ἀναστήλωσης τῶν εἰκόνων. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ διακηρύσσει τὴν συνείδησή της, δηλαδὴ φανερώνει τὸ πρόσωπό Της. Γιατὶ μὲ τὸ πρόσωπο ἐκφράζουμε τὸ βαθύτερο εἶναι μας, τὸ περιεχόμενο τῆς καρδιᾶς μας. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸ σημερινὸ Εὐαγγελικὸ ἀνά-γνωσμα ἀναφέρεται στὴν προτροπὴ τοῦ Φιλίππου στὸν φίλο του Ναθα-ναὴλ νὰ γνωρίσει προσωπικὰ τὸν Χριστό. Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ὁ Χριστὸς παρατεινόμενος στοὺς αἰῶνες. Ὀρθόδοξη πίστη εἶναι ἡ προσωπικὴ ἐπαφὴ μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ μέσα στὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας.

Στὴν ἱστορία πολλοὶ ἀναζήτησαν καὶ ἀνακάλυψαν ἀποσπασματικὲς ἀλήθειες γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὸν κόσμο. Κάποιοι ἄλλοι ἰσχυρίσθηκαν ὅτι ἦταν ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοῦ καὶ ἔτσι ἐπινόησαν θρησκεῖες. Δημιούργησαν τὸ «εἴδωλο τοῦ θεοῦ», ὄχι ὅμως τὸν ἀληθινὸ Θεό. Ὁ Χριστὸς φέρνει τὸν Θεὸ ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους, γιατί εἶναι ὁ Ἴδιος Θεός. Δὲν μιλάει ἁπλῶς γιὰ τὴν ἀλήθεια, ἀλλὰ εἶναι Αὐτὸς ἡ ἀλήθεια. Ἡ πίστη στὸ θεανθρώπινο πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀπὸ μόνη της ἕνα θαῦμα. Μία τέτοια πίστη εἶναι ἕνα δῶρο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸν ἄνθρωπο, μία προσωπικὴ ἀποκάλυψη καὶ ἐμπειρία μέσα στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας τονίζει ὅτι στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἡ θεϊκὴ καὶ ἡ ἀνθρώπινη φύση ἑνώθηκαν, χωρὶς νὰ συγχέονται καὶ χωρὶς νὰ διαιροῦνται. Ἕνα μυστήριο ποὺ δὲν μποροῦμε κατανοήσουμε, πολὺ δὲ περισσότερο νὰ τὸ ἑρμηνεύσουμε, ἐπειδὴ ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ δὲν χωράει στὴ λογικὴ τοῦ ἀνθρώπου. Δὲν μπαίνει στὸ μικροσκόπιο τῆς ἔρευνας καὶ τοῦ πειράματος. Τὰ δόγματα, ποὺ μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς σημερινῆς ἑορτῆς καλούμαστε νὰ διαφυλάξουμε, χαράζουν τὰ ὅρια τοῦ περιεχομένου τῆς πίστεως, ἀλλὰ δὲν ἐξηγοῦν τὸ μυστήριο τοῦ Θεοῦ. Μᾶς προτρέπουν νὰ ἐμπιστευθοῦμε καὶ νὰ ζήσουμε μὲ τὴν καρδιὰ μας αὐτὸ ποὺ ὁ Θεὸς μᾶς ἀποκάλυψε, ὄχι ὅμως νὰ ἀναλύσουμε μὲ τὸ μυαλὸ αὐτὸ ποὺ ἡ Ἐκκλησία μᾶς παρέδωσε.

Τὸ μυστήριο τοῦ Χριστοῦ συνίσταται μεταξὺ ἄλλων στὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ «κρύβεται» πάντοτε πίσω ἀπὸ τὸν Υἱὸ τοῦ ἀνθρώπου. Ἐδῶ βρίσκεται τὸ σημεῖο ποὺ σκοντάφτει ἡ ἀνθρώπινη λογικὴ τότε καὶ σήμερα. Ἐδῶ ἀρχίζει ἡ τραγικὴ ἱστορία τῶν πολλῶν καὶ ποικίλων αἱρέσεων, οἱ ὁποῖες νοθεύουν τὴν πίστη καὶ ἀκυρώνουν τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ αἵρεση εἶναι ὁ πειρασμὸς τῆς λογικῆς πάνω στὴν ἀποκάλυψη τῆς πίστεως. Ὅσα στοιχεῖα τῆς πίστεως τὰ κατανοεῖ, τὰ ἀποδέχεται καὶ τὰ ὑπερτονίζει. Τὰ ὑπόλοιπα τὰ προσπερνᾶ καὶ τὰ ὑποτιμᾶ. Διαχωρίζει τὸν Ἰησοῦ τῆς ἱστορίας ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ τῆς Ἐκκλησίας. Ἄλλωστε, ἂς μὴν ξεχνᾶμε ὅτι τὸν Χριστὸ τὸν συνάντησαν ἀναρίθμητοι ἄνθρωποι στὴν ἐπίγεια διαδρομή Του. Τὸν γνώρισαν ὡς «υἱὸ τῆς Μαρίας», ὡς προφήτη, ὡς χαρισματικὸ διδάσκαλο τῆς Ναζαρέτ. Δὲν μπόρεσαν ὅμως ὅλοι νὰ διακρίνουν πίσω ἀπὸ Αὐτὸν τὸν Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, τὸν θεάνθρωπο Χριστὸ τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἱστορία ἀποδεικνύει τὸ πέρασμά Του ἀπὸ τὸν κόσμο. Ψηλαφίζει τὰ τεκμήρια τῆς παρουσίας Του. Ἀναγνωρίζει τὸ μεγαλεῖο καὶ ἄλλοτε ἀμφισβητεῖ τὴν ὑπεροχή Του. Δὲν μπορεῖ ὅμως μὲ τὴν ἔρευνα καὶ τὴν ἐπιστημοσύνη νὰ ἀποδείξει τὴν θεότητά Του. Τὸ μυστήριο τοῦ θεανθρώπινου προσώπου τοῦ Χριστοῦ τὸ βιώνουμε «ἐν πίστει» μέσα στὴν Ἐκκλησία. Εἶναι ἀδιανόητο νὰ ἀναζητοῦμε τὴν ἀλήθεια γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ στὴν ἀσυδοσία ἢ στὴν χυδαιότητα τῆς τέχνης, στὴν τόλμη ἢ στὴν βλασφημία τῆς διανόησης, στὰ πολύκροτα βιβλία ἤ στὶς κινηματογραφικὲς ὑπερπαραγωγές.

Δὲν μποροῦμε νὰ ἀπαιτοῦμε ἀπὸ τὰ ἀχαλίνωτα στοιχεῖα τοῦ κόσμου νὰ γίνονται κήρυκες τῆς ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ. Ἂν «κόσμος» εἶναι καθετὶ ποὺ βρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὴν χάρη καὶ τὴν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, τότε «τὰ τοῦ κόσμου» θὰ συγκρούονται πάντοτε μὲ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν πραγματικότητα τοῦ Θεοῦ. Ἐμεῖς ὅμως γνωρίζουμε ὅτι «Αὕτη ἐστὶν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τὸν κόσμον, ἡ πίστις ἡμῶν» (Ἰωαν. Α΄ 5,4), ἀφοῦ τὸν τελευταῖο λόγο γιὰ ὅλους καὶ γιὰ ὅλα τὸν ἔχει ὁ Θεός. Ἀμήν.

Ἰδιαίτερη ἐντύπωση στὴν σημερινὴ Εὐαγγελικὴ περικοπὴ δημιουργεῖ τὸ ὅτι ὁ Χριστὸς θεραπεύοντας τὸν παραλυτικὸ δὲν ἀναφέρεται στὴν πίστη τοῦ ἀρρώστου, ποὺ τελικὰ γίνεται καλά, ἀλλὰ στὴν πίστη ἐκείνων ποὺ τὸν μεταφέρουν. Στὸ θαῦμα ποὺ περιγράφεται στὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο εἶναι ὑπαρκτὴ μιὰ πίστη συλλογική, ποὺ προϋποθέτει συνεργασία, κοινὸ προγραμματισμό, κοινὴ ἐνέργεια.

Στὸ σπίτι ποὺ βρέθηκε ὁ Χριστὸς νὰ μιλᾶ στὰ πλήθη τῶν συγκεντρωμένων, ἡ ἀδιαφορία τῶν πολλῶν ἔφραξε σὰν τεῖχος τὴν πόρτα στὴν ἀνάγκη τοῦ παραλύτου νὰ περάσει, γιὰ νὰ συναντήσει τὸν Λυτρωτή. Ὁ πόθος ὅμως καὶ ἡ ἐπιμονὴ τῶν ὀλίγων ποὺ τὸν μετέφεραν τοὺς ἔκανε νὰ καταφέρουν νὰ ἀνοίξουν πέρασμα ἀπὸ τὸ πιὸ ἀπίθανο μέρος. Ἀνεβαίνουν στὴ στέγη, δημιουργοῦν ἕνα μεγάλο ἄνοιγμα στὴν ὀροφὴ καὶ κατεβάζουν τὸν παραλυτικὸ ἀνάμεσα στὸ πλῆθος, μπροστὰ στὸν Διδάσκαλο.

Ὅταν μὲ κίνητρο τὴν ἀγάπη, ἡ προσωπικὴ πίστη τοῦ ἑνὸς συνταιριάζει μὲ ἐκείνη τῶν ἄλλων, ἡ ἔντασή της πολλαπλασιάζεται. Οἱ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τὴν ἀρχὴ δὲν ἔμειναν μονάδες, ἀλλὰ συγκεντρώθηκαν γύρω Του καὶ ἀποτέλεσαν ἕνα ἱερὸ σύλλογο. Στὴ συνέχεια, μὲ τὴν παρουσία τοῦ Παρακλήτου συνέστησαν τὴν Ἐκκλησία. Στὴ μεγάλη αὐτὴ ὀργανικὴ ἑνότητα ἡ πίστη, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ προσευχὴ τοῦ κάθε πιστοῦ ἐνισχύονται ἀπὸ τὴν παρουσία τῶν ἄλλων.

Ἡ ἀνταπόκριση τοῦ Χριστοῦ στὴ συλλογικὴ πίστη τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν εἶναι ἄμεση, θεραπεύει τὸν ἀσθενή, ἀλλὰ τὰ λόγια Του δημιουργοῦν ἔκπληξη. Ἀπευθυνόμενος στὸν παραλυτικὸ τοῦ λέγει: «Τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Ὁ Χριστὸς δὲν στέκει στὴν ἐπιφάνεια. Ὁ λόγος Του εἰσχωρεῖ στὴν καρδιὰ τοῦ προβλήματος. Πηγαίνει σ’ ἕνα βαθύτερο ἐπίπεδο, πηγαίνει κατ’ εὐθεῖαν στὴν οὐσία.

Στὴ συγκεκριμένη περίπτωση τοῦ παραλυτικοῦ, ἡ συνάφεια ἀσθενείας καὶ ἁμαρτίας, καὶ συνεπῶς ἡ σχέση συγχωρήσεως καὶ θεραπείας ἦταν ἄμεση. Ἀπὸ ’κεῖ ἔπρεπε νὰ ἀρχίσει ἡ θεραπεία, ἀπὸ τὴν ἀπομάκρυνση τῆς νοσογόνου αἰτίας, μὲ τὴ συγχώρηση.

Ἡ πρώτη λέξη, «τέκνον», ἀποκαθιστᾶ τὴ διαταραγμένη σχέση τοῦ παραλυτικοῦ μὲ τὸ Θεάνθρωπο καὶ ἀποτελεῖ τὸν πρόλογο τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν καὶ τῆς ὁριστικῆς θεραπείας.

Οἱ θεραπεῖες αὐτὲς ἀποτελοῦν «σημεῖα» ποὺ δείχνουν ὅτι «νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι»  καὶ προμηνύματα τῆς γενικότερης ὑπέρβασης τῆς ἀνθρώπινης ὀδύνης, καὶ ἀντιφεγγίζουν τὴν τελικὴ καὶ παγκόσμια νίκη τοῦ Χριστοῦ πάνω στὴν ἁμαρτία καὶ στὴν κάθε λογῆς ἀρρώστια.

Ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν φανερώνει ἐπίσης τὴν δυνατότητα τοῦ κτιστοῦ ἀνθρώπου νὰ ζήσει τὴν ζωὴ τοῦ ἀκτίστου Θεοῦ. Αὐτὸ εἶναι τὸ ἀφετηριακὸ καὶ θεμελιῶδες θαῦμα τοῦ Κυρίου. Ἐνῷ ἡ Θεϊκὴ προτροπὴ «Ἔγειρε, ἆρον τὸν κράββατόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκον σου» ἀποκαλύπτει τὴν βοήθεια ποὺ προσφέρει ὁ Κύριος στὸν ἄνθρωπο, νὰ ἀνακαλύψει τὴν ἔμπρακτη πατρική του ἀγάπη.

Ὁ ἑορταζόμενος σήμερα μεγάλος ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στηρίζει, μὲ τὸ ἐκκλησιαστικό του φρόνημα καὶ τὴν θεολογική του συνεισφορά, τὴν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἐπιτυγχάνεται μόνον μὲ τὴν ἠθική του τελείωση ἀλλὰ μὲ τὴν μετὰ πίστεως καὶ ἀγάπης προσωπική του κοινωνία μὲ τὸν Χριστό.

Αὐτὴ τὴ βάση τῆς ὀρθοδόξου πίστεως προσφέρει ἡ σημερινὴ Εὐαγγελικὴ περικοπὴ καὶ βεβαιώνει τὴν ἔλευση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τῆς βασιλείας τῆς ἀγάπης, ποὺ ἄρχισε μέσα στὴν ἱστορία μὲ τὴν ἐπὶ γῆς ἔλευσή Του, γιὰ νὰ ὁλοκληρωθεῖ στὴν Δευτέρα ἔνδοξη παρουσία Του. Ἀμήν.

Ἡ Ἐκ­κλη­σία μας σή­με­ρα, ἀδελ­φοί μου, ὑψώ­νει καὶ ἑορ­τά­ζει τὸν Τί­μιο Σταυ­ρὸ τοῦ Κυ­ρί­ου, ὑπεν­θυ­μί­ζον­τάς μας τὴν ἀναγ­και­ό­τη­τά του γιὰ τὴ σω­τη­ρία μας. Ὁ Σταυ­ρὸς τὸν ὁποῖο κα­λού­με­θα νὰ προ­σκυνή­σου­με δὲν εἶ­ναι ἁπλῶς ἕνα σύμ­βο­λο, ἀλλὰ ἀπο­τε­λεῖ τὸ μυ­στή­ριο διὰ τοῦ ὁποί­ου κα­ταρ­γεῖ­ται ἡ ἁμαρ­τία καὶ σώ­ζε­ται ὁ κό­σμος. Ὁ Σταυ­ρὸς εἶ­ναι ἡ φύση τῆς ἀπο­στο­λῆς τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας στὸν κό­σμο, ὁ τρό­πος τοῦ ἀγῶ­να τοῦ πι­στοῦ κατὰ τῶν σαρ­κι­κῶν πα­θῶν, τῶν ἐπι­θυ­μι­ῶν, τοῦ ἐγωισμοῦ, τῆς ὑπε­ρη­φα­νεί­ας, τῆς κε­νο­δο­ξί­ας, τῆς φι­λο­δο­ξί­ας καὶ κάθε ἄλ­λης κα­τα­στά­σε­ως ποὺ εἶ­ναι ἐνάν­τια στὸ θέ­λη­μα τοῦ Θεοῦ.

Τὸ ση­με­ρι­νὸ Εὐ­αγ­γέ­λιο μᾶς ὑπεν­θυ­μί­ζει τὴν αἰ­ώ­νια προ­τρο­πὴ τοῦ Χρι­στοῦ στὸν ἄν­θρω­πο νά ἀνα­κα­λύ­ψει τὸν τρό­πο τῆς σω­τη­ρί­ας του: «Ὅστις θέ­λει ὀπί­σω μου ἐλ­θεῖν, ἀπαρ­νη­σά­σθω ἑαυ­τὸν καὶ ἀρά­τω τὸν σταυ­ρὸν αὐ­τοῦ, καὶ ἀκο­λου­θεί­τω μοι», δη­λα­δὴ ὅποι­ος θέ­λει νὰ μὲ ἀκο­λου­θή­σει πρέ­πει νὰ ἀπαρ­νη­θεῖ τὸν ἑαυ­τό του καὶ νὰ ση­κώ­σει τὸν σταυ­ρό του. Ἡ πρό­σκλη­ση νὰ ἀκο­λου­θή­σου­με τὸν Χρι­στὸ δὲν εἶ­ναι τί­πο­τε ἄλλο ἀπὸ τὴν προ­σπά­θεια τῆς συ­νέ­πει­άς μας μὲ τὶς ἐν­το­λὲς Του. Αὐτὸ ὅμως ση­μαί­νει ὄχι μό­νον τὴ ἄρση τοῦ σταυ­ροῦ μας, ἀλλὰ κυ­ρί­ως τὴν προ­ϋ­πό­θε­ση ἀρ­νή­σε­ως τοῦ ἑαυ­τοῦ μας. Μὲ ἄλλα λό­για ἡ προσπά­θειά μας ἀφο­ρᾶ στὴν ἀπο­μά­κρυν­σή μας ἀπὸ τὴν ἁμαρ­τία τοῦ κό­σμου, διὰ τῆς ἀπο­βο­λῆς τῶν πα­θῶν καὶ τῆς νέ­κρω­σης τῶν φθο­ροποι­ῶν λο­γι­σμῶν ποὺ ὁδη­γοῦν στὴν δι­ά­πρα­ξη τῆς ἁμαρ­τί­ας. Πα­ράλ­λη­λα ἀφο­ρᾶ καὶ στὸν ἐσω­τε­ρι­κὸ ἀγῶ­να οὐ­σι­α­στι­κῆς μας με­τα­νοί­ας, μὲ τὴν καλ­λι­έρ­γεια τῆς ψυ­χῆς μας στὴν τή­ρη­ση τῶν ἐν­το­λῶν τοῦ Θεοῦ καὶ στὴν ἔμ­πρα­κτη κα­τα­πο­λέ­μη­ση τῆς ἁμαρ­τί­ας. Αὐτὸ ἀπαι­τεῖ ἐπί­μο­νη καὶ ἐπί­πο­νη προ­σπά­θεια, ποὺ ὅμως εἶ­ναι ἀναγ­καία προ­ϋ­πό­θε­ση γιὰ τὴ με­το­χή μας στὴ Βα­σι­λεία τοῦ Θεοῦ.

Ἡ δι­ευ­κρί­νι­ση τοῦ Κυ­ρί­ου στὴν συ­νέ­χεια «...ὅς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυ­χὴν αὐ­τοῦ σῶ­σαι, ἀπο­λέ­σει αὐ­τήν· ὃς δ᾽ ἂν ἀπο­λέ­σῃ τὴν ἑαυ­τοῦ ψυχὴν ἕνε­κεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐ­αγ­γε­λί­ου, οὗ­τος σώ­σει αὐ­τήν...» ἀφο­ρᾶ στὴν προ­σπά­θεια ποὺ ὀφεί­λου­με νά κα­τα­βά­λου­με στὸν πόθο καὶ στὸν στό­χο νὰ κερ­δί­σου­με τὴν ψυχή μας. Ὅποι­ος δὲν μπο­ρεῖ νὰ ἀπο­δε­σμευ­θεῖ ἀπὸ τὴν ἀσφά­λεια ποὺ πα­ρέ­χουν στὸ βι­ο­τι­κὸ ἐπί­πε­δο τὰ σχή­μα­τα καὶ τὰ πρό­σκαι­ρα πρά­γμα­τα τοῦ κό­σμου, τε­λι­κὰ ζη­μι­ώ­νει τὴν ἴδια του τὴν ψυχή, ἀφοῦ τὴν ἀπο­στε­ρεῖ ἀπὸ τὴν ὄν­τως ζωή, ἡ ὁποία εἶ­ναι ἀσύμ­βα­τη μὲ τὴ φθαρ­τό­τη­τά τους. Ἀν­τι­θέ­τως, αὐ­τὸς ὁ ὁποῖ­ος ἕνε­κεν τοῦ ὀνό­ματος τοῦ Χρι­στοῦ καὶ τῶν ἐν­το­λῶν Του, ἀπο­μα­κρύ­νε­ται ἀπὸ κάθε τι ἁμαρ­τω­λό, νε­κρώ­νε­ται γιὰ τὴν ἁμαρ­τία καὶ ταυ­τό­χρο­να ἀγω­νί­ζε­ται νὰ ἀνα­και­νί­σει τὸν ἑαυ­τό του, ἐν­δυ­να­μού­με­νος ἀπὸ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς ὁποί­ας σώ­ζει τὴν ψυχή του.

Ἡ ψυχὴ τοῦ ἀν­θρώ­που ἔχει ἄπει­ρη ἀξία. «...Τί δώ­σει ἄν­θρω­πος ἀν­τάλ­λα­γμα τῆς ψυ­χῆς αὐ­τοῦ;». Οὔτε ὁ κό­σμος ὁλό­κλη­ρος δὲν εἶ­ναι ἀν­τά­ξι­ός της. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ σω­τη­ρία τοῦ ἀν­θρώ­που εἶ­ναι τόσο ση­μαντικὸ πρᾶ­γμα, γιὰ τὸ ὁποῖο καὶ ὁ ἴδι­ος ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἐναν­θρώ­πη­σε.

Ἀδελ­φοί μου,

ὁ Σταυ­ρὸς τοῦ Κυ­ρί­ου ὑψώ­νε­ται σή­με­ρα στὸ μέ­σον τῆς Ἐκ­κλη-σίας ἀλλὰ καὶ τῆς εὐ­λο­γη­μέ­νης αὐ­τῆς ἐκ­κλη­σι­α­στι­κῆς πε­ρι­ό­δου καὶ προ­σπα­θεί­ας μας, γιὰ νὰ προ­βλη­θεῖ ὡς ὁ ἰδα­νι­κὸς τρό­πος ποὺ μποροῦ­με νὰ ἐπι­λέ­ξου­με γιὰ νὰ ἐξυ­ψώ­σου­με καὶ νὰ δι­α­φυ­λά­ξου­με τὴν ψυχή μας. Ἔτσι θὰ κα­τα­δεί­ξου­με τὴν μο­να­δι­κή της ἀξία, γιὰ τὴν ὁποία πρέ­πει νὰ ἀγω­νι­στοῦ­με καὶ νὰ θυ­σι­ά­σου­με τὰ πάν­τα, αἴ­ρον­τας πρό­θυ­μα τὸν σταυ­ρὸ τῶν δυ­σκο­λι­ῶν μας σ’αὐ­τὴ τὴν προ­σπά­θεια, μὲ σκο­πὸ νὰ ἀξιωθοῦ­με μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, νὰ πε­τύ­χου­με τὴν αἰ­ω­νι­ό­τη­τά της, ποὺ εἶ­ναι ἡ ὄν­τως ζωή μας. Ἀμήν.

Τὸ Εὐ­αγ­γέ­λιο σή­με­ρα μᾶς πα­ρου­σι­ά­ζει ἕνα τα­λαί­πω­ρο πα­τέ­ρα ποὺ ζη­τεῖ βο­ή­θεια ἀπὸ τὸν Χρι­στό, ἐπει­δὴ τὸ παι­δί του ἦταν δαι­μο­νι­σμέ­νο. Στὴν ἐμφάνιση τοῦ Κυ­ρί­ου ὁ δαί­μο­νας ρί­χνει κάτω τὸν νέο σὲ μιὰ προ­σπά­θεια νὰ κά­νει ὅσο πε­ρισ­σό­τε­ρο κακὸ ἀκό­μη μπο­ρεῖ, ἐπει­δὴ κα­τα­λα­βαί­νει ὅτι ἡ ἐξου­σία του τε­λει­ώ­νει.

Ὁ Χρι­στὸς ἀν­τα­πο­κρί­νε­ται στὸ αἴ­τη­μα τοῦ πα­τέ­ρα, ἀλλὰ ζη­τεῖ πρῶ­τα τὴν πί­στη του. Ὅλα μπο­ροῦν νὰ γί­νουν τοῦ λέει, ἐφό­σον ὑπάρ­χει ἡ πί­στη. Ἡ δύ­να­μη τοῦ Θεοῦ εἶ­ναι δε­δο­μέ­νη, ὅμως τὸ ἐὰν θὰ ἐνερ­γο­ποι­η­θεῖ ἢ ὄχι ἐξαρ­τᾶ­ται ἀποκλει­στι­κὰ ἀπὸ τὴν πί­στη τοῦ ἀν­θρώ­που. Ἄρα λοι­πὸν ἀπὸ τὸν ἄν­θρω­πο ἐξαρ­τᾶται ἐὰν θὰ λά­βει ἢ ὄχι αὐτὸ ποὺ ζη­τεῖ. Τὸ δι­α­πι­στώ­νου­με στὴ στά­ση τοῦ πα­τέ­ρα ὁ ὁποῖ­ος τότε φω­νά­ζει δυ­να­τὰ «Πι­στεύω, Κύ­ριε· βο­ή­θει μου τῇ ἀπι­στίᾳ». Βο­ή­θη­σέ με νὰ πι­στέ­ψω ὅπως πρέ­πει· καὶ ὁ Χρι­στὸς μὲ δε­δο­μέ­νη τὴν ἀνάγ­κη τῆς πί­στε­ως προ­στά­ζει τὸν δαί­μο­να: «Τὸ πνεῦ­μα τὸ ἄλα­λον καὶ κω­φόν, ἐγώ σοι ἐπι­τάσ­σω, ἔξελ­θε ἐξ αὐ­τοῦ καὶ μη­κέ­τι εἰ­σέλ­θῃς εἰς αὐ­τόν». Τὸ δαι­μό­νιο ἐξέρ­χε­ται καὶ τὸ παι­δὶ ἀπε­λευ­θε­ρώ­νε­ται ἀπὸ τὴν τυ­ραν­νία του. Ὅταν ἀρ­γό­τε­ρα οἱ μα­θη­τὲς ζή­τη­σαν νὰ μά­θουν τὴν αἰ­τία ποὺ οἱ ἴδι­οι δὲν μπό­ρε­σαν νὰ ἐκ­διώξουν τὸν δαί­μο­να, ὁ Χρι­στὸς τοὺς εἶπε ὅτι αὐτὸ τὸ γέ­νος τῶν δαιμόνων δὲν φεύγει χω­ρὶς προ­σευ­χὴ καὶ νη­στεία.

Κατ’ ἀνα­λο­γία μὲ τὴν Εὐ­αγ­γε­λι­κὴ δι­ή­γη­ση πρέ­πει νὰ ἐνερ­γή­σου­με καὶ ἐμεῖς, ἐφό­σον βέ­βαια ἐπι­θυ­μοῦ­με νὰ νι­κή­σου­με τὰ πάθη μας ποὺ σὰν δαί­μο­νες μᾶς τα­λαι­πω­ροῦν καὶ μᾶς βα­σα­νί­ζουν. Καὶ αὐτὸ θὰ γί­νει μόνο μὲ τὴν προ­σευ­χὴ στὸν Θεὸ καὶ τὴ νη­στεία. Εἶ­ναι ση­μαν­τι­κὸ νὰ συ­νει­δη­το­ποι­ή­σου­με ὅτι ἡ προσευχὴ δὲν εἶ­ναι τυ­πι­κὴ ὑπο­χρέ­ω­ση. Ἀν­τι­θέ­τως, ἡ προ­σευ­χὴ εἶ­ναι ἀνάγ­κη ἔκ­φρασης τῆς ψυ­χῆς. Ὅπως τὸ λου­λού­δι μα­ραί­νε­ται, ὅταν τὸ πο­τί­ζου­με ἀραιά, ἔτσι καὶ ἡ ψυχὴ στε­γνώ­νει καὶ μα­ραί­νε­ται, ὅταν δὲν ζη­τοῦ­με ἀκα­τά­παυ­στα τὸ ἔλε­ος τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν προ­σευ­χή. Οἱ Πα­τέ­ρες, λένε, συ­νι­στοῦν «μνη­μο­νευ­τέ­ον Θεοῦ μᾶλ­λον ἢ ἀνα­πνευ­στέ­ον». Δη­λα­δὴ πιὸ πολὺ χρει­ά­ζε­ται νὰ θυ­μᾶ­ται κα­νεὶς τὸν Θεὸ κάθε ὥρα καὶ στι­γμή, παρὰ νὰ ἀνα­πνέ­ει. Ἡ μνή­μη τοῦ Θεοῦ δὲν εἶ­ναι τί­πο­τα ἄλλο ἀπὸ τὴν προ­σευ­χή, ἡ ὁποία μᾶς ὁδη­γεῖ σὲ κοι­νω­νία μὲ τὸν Θεό.

Καὶ βέ­βαια ἡ προ­σευ­χὴ εἶ­ναι χρέ­ος καὶ ὑπο­χρέ­ω­ση ὅλων τῶν πι­στῶν οἱ ὁποῖ­οι στὴν κα­θη­με­ρι­νό­τη­τά τους ὀφεί­λουν νὰ προ­σεύ­χον­ται ἀδι­ά­κο­πα, γιὰ νὰ χα­ρι­τώ­νον­ται καὶ νὰ ἰσορ­ρο­ποῦν. Ἐὰν ἡ ἀδι­ά­λει­πτη προ­σευ­χὴ ἦταν κάτι ποὺ δὲν θὰ μπο­ροῦ­σαν ὅλοι νὰ ἐφαρ­μό­σουν, ὁ ἀπό­στο­λος Παῦ­λος δὲν θὰ μᾶς ζη­τοῦ­σε τὸ «ἀδι­α­λεί­πτως προ­σεύ­χε­σθε». Καὶ γιὰ τὴν ἀδι­ά­λει­πτη προ­σευ­χὴ δὲν ἀπαι­τοῦν­ται ἰδι­αί­τε­ρες συν­θῆ­κες, παρὰ μόνο ζῆ­λος, πί­στη καὶ προ­σο­χή. Ἔτσι μπο­ρεῖ κά­ποι­ος νὰ ζεῖ μέσα στὶς μέ­ρι­μνες καὶ στὶς φρον­τί­δες τῆς κα­θη­με­ρι­νό­τη­τας, νὰ δου­λεύ­ει καὶ νὰ ἀσχο­λεῖ­ται μὲ δι­ά­φο­ρα πρά­γμα­τα καὶ νὰ δι­α­πι­στώ­νει ὅτι ἡ προ­σευ­χὴ προ­σκο­μί­ζει πε­ρισ­σό­τε­ρα ὀφέ­λη καὶ καρ­ποὺς ἀπὸ τὴν προ­σπά­θεια.

Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὴν προ­σευ­χή, ἀναγ­καῖο στοι­χεῖο τῆς πνευ­μα­τι­κῆς ζωῆς καὶ ὅπλο κατὰ τοῦ δι­α­βό­λου, ὅπως δι­ευ­κρί­νι­σε ὁ Κύ­ρι­ος στοὺς ἀπο­ροῦν­τες Ἀπο­στό­λους, εἶ­ναι καὶ ἡ νη­στεία. Αὐτὴ μᾶς βο­η­θεῖ στὴν ἄσκη­ση, στὴν τα­πεί­νω­ση, ἀλλὰ καὶ στὴ συγ­κέν­τρω­ση τοῦ νοῦ κατὰ τὴν προ­σευ­χή. Δι­δά­σκον­τας τὰ πολὺ με­γά­λα ὀφέ­λη τῆς νη­στεί­ας, ὁ ἀβ­βᾶς Ἰω­άν­νης ὁ Κο­λο­βὸς ἀνα­φέ­ρει ὅτι: «ὅταν ἕνας βα­σι­λι­ᾶς θε­λή­σει νὰ κα­τα­λά­βει μία ἐχθρι­κὴ πόλη, αὐτὸ ποὺ κά­νει πρῶ­τα εἶ­ναι νὰ δε­σμεύ­σει τὸ νερὸ καὶ τὸ φα­γη­τό. Οἱ κά­τοι­κοι τῆς πό­λης, δη­λα­δὴ οἱ ἐχθροί, γιὰ νὰ μὴν τὰ στε­ρη­θοῦν καὶ πε­θά­νουν ἀπὸ τὴν πεῖ­να, πα­ρα­δί­δον­ται καὶ ὑπο­τάσ­σον­ται στὸν βα­σι­λιᾶ. Τὸ ἴδιο ἰσχύ­ει καὶ γιὰ τὰ ποι­κί­λα πάθη τοῦ ἀν­θρώ­που. Ἐὰν ὁ ἄν­θρω­πος ζή­σει μὲ νη­στεία καὶ στέ­ρη­ση καὶ ἐγ­κρά­τεια, τὰ πάθη του ἐξα­σθε­νί­ζουν καὶ εὔ­κο­λα κα­τα­βάλ­λον­ται καὶ δὲν ἀπο­τε­λοῦν πλέ­ον κίν­δυ­νο γι’ αὐ­τόν».

Ἀδελ­φοί μου,

ἄς ἐμ­πι­στευ­θοῦ­με ἐπι­τέ­λους μὲ τὴν καρ­διά μας τὴν προ­σευ­χὴ καὶ τὴν νη­στεία ὡς τὰ ὅπλα καὶ τὶς προ­ϋ­πο­θέ­σεις πού συ­νι­στᾶ σή­με­ρα ὁ ἴδι­ος ὁ Χρι­στός, γιὰ τὴν ἀλ­λα­γὴ τῶν κα­τα­στά­σε­ων τῆς ζωῆς μας, ἀφοῦ μέ­χρι τώρα, ἔχον­τας ἀγνο­ή­σει ἢ ὑπο­τι­μή­σει τὴν με­τα­μορ­φω­τι­κὴ δύ­να­μή τους, συ­νε­χί­ζου­με τρο­μο­κρα­τη­μέ­νοι νὰ ἀν­τι­με­τω­πί­ζου­με κα­θη­με­ρι­νὰ τὴν δαι­μο­νι­σμέ­νη πρα­γμα­τι­κό­τη­τα τῆς ζωῆς καὶ τῆς κοι­νω­νί­ας μας.

Κηρύγματα Μαρτίου 2020