Νεανική Πύλη
- Δημιουργηθηκε στις ΤετPMEESTE_Ιούνιος+0300RΙουνPMEEST_0C21
ΜΗΝΥΜΑ ANΑΛΗΨΕΩΣ 2019
Εἶναι τόσο ὡραία καί μεγάλη ἑορτή ἡ Ἀνάληψη! Πίσω ἀπό τήν λιτή ἱστορική περιγραφή τοῦ γεγονότος κρύβεται διακριτικά ἕνα βαθύτερο θεολογικό μήνυμα μέ ἄμεσες συνέπειες στή ζωή μας. Ἔτσι, καλούμεθα νά μήν μείνουμε ἁπλῶς σέ μιά παθητική ἀκοή τῶν γεγονότων ἢ μιά συμπόρευση διανοητική, ἀλλά νά φιλοτιμηθοῦμε πνευματικά γιά νά γίνουμε μέτοχοι αὐτοῦ τοῦ γεγονότος, λαμβάνοντας συγχρόνως μέσα στίς καρδιές μας τό νόημα, τό ἦθος, τό φρόνημα, τήν πίστη καί τήν χάρι πού αὐτὸ καταθέτει μέσα στήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας καί αὐτοῦ τοῦ κόσμου.
Τό μήνυμα τῆς ἑορτῆς ἔχει μεταξύ τῶν ἄλλων τρεῖς πόλους.
Πρῶτον, ὁ Κύριος ἔδωσε στοὺς ἀποστόλους τήν ἐπαγγελία, τὴν ὑπόσχεση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. «Ἀνελήφθης ἐν δόξῃ, Χριστέ ὁ Θεός, χαροποιήσας τούς μαθητάς τῇ ἐπαγγελίᾳ τοῦ ἁγίου Πνεύματος». Τοὺς ὑποσχέθηκε ὅτι δέν θά τοὺς ἀφήσει ὀρφανούς, ἀλλά θὰ τοὺς στείλει τόν Παράκλητον, «Ὃς παρά τοῦ Πατρός ἐκπορεύεται, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας». Εἶναι πολὺ σημαντικό τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά εἶναι καί ὁ μεγάλος ἄγνωστος. Καί ἐμεῖς πού ἐρχόμαστε στίς ἐκκλησίες, ἴσως νά τό ἀγνοοῦμε. Συχνά δέν καταλαβαίνουμε τί δύναμη ἔχει τό Ἅγιο Πνεῦμα, πῶς μπορεῖ καί νά σκεπάζει τή ζωή μας καί νά παρεμβαίνει σέ αὐτήν καί νά ἔρχεται μέσα μας. Ἡ προσευχή «Βασιλεῦ Οὐράνιε Παράκλητε...» ἀπευθύνεται στό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖο εἶναι ὁ Θεός, εἶναι τό τρίτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, καὶ ζητοῦμε νὰ ἔλθει καί νά ἐγκατασταθεῖ μέσα μας, «ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν».
Ὁ Χριστός, παράλληλα, πού εἶναι τό δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἰσέρχεται στήν ἱστορία γιά λίγα χρόνια, ἐπιτελεῖ τό ἔργο τῆς θείας οἰκονομίας, τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου καί ἀπέρχεται ἀναλαμβανόμενος μέ τήν ὑπόσχεση τῆς ἀποστολῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ Ἐκκλησία πορεύεται στὴν ἱστορία ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Γι΄ αὐτόν τόν λόγο, ἐνῶ κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Ἀναλήψεως ὑπῆρξε ὁ χωρισμός τῶν ἀποστόλων ἀπό τόν Κύριο, αὐτοί «ἐπέστρεψαν μετά χαρᾶς μεγάλης αἰνοῦντες καί εὐλογοῦντες τόν Θεόν». Αὐτή ἡ ἐπαγγελία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι πού χαροποίησε τούς μαθητές. Αὐτή ἡ ὑπόσχεση καί ἡ ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι πού μπορεῖ νά δώσει τήν χαρά καί στόν κάθε ἕνα μας.
Δεύτερον, «βεβαιωθέντων αὐτῶν διά τῆς εὐλογίας ὅτι Σύ εἶ ὁ Υἰός τοῦ Θεοῦ ὁ λυτρωτής τοῦ κόσμου». Ἡ εὐλογία αὐτή ἦταν θεϊκή εὐλογία, ἀπόδειξη τοῦ ὅτι ὁ Χριστός δέν ἦταν ἁπλῶς ἕνας ἐκπληκτικός δάσκαλος, ἕνας ἐντυπωσιακός θαυματουργός, ἕνας ἰσχυρός ἄνθρωπος ἀλλά ὅτι εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Αὐτό φαίνεται ἀπό τήν ἐμφάνιση τῶν ἀγγέλων, οἱ ὁποῖοι λένε στούς Γαλιλαίους, στούς μαθητές, ὅτι αὐτός πού βλέπετε τώρα καί φεύγει θά ἐπιστρέψει ἐν δόξῃ, θά εἶναι δηλαδή ὁ Κύριος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ εὐλογία, λοιπόν, αὐτὴ ἀποτελεῖ τήν σφραγίδα τῆς θεότητος τοῦ Χριστοῦ.
Ὑπάρχει καί ἕνα τρίτο μήνυμα τῆς ἑορτῆς: ἡ θέωση τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Εἴμαστε ἄνθρωποι. Μπορεῖ νὰ ἁμαρτάνουμε, ἢ νὰ βλέπουμε καὶ κάποιον ἄλλον νά ἁμαρτάνει καί νά λέμε «ἔ, ἄνθρωπος εἶναι κι αὐτός». Ὄχι! Ἄνθρωπος δέν σημαίνει νά ἕρπεις μόνο. Ἄνθρωπος σημαίνει καί νά ἵπτασαι. Νά φθάνεις σέ καταστάσεις σάν αὐτές πού πραγματικά τίς ἐβίωσαν οἱ ἅγιοί μας, καί τίς ζοῦν οἱ σύγχρονοι ἅγιοι. Αὐτό σημαίνει θέωση τῆς ἀνθρώπινης φύσης· ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύση, ναί μέν ἔχει τήν ἀδυναμία της καί εἶναι ἐπιρρεπής στήν ἁμαρτία, ἀλλά ἔχει καί τήν δυνατότητα τῆς ἁγιότητος, δηλαδή νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό καί νά κοινωνεῖ τόν Θεό. Σάν νά μπολιάζεται ἡ ἀνθρώπινη φύση μας καί ἀπό ἄγρια φύση νά μεταμορφώνεται σέ καρποφόρα, ἁγία φύση. Αὐτὸ εἶναι γιά ὅλους μας.
Αὐτά πιστεύει ἡ Ἐκκλησία. Αὐτό εἶναι τό μήνυμά της. Δέν εἶναι ἕνα κοινωνικό σωματεῖο. Δέν εἶναι μιά θρησκεία γιά νά καλύπτει τά ψυχολογικά κενά μας, ἀλλά εἶναι γιά τόν καθένα μας μιά ὁδός ἑνώσεως μέ τόν Θεό, ἐπιβεβαιώσεως τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στή ζωή μας.Τί ὡραῖο πρᾶγμα νά ζεῖ ἔτσι κανείς μέ αὐτόν τόν στόχο, τόν στόχο τῆς ἁγιότητος, τόν στόχο τοῦ ἐξαγιασμοῦ, τόν στόχο τῆς θεώσεως!
Ἐπικεντρωθήκαμε σέ αὐτά τά τρία σημεῖα· στήν βεβαίωση τῆς θεότητος τοῦ Κυρίου, στήν ἐπαγγελία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί στήν θέωση τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, γιά νά καταλάβουμε τό πνευματικό νόημα αὐτῆς τῆς ἡμέρας καί λίγο νά περάσουμε σέ κάτι πιό βαθύ, πιό οὐσιαστικό, πιό ἀληθινό.
Εὔχομαι ὁ Κύριος νά εἶναι καί μαζί μας καί μέσα μας καί νά μᾶς ἀνυψώνει μαζί Του, γιά νά μποροῦμε καί σέ αὐτήν τήν ζωή νά πορευόμαστε κατά τό θέλημά Του, ἀλλά καί αἰώνια νά βρισκόμαστε κοντά Του, στήν Βασιλεία Του. Ἀμήν
Μήνυμα Ἀναλήψεως 2019
- Δημιουργηθηκε στις ΠαρPMEESTE_Απρίλιος+0300RΑπρPMEEST_0C21
ΜΗΝΥΜΑ ΠΑΣΧΑ 2019
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἔφθασε ἡ ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, ἡ ἡμέρα τοῦ Πάσχα! «Αὕτη ἡ κλητὴ καὶ ἁγία ἡμέρα, ἡ μία τῶν Σαββάτων, ἡ βασιλὶς καὶ κυρία, ἑορτῶν ἑορτὴ καὶ πανήγυρίς ἐστι πανηγύρεων», ψάλλουμε μὲ τὴν θεολογικὴ καὶ θεόπνευστη γλῶσσα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Εἶναι ὄντως μεγάλη καὶ μοναδικὴ ἑορτὴ καὶ πανήγυρις, ἡ μεγαλύτερη ἀπὸ ὅλες. Εἶναι ξεχωριστὴ καὶ ἁγία ἡ ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως. Εἶναι αὐτὴ γιὰ τὴν ὁποία μίλησαν οἱ προφῆτες, αὐτὴ γιὰ τὴν ὁποία κατ’ οὐσίαν δημιουργήθηκε ὁ κόσμος, αὐτὴ γιὰ τὴν ὁποία ζοῦμε κι ἐμεῖς. Εἶναι «ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος». Εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου. Ἂν καὶ τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως ἐπισυμβαίνει ὄρθρου βαθέος, τὸ ξημέρωμα, τὸ χάραγμα, τῆς «μιᾶς τῶν Σαββάτων», πρὶν ἀκόμη φωτίσει ἡ ἡμέρα, ἡ ἀπερχόμενη νύκτα, ἡ παροῦσα νύκτα τῆς Ἀναστάσεως, εἶναι «σωτήριος καὶ φωταυγής, ἱερὰ καὶ πανέορτος», διότι ἀποτελεῖ «προάγγελο» καὶ προμήνυμα τῆς λαμπροφόρου ἡμέρας τῆς Ἐγέρσεως.
Μὲ τὴν Ἀνάστασή Του ὁ Κύριος πρωτίστως ἐνίκησε τὸν θάνατο, «Χριστὸς ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνῄσκει, θάνατος αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύει» (Ρωμ. στ΄ 9). «Ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον; Ποῦ σου ᾍδη τὸ νίκος;», ἀναφωνεῖ ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος· ποῦ εἶναι τὸ δολοφονικὸ κεντρί σου, ποῦ ἡ νικηφόρος κυριαρχία σου;
Στὸν θριαμβευτικὸ ὕμνο τῆς ἡμέρας, τὸ «Χριστὸς Ἀνέστη ἐκ νεκρῶν» ποὺ ψάλλουμε συνέχεια καὶ ἐπαναληπτικά, ἀπὸ τὶς δεκατέσσερις λέξεις ποὺ περιέχει οἱ τέσσερις «θανάτῳ, θάνατον, νεκρῶν καὶ μνήμασι» παραπέμπουν στὸ φοβερὸ γεγονὸς τοῦ θανάτου. Αὐτὸ ποὺ τὶς μεταμορφώνει σὲ λέξεις γεμάτες χαρά, ζωὴ καὶ νίκη εἶναι ἡ λέξη «πατήσας». Ὁ Κύριος κατεπάτησε τὸν θάνατο. Ζοῦμε πλέον σὲ κόσμο ποὺ ὁ θάνατος εἶναι δέσμιος καὶ ἡττημένος, χωρὶς ἐξουσία καὶ κυριαρχία ἐπάνω μας.
Δεύτερη συνέπεια τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ συντριβὴ τοῦ διαβόλου, ἡ κατάργηση τῆς δυνάμεως καὶ τοῦ κράτους του. Ὁ Κύριος «κατήργησε τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τουτέστι τὸν διάβολον» (Ἑβρ. β΄ 14), κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο. Ὁ διάβολος εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔφερε τὸν θάνατο καὶ συνεπῶς ἡ νίκη κατὰ τοῦ θανάτου συνεπάγεται τὴν κατάργηση τῆς δυνάμεως τοῦ διαβόλου.
Ζοῦμε πλέον σὲ κόσμο ποὺ ὁ θάνατος δὲν ἔχει ὀλέθριες συνέπειες καὶ ὁ διάβολος δὲν ἔχει δύναμη. Αὐτὸ ποὺ κυριαρχεῖ εἶναι ἡ ζωὴ καὶ ὁ Χριστός, ἡ δόξα καὶ ἡ χάρις Του. «Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, ζωὴν χαρισάμενος». Ὁ θάνατος ἔδωσε τὴ θέση του στὴν ζωή.
Ὑπάρχει καὶ μία τρίτη συνέπεια, ἕνα μεγάλο δῶρο τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου· «Χριστὸς ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο», εἶναι «πρωτότοκος τῶν νεκρῶν». Ἡ δική Του ἀνάσταση ἐπαγγέλλεται καὶ προμηνύει καὶ τὴν δική μας. Ὅπως ὁ Κύριος ἔπαθε, σταυρώθηκε, ἀπέθανε ἐπὶ τοῦ σταυροῦ καὶ ἐτάφη σὲ μνημεῖο ποὺ σφραγίσθηκε καὶ ἀσφαλίσθηκε, στὴ συνέχεια δὲ ἀναστήθηκε «ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος», ἔτσι κι ἐμεῖς δὲν εἴμαστε δέσμιοι τοῦ τάφου καὶ τοῦ θανάτου ἀλλὰ προορισμένοι γιὰ ζωὴ αἰώνια καὶ ἀνάσταση.
Ἡ νίκη κατὰ τοῦ θανάτου, ἡ συντριβὴ τοῦ διαβόλου καὶ ἡ δική μας ἀνάσταση ἐκ τῶν νεκρῶν, ἀφοῦ ὁ Κύριος ἀναστήθηκε μὲν αὐτεξουσίως ἀλλὰ «συνανέστησε καὶ τὸν Ἀδὰμ παγγενῆ», δηλαδὴ ὅλους μας ἔβγαλε ἀπὸ τὰ μνημεῖα στὰ ὁποῖα θὰ τοποθετηθοῦμε, κρύβουν μέσα τοὺς κάτι ἀκόμη μεγαλύτερο. Αὐτὸ εἶναι ἡ «ἐκτυπωτέρα» μετοχὴ στὴν ἀνέσπερη ἡμέρα τῆς βασιλείας τοῦ Κυρίου, δηλαδὴ ἡ πλήρης κοινωνία στὴν αἰώνια δόξα Του.
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὅλα αὐτὰ ἀποτελοῦν δῶρα τοῦ Θεοῦ, ἀφορμὲς καὶ αἴτια χαρᾶς, εὐφροσύνης καὶ ἀγαλλιάσεως. Ὅλα αὐτὰ καθιστοῦν τὴ γιορτὴ τοῦ Πάσχα ὄντως «Λαμπρὴ» καὶ γιὰ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μας μᾶς καλεῖ νὰ λαμπρυνθοῦμε γιὰ τὴν πανήγυρη, νὰ ἀγκαλιασθοῦμε ἐν ἀγάπῃ μεταξύ μας, νὰ συγχωρήσουμε τὰ πάντα ἐπὶ τῇ ἀναστάσει καὶ ἔτσι νὰ ἑνώσουμε τὶς φωνές μας ψάλλοντες μὲ τὴν καρδιὰ καὶ τὰ χείλη μας «Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος».
«Δεῦτε, λοιπόν, λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτὸς», «δεῦτε ἀπολαύσετε τῆς καλῆς ταύτης καὶ λαμπρᾶς πανηγύρεως» καὶ «δοξάσατε Χριστὸν τὸν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν»
Μετὰ πασχαλίων εὐχῶν καὶ προσρήσεων
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Πασχάλιος Ἐγκύκλιος 145η
- Δημιουργηθηκε στις ΚυρAMEESTE_Απρίλιος+0300RΑπρAMEEST_0C21
ΜΗΝΥΜΑ M.ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ 2019
Τὸ ξεκίνημα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος εἶναι μιὰ πρόκληση γιὰ τὸν κάθε ἕνα μας, μιᾶς ἐξόδου, μιᾶς εἰσόδου καὶ μιᾶς ἐπιστροφῆς. Μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία νὰ κάνουμε τὴν ἔξοδο ἀπὸ τὴν «Αἴγυπτο» τῶν παθῶν μας, τὴν σκλαβιὰ τῶν ἀδυναμιῶν μας, τῶν θελημάτων μας, τὴν ἔξοδο ἀπὸ κάθε τι ποὺ μᾶς κάνει τὸν Θεὸ τόσο δύσκολο καὶ τόσο ἀπόμακρο. Νὰ περάσουμε μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἔρημο τῶν δοκιμασιῶν μας, τῶν δυσκολιῶν αὐτῆς τῆς ζωῆς, τοῦ ἀντίθεου καὶ ἀθεϊστικοῦ φρονήματος ποὺ κυριαρχεῖ δυστυχῶς στὸν κόσμο μας καὶ νὰ φθάσουμε κι ἐμεῖς στὴ γῆ τῶν δικῶν μας προσπαθειῶν, στὴ γῆ τῆς ἐπαγγελίας τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι ἡ ἡμέρα ἡ λαμπροφόρος τῆς Ἀναστάσεως. Αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη κίνηση• νὰ βγοῦμε λίγο ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας. Νὰ κάνουμε αὐτὴ τὴν καλὴ ἔξοδο ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ξέρουμε καὶ στὰ ὁποῖα κακῶς ἔχουμε βολευτεῖ.
Ἂς μὴ μείνουμε ὅμως μόνο στὴν ἔξοδο ἀπὸ μιὰ ἔρημο, ἀλλὰ νὰ προχωρήσουμε καὶ σὲ μιὰ εἴσοδο, ὄχι στὴν ἐπίγειο Ἱερουσαλήμ, ἀλλὰ στὴν ἄνω Ἱερουσαλήμ. Αὐτὴ εἶναι ἡ Ἱερουσαλὴμ τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ ἡ ὁποία μοιάζει πολὺ μὲ τὴν Ἱερουσαλήμ τῶν προσδοκιῶν τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ. Εἶναι ἡ Ἱερουσαλὴμ ὅπου κι ἐμεῖς πιστεύουμε ὅτι κατοικεῖ ὁ Θεός, ὅπου ὑπάρχει ἡ ζωὴ καὶ ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ὅπου καλλιεργεῖται πραγματικὰ κάθε τι θεϊκὸ ποὺ ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν φανέρωση τοῦ ὀνόματός Του ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν δόξα τοῦ προσώπου Του.
Κύρια χαρακτηριστικὰ αὐτῆς τῆς νέας Σιὼν εἶναι τὸ πάθος τοῦ Κυρίου καὶ ἡ Ἀνάστασίς Του. Εἶναι τὰ μεγαλύτερα στολίδα καὶ οἱ πλουσιότεροι θησαυροὶ τῆς νέας Ἱερουσαλήμ.
Μέσα στὴν Ἐκκλησία ὁ καθένας μας προσπαθεῖ τέτοιες μέρες νὰ εἰσέλθει λίγο σ᾿ αὐτὸ τὸ μυστήριο τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου. Νὰ ξεφύγει ἀπὸ τὰ ἐπίγεια στοιχεῖα τῶν ὄμορφων ἐθίμων καὶ τῶν καλῶν συνηθειῶν καὶ νὰ περάσει σὲ ἕνα βαθύτερο ἐπίπεδο γιὰ νὰ ἀξιοποιήσει ἀκριβῶς αὐτοὺς τοὺς θησαυρούς. Νὰ δεῖ πὼς ὁ ἴδιος θὰ μπορέσει νὰ μετάσχει στὸ πάθος τῆς Σταυρώσεως τοῦ Κυρίου καὶ στὴ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως Του.
Αὐτὴ ἡ εἴσοδος δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ μιὰ ἐπιστροφή. Ἐπιστροφὴ σ᾿ αὐτὸ ποὺ εἴμαστε, αὐτὸ ποὺ ψάχνουμε, ὄχι κάτι ξένο μὲ τὴ φύση μας, ἀλλὰ αὐτὸ γιὰ τὸ ὁποῖο πλαστήκαμε. Αὐτὸ θέλουμε, αὐτὸ ποθοῦμε, αὐτὸ ὀνειρευόμαστε. Αὐτὸ ἔβαλε ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς μέσα στὴν καρδιά μας.
Εὐχόμαστε νὰ δώσει ὁ Θεός, μ᾿ αὐτὸ τὸ πνεῦμα τῆς ταπεινῆς ἐπιστροφῆς, τῆς γεμᾶτο πόθο καὶ καλὸ ἔνθεο πάθος ἐξόδου ἀπὸ τὸν ἐαυτό μας, ἀλλὰ καὶ τῆς γεμάτης εὐλογία καὶ ἀγάπη εἰσόδου στὴν Ἱερουσαλὴμ τῆς Ἐκκλησίας, νὰ περάσουμε στὸ στάδιο αὐτῆς τῆς εὐλογημένης ἑβδομάδος. Ἀμήν.
- Δημιουργηθηκε στις ΚυρPMEETE_Μάρτιος+0200RΜαρPMEET_0C21
ΜΗΝΥΜΑ Μ. ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ 2019
Ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ἀποτελεῖ τὴν περίοδο τῶν πνευματικῶν εὐκαιριῶν καὶ προσδοκιῶν ὅλης τῆς Ἐκκλησίας. Τὴν περιμένουμε ὅλο τὸν χρόνο μὲ αὐτὴν τὴν ἐσωτερικὴ δίψα, αὐτὰ τὰ ἀπροσδιόριστα πολλὲς φορὲς ὄνειρα, ποὺ ὅμως εἶναι τόσο βαθειά, γιατί ὑπόσχεται ὁ Θεὸς μεγάλα καὶ γιὰ αὐτὴν τὴν περίοδο, ἀλλὰ καὶ γιὰ ὁλόκληρη τὴ ζωή μας. Ὁ σκοπός μας εἶναι νὰ ἀνεβεῖ ἡ ψυχή μας στὸν οὐρανό, νὰ γίνουμε οὐράνιοι ἄνθρωποι. Οἱ μέρες αὐτὲς ποὺ ξανοίγονται μπροστά μας μᾶς παρέχουν αὐτὴ τὴν δυνατότητα μέσα ἀπὸ τὸν αγῶνα τῆς μετανοίας. Ἂς δοῦμε λοιπὸν μερικὰ ἀπὸ τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχει αὐτὸς ὁ ἀγῶνας μας.
Τὸ πρῶτο εἶναι ἡ συγχώρηση. Εἶναι ἡ ἔκφραση τῆς ἀγάπης, ἡ αἴσθηση τῆς κοινωνίας, τὸ ὅτι εἴμαστε ὅλοι καὶ μαζί, ὁμονοοῦντες καὶ ὁμοφρονοῦντες σὲ αὐτὴν τὴν πορεία, σὲ αὐτὴν τὴν ἐπιδίωξη, σὲ αὐτὴν τὴν προσδοκία τῶν εὐλογιῶν τοῦ Θεοῦ. Ἀφήνουμε τὸν δικό μας χῶρο καὶ μπαίνουμε στὸν χῶρο τοῦ Θεοῦ ὅπου χωροῦν ὅλοι καὶ ὅπου δέν μᾶς ξεχωρίζει τίποτε.
Τὸ δεύτερο εἶναι ὄχι μόνο νὰ μποῦμε στὸν χῶρο του Θεοῦ, ἀλλὰ νὰ μποῦμε στὸν χρόνο τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ ποὺ ὁ Θεὸς πλέον κυριαρχεῖ, ἐκεῖ ποὺ δὲν παίζουν ρόλο τὰ κοσμικὰ γεγονότα, ἐκεῖ ποὺ καὶ ἡ δική μας προσωπικὴ ἱστορία ἔχει τὴν σημασία της ἀλλὰ ἐκφυλίζεται -ἂν μποροῦμε νὰ ποῦμε- μπροστὰ στὸ πῶς ὁ Θεὸς ἐνεργεῖ.
Τὸ τρίτο χαρακτηριστικὸ εἶναι ἡ προθυμία στὴν ἐργασία τῶν ἀρετῶν, αὐτῶν τῶν ἀρετῶν ποὺ χρειάζεται στὴν παροῦσα κατάσταση ἡ δική μας ψυχή. Ἂς ἐπικεντρωθεῖ ὁ κάθε ἕνας στὴν ἐργασία τῶν δικῶν του ἀρετῶν, αὐτῶν οἱ ὁποῖες θὰ τὸν ἀπελευθερώσουν τὸν ἴδιο, αὐτῶν ποὺ ἀποτελοῦν τὰ δικά του παράθυρα ἀπὸ τὰ ὁποῖα θὰ μποῦν οἱ ἀχτίδες τῆς θεϊκῆς παρουσίας.
Ὑπάρχει καὶ ἕνα τέταρτο. Εἶναι ἡ προσδοκία καὶ ἡ προετοιμασία γιὰ τοὺς πειρασμούς. Σὲ αὐτὴν τὴν περίοδο τῶν ὑψηλῶν στόχων, τῶν μεγάλων πόθων, τῶν σπανίων καὶ μοναδικῶν εὐλογιῶν δὲν θὰ ἦταν καθόλου παράξενο νὰ βρεθοῦμε μέσα σὲ πειρασμούς, ἀπροσδόκητους, ποὺ δὲν μπορούσαμε ἐκ τῶν προτέρων νὰ τοὺς φανταστοῦμε. Τί μεγάλη παρακαταθήκη εἶναι αὐτὴ ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ στὴν πάλη κατὰ τοῦ διαβόλου καὶ τῶν ποικίλων πειρασμῶν, ὄχι μόνο κατὰ τῶν παθῶν, ποὺ ὁ κάθε ἕνας μας ἔχει νὰ διεξαγάγει!
Μπαίνουμε λοιπὸν στὸν χῶρο τοῦ Θεοῦ καὶ συγχωρούμεθα. Μπαίνουμε στὸν χρόνο τοῦ Θεοῦ καὶ ἡσυχάζουμε. Ἐργαζόμαστε τὶς ἀρετὲς μὲ προθυμία καὶ φιλότιμο. Ἑτοιμαζόμαστε γιὰ τοὺς πειρασμοὺς καὶ προσευχόμεθα καὶ ζοῦμε τὰ σημεῖα τῆς θεϊκῆς βοηθείας.
Ἂς ξεκινήσουμε λοιπὸν τὴν Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ μὲ αὐτὰ τὰ ὑπέρμετρα ἐσωτερικὰ αἰσθήματα, αὐτὴν τὴν ἐσωτερικὴ ὑπερβολὴ καὶ στὴν ἀγάπη μας καὶ στὸν πόθο μας καὶ στὸ φιλότιμό μας καὶ στὴν προσδοκία τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ μπορέσουμε ὅλοι μαζὶ στὸ τέλος αὐτῆς τῆς περιόδου νὰ ἀπολαύσουμε ὑπερβολικὰ καὶ τὰ δῶρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου τὰ ὁποῖα δὲν φυλάσσονται γιὰ τοὺς ἀγγέλους, ἀλλὰ προσφέρονται μέσα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὸν κάθε πιστὸ καὶ συνεπῶς στὸν κάθε ἕναν ἀπὸ ἐμᾶς.
Εὔχομαι σὲ ὅλους νὰ δώσει ὁ Θεὸς καλὴ καὶ εὐλογημένη καὶ παραγωγικὴ καὶ καρποφόρα καὶ χαρούμενη καὶ μὲ πλούσια συγκομιδὴ Μεγάλη πραγματικὰ Τεσσαρακοστή, ὥστε νὰ ἀξιωθοῦμε μετὰ ἀπὸ ἑπτὰ ἑβδομάδες νὰ γίνουμε μέτοχοι και τῆς Ἀναστάσεώς Του. Ἀμήν.
- Δημιουργηθηκε στις ΣαβPMEETE_Φεβρουάριος+0200RΦεβPMEET_0C21
ΜΗΝΥΜΑ ΤΡΙΩΔΙΟΥ
Ἡ Ἐκκλησία μας τὴν περίοδο τοῦ Τριωδίου προβάλλει τὴν μεγάλη ἀρετὴ τῆς ταπεινοφροσύνης ὡς προετοιμασία γιὰ τὴν εἴσοδό μας στὴν Μ. Τεσσαρακοστή παίρνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ στοιχεῖα ποὺ βρίσκονται κρυμμένα στὶς εὐαγγελικὲς περικοπές τῶν σχετικῶν Κυριακῶν.
Κάθε χρόνο τὴν Κυριακὴ πρὶν τὴν ἀρχὴ τοῦ Τριωδίου διαβάζουμε στὸ Εὐαγγέλιο γιὰ τὴν ταπείνωση τῆς Χαναναίας καὶ τὸ θαῦμα ποὺ ἐπετέλεσε ὁ Κύριος στὴν κόρη της. Τὴν Χαναναία τὴν ταπείνωνε τὸ γεγονὸς τοῦ ἐπίγειου δράματός της ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ• τὴν βασάνιζε τὸ πρόβλημα τοῦ παιδιοῦ της, τὸ ὁποῖο δὲν δίστασε νὰ τὸ δημοσιοποιήσει καὶ νὰ δεχθεῖ τὴν φαινομενικὴ περιφρόνηση τοῦ Κυρίου. Ἡ ταπείνωσή της, λοιπόν, ἦταν ταπείνωση ἐνώπιον τοῦ προβλήματός της.
Τὸ ἴδιο θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε καὶ γιὰ τὸν Τελώνη. Καὶ ὁ Τελώνης ἦταν ταπεινός ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, γιατί εἶχε ζήσει μιὰ προκλητικὰ ἐφάμαρτη ζωὴ καὶ συγκλονισμένος ἔπεφτε στὰ πόδια Του. Στὴν οὐσία ἦταν ταπεινὸς ἐνώπιον τῶν δικῶν του ἁμαρτιῶν.
Τὴν Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου ἡ Ἐκκλησία προβάλλει ἔμεσα μιὰ ἄλλη ταπείνωση ἡ ὁποία κρύβεται πίσω ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ πατέρα καὶ ἡ ὁποία τὸν ἔκανε τόσο ἐλεύθερο, ὥστε νὰ ἀδικεῖται, νὰ ἐκχωρεῖ τὴν περιουσία του, καὶ νὰ μὴν ὁμιλεῖ. Νὰ τὸν ἐγκαταλείπει προκλητικὰ ὁ μικρὸς γυιός του, νὰ κατασπαταλᾶ τὸν κόπο του, νὰ αὐτοκαταστρέφεται καὶ αὐτὸς νὰ περιμένει. Νὰ χάνεται κάθε λογικὴ ἐλπίδα καὶ αὐτὸς νὰ ὑπομένει καὶ νὰ προσδοκᾶ. Νὰ ἐπιστρέφει κουρελιασμένος ὁ γυιός του καὶ νὰ συγχωρεῖ. Νὰ ἐκτρέπεται τέλος τὸ καλό του παιδὶ καὶ αὐτὸς νὰ παρακαλεῖ. Αὐτὴ εἶναι ἡ μυστικὴ ἐλευθερία τοῦ πατέρα τῆς παραβολῆς. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι σ᾿ ὁλόκληρη τὴν περικοπὴ δὲν ἀναφέρεται οὔτε μιὰ λέξη, οὔτε κατὰ τὴν ἀναχώρηση, οὔτε κατὰ τὴν ἐπιστροφή, οὔτε κατὰ τὴν μετάνοια, ποὺ νὰ εἶπε ὁ πατέρας στὸ ἄσωτο παιδί του. Οὔτε τὸν ἀνέστειλε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ὅταν ἔφευγε, οὔτε τοῦ ὑπενθύμισε τὸ ἄνομο παρελθόν του ὅταν ἐπέστρεφε. Ἄνθρωπος λοιπὸν βαθειᾶς ταπεινώσεως, ἡ ὁποία προέκυπτε στὴ ζωή του ὡς μυστικὴ ἐλευθερία, προέβαλε ὡς ὑπομονὴ καὶ σιωπή, καὶ τέλος ξεχείλιζε ὡς παρακλητικότητα.
Ἄν εἶναι μιὰ φορὰ δύσκολη ἡ ταπείνωση ἐνώπιον τῆς ἀδύνατης ἢ ἁμαρτωλῆς ζωῆς μας, ἡ ταπείνωση δηλαδὴ τῆς Χαναναίας καὶ τοῦ Τελώνου, εἶναι πολὺ δυσκολότερη ἡ ταπείνωσή μας ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων. Καὶ ἀκόμη πιὸ δύσκολη εἶναι ἡ ταπείνωση τῶν ἀνωτέρων πρὸς τοὺς κατωτέρους, ἡ ταπείνωση τῶν πατέρων καὶ τῶν γονέων πρὸς τὰ παιδιά.
Ὰς προχωρήσουμε καὶ σὲ μία τέταρτη μορφὴ ταπεινώσεως• τὴν ταπείνωση ἐνώπιον τοῦ ἑαυτοῦ μας, τὴν ἐσωτερικὴ ταπείνωση ποὺ εἶχαν οἱ δίκαιοι στὸ Εὐαγγέλιο τῆς Κρίσεως. Προσέφεραν στὸν πλησίον τους τὸ ξεχείλισμα τοῦ ἐλέους, τῆς συμπαθείας καὶ τῆς ἀγάπης τους χωρὶς νὰ συνειδητοποιοῦν ὅτι οὐσιαστικὰ τὸ κάνουν στὸν Ἴδιο τὸν Θεό. Δὲν εἶχαν ἀναπτύξει καμμιὰ θεολογία. Δὲν εἶχε προηγηθεῖ σκέψη καὶ ἐπιχειρηματολογία. Ἦταν ἀνυποψίαστοι τοῦ μεγαλείου τους αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι. Ἀνέβλυζε χωρὶς καμμία βία ὁ πλοῦτος τῆς ἐσωτερικῆς τους καρδιᾶς, ποὺ ἐκδηλωνόταν μ᾿ αὐτὲς τὶς τόσο ἁπλὲς συγκεκριμένες μορφές. Μακάριοι εἶναι αὐτοὶ ποὺ δὲν ἔχουν καμμία εὐλάβεια ἢ ὑπόληψη, στὸν ἑαυτό τους. Χωρὶς νὰ ἔχουν ἰδέα ὅτι κάνουν κάτι μεγάλο, μέσα ἀπὸ τὴν ἁπλότητα τῶν πράξεών τους μεγαλουργοῦν. Ἐγγύηση τῆς ταπεινοφροσύνης εἶναι τὸ ἀνυποψίαστο, τὸ ἀνεπιτήδευτο, τὸ ἀκατέργαστο, αὐτὸς ὁ φυσικὸς τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο προκύπτει.
Ἀλλὰ ὑπάρχει καὶ ἄλλη μία κατάσταση ταπεινώσεως. Ὄχι ἡ ταπείνωση τῶν ἀνθρώπων ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, οὔτε ἡ ταπείνωσή τους μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους, οὔτε ἀκόμη ἡ ἐσωτερική τους ταπείνωση. Ἀλλὰ εἶναι ἡ ταπείνωση τοῦ Θεοῦ στοὺς ἀνθρώπους, ἡ ὁποία ὑπάρχει πολὺ καλὰ διαγεγραμμένη στὴ εὐαγγελικὴ περικοπή τῆς Κρίσεως.
Ἀρχίζει ἡ περικοπὴ μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: «ὅταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου» (Ματθ. κε΄ 31)• ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἐνεδύθηκε, φόρεσε τὴ σάρκα τὴν ἀνθρώπινη καὶ μάλιστα μετὰ ἀπὸ τὴν πτώση. Ἡ πρώτη ταπείνωση τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅτι ἔγινε Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου. Δεύτερη ταπείνωση εἶναι ἡ ἐξομοίωση τοῦ Θεοῦ μὲ τοὺς ἐλάχιστους ἀνθρώπους. Καὶ ὄχι μόνο μὲ τοὺς περιφρονημένους, ἀλλὰ καὶ μὲ τοὺς ἐν ἐκτροπῇ, τοὺς φυλακισμένους. Στὸ πρόσωπο τοῦ φυλακισμένου δέχεται ταπεινὰ ὁ Θεὸς νὰ εἰκονίζεται. Αὐτοὺς θεωρεῖ ἀδελφούς Του καὶ σ᾿ αὐτοὺς λέει ὅτι πρέπει ἐμεῖς νὰ βλέπουμε τὸ πρόσωπό Του. Πίσω ἀπὸ τὴν περιφρόνηση, ἐκεῖ κρύβεται. Πίσω ἀπὸ τὸν διωγμό, τὴν ἀδικία, τὴν ἐλαχιστότητα, ἐκεῖ ὑπάρχει. Αὐτὴ εἶναι ἡ δεύτερη ταπείνωση τοῦ Κυρίου, ἡ θεϊκὴ ταπείνωση.
Ὑπάρχει καὶ μία τρίτη ἡ ὁποία διαφαίνεται μέσα ἀπὸ τὸ γεγονὸς τῆς ἐξορίας τοῦ Ἀδἀμ ἀπὸ τὸν παράδεισο, τὸ ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία μᾶς θυμίζει τὴν Δ΄ Κυριακὴ τοῦ Τριωδίου, τὴν Κυριακὴ τῆς Τυρινῆς. Λέγει τὸ βιβλίο τῆς Γενέσεως ὅτι ὁ Θεὸς ἐποίησε τὰ πάντα στὴ Δημιουργία «καλὰ λίαν» (α΄31). Ἔφτιαξε ἕναν θαυμάσιο κόσμο ποὺ κυριαρχεῖται ἀπὸ τὴν παρουσία Του, καὶ τὸν ἄνθρωπο σὰν στολίδι στὴ κορωνίδα τῆς δημιουργίας. Ὅλα αὐτὰ μὲ μιὰ ἐλπίδα, ἕνα πόθο θεολογικό• ὁ ἄνθρωπος, ἡ εἰκόνα Του νὰ γίνει καὶ ὁμοίωμά Του• ἕνας μικρὸς θεός. Ἀλλὰ καὶ ὁ ἄνθρωπος τελικὰ ἔπεσε καὶ συμπαρέσυρε ἡ πτώση του τὴν κτίση. Ὁλόκληρη ἡ κτίση, λογικὴ καὶ ἄλογη, μὲ τὴ σφραγίδα τῆς πτώσης χαραγμένη! Αὐτὸ εἶναι μία ταπείνωση γιὰ τὸν Θεὸ Δημιουργό.
Καὶ ἐμεῖς, τὰ πλάσματά Του, κακοποιοῦμε τὸ καλύτερο δῶρο Του, τὸ αὐτεξούσιο, τὴν ἐλευθερία. Ἀντὶ νὰ συμμαχήσουμε μὲ τὴν χάρι Του καὶ νὰ μονιμοποιηθοῦμε στὴν ἕνωση μαζί Του, ἀπορρίπτουμε τὴν κτίση καὶ τὴν δημιουργία, τὸν Ἴδιο τὸν Θεὸ καὶ ἐπιλέγουμε τὴν κόλαση τῆς ψυχῆς μας. Κι ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλὰ ὅπως διαφαίνεται στὴν περικοπή τῆς Κρίσεως, Τὸν ὑποχρεώνουμε νὰ μᾶς διώξει, νὰ συμμετάσχει κατὰ κάποιο τρόπο στὴν ἀπομάκρυνσή μας ἀπὸ τὸν παράδεισό Του.
Αὐτὴ ἡ ταπείνωση τοῦ Θεοῦ σὲ μᾶς τοὺς ἀνθρώπους μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει τὴν καλύτερη ἀφορμὴ γιὰ τὴν δική μας αὐθεντικὴ πλέον ταπείνωση ἐνώπιόν Του. Ἂν σκεπτόμαστε πὼς κάθε φορὰ ποὺ ἁμαρτάνουμε, κάθε φορὰ ποὺ Τὸν ἀπορρίπτουμε καὶ Τὸν ἀγνοοῦμε, κάθε φορὰ ποὺ εἴμαστε ξένοι ἀπ᾿ Αὐτὸν, Τὸν ὑποχρεώνουμε νὰ ζεῖ τὴν πτώση μας ὡς ταπείνωση, ὡς κένωσή Του, τὸτε θὰ βγεῖ μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά μας ἡ δική μας ἀληθινὴ ταπείνωση. Θὰ προκύψει ἕνα πνευματικὸ φιλότιμο, τὸ ὁποῖο συχνὰ λείπει ἀπὸ τοὺς σημερινοὺς χριστιανούς. Γινόμαστε σκληροὶ χριστιανοί, τῶν τύπων, τῶν τρόπων, τῶν μορφῶν, τῶν σχημάτων, τῶν ἐξωτερικῶν πραγμάτων, ὄχι ὅμως χριστιανοὶ τοῦ φρονήματος.
Ἡ Χαναναία ταπεινώθηκε καὶ ἀπέδειξε τὴν πίστη της. Ὁ Τελώνης γιὰ τὴν ταπείνωσή του ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ μετάνοιά του κέρδισε τὴ δικαίωση. Ὁ πατέρας τῆς παραβολῆς τοῦ Ἀσώτου ξεχείλησε ἀπὸ ἀγάπη καὶ ἐλευθερία. Αὐτὰ εἶναι τὰ δῶρα τῆς ταπεινοφροσύνης• πίστη, μετάνοια, ἀγάπη, ἐλευθερία. Οἱ δίκαιοι ἐνώπιον τοῦ κριτηρίου τοῦ Θεοῦ μὲ τὸ ἀνυποψίαστο ἐντελῶς πνεῦμά τους, μ᾿ αὐτὴ τὴν αὐθεντικὴ ταπείνωση ἀνέδειξαν τὴν ἐσωτερικὴ εἰρήνη καὶ τὸ ἀνυπόκριτο τῆς ζωῆς τους.
Γιὰ φανταστεῖτε ἕνα χριστιανὸ μὲ πίστη, μὲ μετάνοια, μὲ ἀγάπη, μὲ ἐλευθερία μὲ ἀνυπόκριτο φρόνημα, μὲ ἐσωτερικὴ εἰρήνη. Φανταστεῖτε ἕναν χριστιανὸ μὲ φιλότιμο καὶ εὐγνωμοσύνη. Ἡ προτροπὴ τῆς Ἐκκλησίας γιὰ ὅλους μας τέτοια μέρα εἶναι νὰ μᾶς ἀφυπνήσει καὶ νὰ ἀναγεννηθεῖ μέσα μας κάθε τι καλὸ ποὺ ἔχουμε. Καὶ ἔτσι νὰ μᾶς ἀξιώσει νὰ λειτουργήσουμε σὲ μιὰ ἀτμόσφαιρα ἐσωτερικοῦ πόθου νὰ ἑνωθοῦμε καὶ ἐμεῖς μαζί Του στὴ βασιλεία Του.
Νὰ δώσει ὁ Θεὸς ὅλοι νὰ περάσουμε καρποφόρα τὸ Κατανυκτικὸ Τριώδιο καὶ νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ συναντήσουμε τὴ χαρμόσυνη περίοδο τοῦ Πεντηκοσταρίου. ἈμήνΝὰ δώσει ὁ Θεὸς ὅλοι νὰ περάσουμε καρποφόρα τὸ Κατανυκτικὸ Τριώδιο καὶ νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ συναντήσουμε τὴ χαρμόσυνη περίοδο τοῦ Πεντηκοσταρίου. Ἀμήν
Τριώδιο 2019
Μήνυμα
- Δημιουργηθηκε στις ΔευAMEETE_Ιανουάριος+0200RΙανAMEET_0C21
ΜΗΝΥΜΑ IΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ὁ Ἰανουάριος εἶναι ὁ κατ᾿ ἐξοχὴν μήνας τοῦ ἔτους ὅπου γίνεται ἰδιαί-τερος λόγος γιὰ τὶς ἐρήμους. Τὰ ἀναγνώσματα τῶν Χριστουγέννων καὶ τῶν Φώτων μιλοῦν γιὰ τὴν πορεία τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ μὲ ἡγέτη τὸν Μωϋσῆ μέσα ἀπὸ τὴν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου πρὸς τὴν Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας. Τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς πρὸ τῶν Φώτων ἀναφέρεται στὴν ζωὴ καὶ τὸ κήρυγμα τοῦ τιμίου Προδρόμου, στὴν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου. Τὸ Σάββατο μετὰ τὰ Φῶτα διαβάζουμε τὸ εὐαγγέλιο ποὺ ἀναφέρεται στοὺς πειρασμοὺς ποὺ δέχθηκε ὁ Κύριος ἀμέσως μετὰ τὸ βάπτισμά Του, στὴν ἔρημο τοῦ Σαρανταρίου ὄρους.
Ὁ ὅσιος Ἀντώνιος ὁ Μέγας (17 Ἰανουαρίου) «ἐγεώργησε τὸ ἄγονον» τῶν Αἰγυπτιακῶν ἐρήμων. Ἡ ζωὴ τῶν ἁγίων Μακαρίων, Αἰγυπτίου καὶ Ἀλεξανδρέως (19 Ἰανουαρίου), ἐξελίσσετο σὲ μιὰν ἄλλη ἔρημο, στὴν ἔρημο τῆς Νιτρίας. Ἡ πνευματικὴ ζωὴ καὶ ὁ ποταμὸς τῆς θεολογίας τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου (25 Ἰανουαρίου) ξεκίνησε ἀπὸ τὴν ἔρημο τοῦ Πόντου.
Ὅποιος θέλει νὰ ζήσει πνευματικὰ τὸν Ἰανουάριο καλεῖται σὲ μιὰ πορεία μέσα ἀπὸ τὶς γόνιμες ἐρήμους τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ ἔννοια τῆς ἐρήμου εἶναι ποὺ προσδιορίζει τὴν πνευματικὴ ταυτότητα τοῦ Ἰανουαρίου.
Ἐνῶ ὅμως στὴν σκέψη ὅλων μας ἡ ἔρημος ἔχει μιὰν ἀρνητικὴ ἔννοια καὶ σημαίνει μεγάλη ζέστη καὶ πολὺ κρύο, ξηρασία, ἀκαρπία, γενικὴ δυσφορία καὶ δυσκολία, ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας μᾶς παρουσιάζει τὶς ἐρήμους μὲ γλυκειὰ ζεστασιά· ἀντὶ γιὰ κρύο νὰ προσφέρουν δροσιά· ἐνῶ εἶναι ἄγονες νὰ παράγουν τοὺς πλέον εὔχυμους καρπούς· ἐνῶ τὸ περιβάλλον τους εἶναι ἀπαράκλητο νὰ ἀποτελοῦν τόπους βαθειᾶς ἐσωτερικῆς παρακλήσεως· ἐνῶ εἶναι γυμνὲς ἀπὸ συντυχίες καὶ ἐρεθίσματα νὰ εἶναι γεμᾶτες ἀπὸ παρουσία· ἐνῶ εἶναι ἔρημοι νὰ θυμίζουν τὸν παράδεισο.
Ἔρημος στὴν πνευματικὴ ἐμπειρία καὶ διάλεκτο σημαίνει ἡσυχία μέσα στὴν ὁποία κάποιος μπορεῖ νὰ ἀκούει καὶ διαύγεια, ποὺ μπορεῖ κανεὶς μακρυὰ καὶ καθαρὰ νὰ βλέπει. Στὴν ἔρημο, τὸ φαινόμενο τοῦ ἀντικατοπτρισμοῦ κάνει τὰ μακρινὰ νὰ φαίνονται πολὺ κοντινά καὶ ἡ θολούρα δίνει τὴν θέση της στὴν καθαρότητα. Ἔτσι καὶ στὴν πνευματικὴ ἔρημο μπορεῖ κανεὶς νὰ ἀκούει ἤχους ποὺ δὲν συλλαμβάνονται μέσα στὴν ζάλη τῶν φροντίδων, τῶν πειρασμῶν καὶ τῶν περισπασμῶν. Μπορεῖ νὰ βλέπει πολὺ μακρυὰ καὶ νὰ διακρίνει ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα τὰ θεϊκά, ἀπὸ τὰ παρερχόμενα τὰ αἰώνια, ἀπὸ τὰ ἁμαρτωλὰ καὶ τὰ φθαρτὰ τὰ ἅγια καὶ ἄφθαρτα. Μπορεῖ κανεὶς νὰ βλέπει τὴν ψυχὴ μὲ διαφάνεια καὶ τὸν Θεὸ καὶ καθαρὰ καὶ κοντά Του. Σ᾿ αὐτὸ βοηθάει ὁ τόπος τῆς ἐρήμου, κυρίως ὅμως ὁδηγεῖ ἡ κατάσταση τῆς πνευματικῆς ἐρήμου.
Στὸν «Περὶ τῆς εἰς Πόντον φυγῆς» λόγο του, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἀναφέρεται ἐκτενῶς σ᾿ αὐτὴν τὴν ἄλλη ἔρημο, στὴν ἔρημο ποὺ εἶναι περισσότερο κατάσταση καὶ ζωὴ καὶ λιγότερο τόπος· σ᾿ αὐτὴν ποὺ γέννησε τὸν ποταμὸ τῆς θεολογίας του· σ᾿ αὐτὴν ποὺ γιὰ νὰ γευθεῖς τὴν παγκαρπία της, «ἐρημώνεσαι» καὶ γιὰ νὰ τὴν πλησιάσεις, «ἀναχωρεῖς καὶ ἀπομακρύνεσαι».
Ἡ ἐπίσκεψη σ᾿ αὐτὲς τὶς ἐρήμους δὲν ἀποτελεῖ κλήση μόνον τῶν ἀσκητῶν, ἀλλὰ εἶναι ἡ κλήση κάθε πιστοῦ ποὺ ζεῖ τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Ἔχουμε στὰ χέρια μας μικρὴ ἴσως δύναμη ἀλλὰ ἀνυπολόγιστες δυνατότητες. Ἡ δυνατότητα ὅλων μας εἶναι νὰ γίνουμε «ἐρημίτες». Ὁ Μέγας Ἀντώνιος ξεπερνώντας τὴν φύση του, ἀνεχώρησε ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ ταυτόχρονα γύμνωσε τὴν ζωή του ἀπὸ τὸν ἑαυτό του. Ἔγινε «ὅλος ἑαυτῷ ἀφιστάμενος» κατὰ τὸν ὑμνωδό. Ἀνάλογα, ἐμεῖς καλούμαστε νὰ ἀναχωρήσουμε ἀπὸ τὸν ἐγωισμό μας καὶ ἀπὸ τὸ κοσμικό μας φρόνημα. Ἐκεῖνος ἀνεχώρησε καὶ ἀπὸ τὸν χρόνο, προέβλεπε τὰ μέλλοντα· ἐμεῖς καλούμαστε νὰ ἐγκαταλείψουμε τὴν δέσμευση στὴν χρονικότητα, δηλαδὴ στὸ ἐφήμερο καὶ πρόσκαιρο, καὶ νὰ ζήσουμε τὴν αἰωνιότητα. Ἀνεχώρησε τέλος ἀπὸ τὴν μιζέρια τῆς πολυπραγμοσύνης τῆς ἁμαρτίας στὴν ἔρημο τῆς καταστολῆς τῶν παθῶν. Σ᾿ αὐτὸ πρέπει ἀπόλυτα νὰ τὸν μιμηθοῦμε. Ὅλοι καλούμεθα νὰ ζήσουμε μιὰ ζωὴ ἔρημη ἀπὸ ἐγωισμὸ καὶ κοσμικότητα, γυμνὴ ἀπὸ ἐφημερότητα καὶ χρονικότητα, δίχως ἁμαρτία καὶ στενότητα.
Ἡ ἔρημος ἀπὸ τὸν ἐμπαθῆ ἑαυτό μας εἶναι ἡ πρώτη ἔρημος τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Εἶναι ἡ φυγὴ ἀπὸ τὰ θελήματά μας ποὺ ἐμφανίζονται καὶ ἐκφράζονται ὡς ἀπαιτήσεις καὶ ἰδιορρυθμίες. Εἶναι ἡ ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τοὺς ἄρρωστους καὶ φορτισμένους λογισμούς μας ποὺ συνήθως φανερώνουν συναισθήματα παθολογικά. Νομίζουμε ὅτι οἱ ἄλλοι εἶναι ἐναντίον μας, ἐνῶ κανεὶς δὲν εἶναι· ὅτι δὲν μᾶς ἔχουν ἐμπιστοσύνη, ἐνῶ ἐμεῖς δὲν τοὺς ἔχουμε· ὅτι μᾶς στραβοκοιτοῦν, ἐνῶ αὐτὸ δὲν συμβαίνει. Δημιουργοῦμε ἱστορίες ἀνυπόστατες ποὺ τὶς πιστεύουμε σὰν πραγματικές. Πνευματικὴ ζωὴ μὲ ἄρρωστους λογισμούς βαθειὰ ριζωμένους μέσα μας δὲν γίνεται, οὔτε μὲ παθολογικὰ θελήματα, οὔτε μὲ προκαταλήψεις, οὔτε μὲ φόβους, οὔτε μὲ μειονεξίες, οὔτε μὲ ζήλειες καὶ ἀνασφάλειες. Ἡ ὄντως ζωὴ εἶναι ἔρημη ἀπὸ φόβους, ἀπὸ ἀνάγκες ποὺ διαρκῶς ἐμεῖς δημιουργοῦμε, ἀπὸ ὑποψίες, ἀπὸ συμπλέγματα καὶ φαντασίες, ἀπὸ δικαιώματα, ἀπὸ παράπονα, ἀπὸ πικρίες, ἀπὸ παθολογικὲς καὶ φορτισμένες σχέσεις, ἀπὸ κακίες καὶ στραβὲς συνήθειες, ἀπὸ ἐξαρτήσεις, ἀπὸ ἄρρωστες ἐλπίδες. Τὰ λάθος ὄνειρά μας, οἱ λάθος προοπτικές μας, οἱ ἐσφαλμένες ἀξιολογήσεις καὶ ἱεραρχήσεις στὴν ζωή μας ἀποτελοῦν τὴν κόλασή μας. Γιατί αὐτὰ εἶναι ἀρρώστεια, εἶναι στοιχεῖα τῆς πτώσεως, εἶναι γεννητικὰ ἁμαρτίας, εἶναι διαβρωτικὰ καὶ στερητικὰ τῆς ἐλευθερίας μας.
Ἡ πνευματικὴ ζωὴ θέλει νὰ ἀφήσουμε τοὺς πολυσύχναστους χώρους τοῦ ἐμπαθοῦς ἐγωισμοῦ μας καὶ νὰ δημιουργήσουμε ὁ καθένας μας τὴν δική του ἔρημο, τὸ περιβάλλον τῆς δικῆς του ἀσκήσεως, τὸν τόπο τῶν δικῶν του ἀγώνων, τὴν ἀτμόσφαιρα τῶν νέων προοπτικῶν. Ἡ ὑπὲρ φύσιν ζωὴ μόνο στὸ θεμέλιο μιᾶς κατὰ φύσιν ἰσορροπίας μπορεῖ νὰ οἰκοδομηθεῖ.
Οἱ ἀληθινοὶ ἐρημίτες εἶχαν ἤδη ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ αὐτὲς τὶς πολύβοες «πόλεις». Αὐτοὶ ζοῦσαν καὶ τὴν κατάσταση τῆς δεύτερης ἐρήμου, τῆς ἐρήμου ἀπὸ τὸν φυσικὸ ἑαυτό μας. Σηκώνονταν καὶ ἔφευγαν καὶ ἔτρεχαν, προσέτρεχαν στὴν ἔρημο. Ἔτρωγαν βρασμένα λάχανα, ὅπως ὁ ἅγιος Μακάριος, γιὰ ἑπτὰ ὁλόκληρα χρόνια. Ἠρνοῦντο κάθε ἀνάπαυση, κάθε ἀπόλαυση, κάθε χαμόγελο καὶ χάδι αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Τίποτα ὑλικὸ δὲν εἶχαν ὡς παρηγοριά. Κάθε ἐνδιαφέρον, κάθε ἐλπίδα, ὁλόκληρος ὁ ἑαυτός τους ἦταν προσανατολισμένος πρὸς τὴν βασιλεία, τὸν κόσμο καὶ τὸ πρόσωπο τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἐρχόταν ὁ Θεὸς μέσα τους. Οἱ ἅγιοι ζοῦν τὸν Θεὸ στὶς καρδιές τους. Γιὰ τὸν ἀληθινὰ ἐξαγιασμένο ἄνθρωπο, ἀνάγκη εἶναι μόνον ὁ Θεὸς καὶ ἡ προσδοκία τοῦ θανάτου. Ἀνάγκη δὲν εἶναι νὰ ἔχουν οἱ ἄλλοι τὴν δική μας ἀνάγκη.
Ὑπάρχει ὅμως καὶ μιὰ τρίτη ἀνώτερη ἀναχώρηση· εἶναι ἡ ἀναχώρηση ἀπὸ τὴν φυλακὴ τῆς πτώσεώς μας, δηλαδὴ ἀπὸ τὶς ροπές μας. Ὁ καθένας μας μὲ τὸ ποὺ ἔρχεται σ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο φέρνει ἐπάνω του τὴν σφραγίδα τῆς πτώσεως, τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, ποὺ μπορεῖ νὰ τὴν ἐξαλείψει μὲ τὸ ἅγιο βάπτισμα. Ὅταν κάποιος ἀγωνίζεται νὰ ἀπορρίψει ἀπὸ πάνω του τὰ ἄρρωστα στοιχεῖα ποὺ προαναφέραμε, τότε ἐνεργοποιεῖ τὸ βάπτισμα μέσα του καὶ τότε μπορεῖ νὰ ξεπερνάει τὴν ροπή, τὴν φύση, τὴν τάση, τὴν ἀσθένεια τῆς πτώσεώς του. Τότε μπορεῖ νὰ ζήσει μεγάλα καὶ οὐράνια πράγματα. Νὰ ἀντικρύσει τὸν κόσμο γυμνὸ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ γεμᾶτο ἀπὸ τὴν χάρι τῆς ἀρχέγονης δημιουργίας. Ἐδῶ ὁ Θεὸς βιοῦται ὡς παντοδύναμος καὶ πάνσοφος δημιουργός.
Ὁ πνευματικὸς ἀναχωρητὴς ὅμως ἔχει ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν δυνατότητα νὰ ἐξέρχεται καὶ τῆς κτίσεως, νὰ ζεῖ στὴν κατάσταση τῆς ἐρήμου τοῦ ἀκτίστου. Ἡ ἀναχώρηση ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς κτιστότητός μας εἶναι ἡ βαθύτερη ἔρημος, ἡ ἔσω ἔρημος τῆς πνευματικῆς ζωῆς Ὁ χριστιανὸς εἶναι κτιστός, ἀλλὰ ἀναζητεῖ τρόπους νὰ μετέχει τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Κτιστὸς ὢν μπορεῖ νὰ μετέχει τῆς ἄκτιστης θεϊκῆς χάριτος. Στὸν τόπο αὐτῆς τῆς βαθειᾶς ἐρήμου βιοῦται ὁ Θεὸς ὡς Πατέρας καὶ ἡ χάρις Του ὡς ἀγάπη.
Οἱ ἔρημοι γιὰ τὶς ὁποῖες μιλοῦμε, εἶναι ἔρημοι ποὺ γεμίζουν τὴν καρδιὰ μὲ πνευματικὰ δῶρα καὶ ἀληθινοὺς καρπούς. Ἔτσι ἡ πορεία στὴν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου ὁδήγησε τοὺς Ἰουδαίους στὴν Γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Ἡ ἔρημος τοῦ Ἰορδάνου χάριζε τὴν αἴσθηση τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν μετάνοια. «Μετανοεῖτε, ἤγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. γ' 2). Ἡ ἔρημος τῶν πειρασμῶν τοῦ Κυρίου κατέληξε στὴν νίκη κατὰ τοῦ διαβόλου καὶ τὴν ἀπομάκρυνσή του· «τότε ἀφίησιν αὐτὸν ὁ διάβολος» (Ματθ. δ´ 11). Ἡ ἔρημος τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου ἀπέδειξε τὰ μεγάλα κατορθώματα καὶ τὴν αἴγλη τῆς ἀνθρώπινης φύσεως. Καὶ τέλος ἡ ἔρημος τοῦ Πόντου καὶ τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου προκάλεσε τὴν γέννηση τῆς θεολογίας. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἔκλαιγε τὴν ἀναχώρησή του ἀπὸ τὴν δική του ἔρημο. Ἔζησε στὴν ἡσυχία καὶ ἄκουγε αὐτὰ ποὺ δὲν ἀκοῦν τὰ αὐτιά μας. Ζοῦσε στὴν ἔρημο τοῦ πόθου καὶ ἀντίκρυζε τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐμεῖς, οὔτε μὲ τὴν φαντασία μας δὲν μποροῦμε νὰ πλησιάσουμε. Καὶ τέλος ἀξιώθηκε ἀπὸ αὐτὴν τὴν ζωή, ὄχι ἁπλὰ νὰ προσεγγίσει τὸν Θεό, ἀλλὰ «τὸν ἄδυτον ὑπελθὼν γνόφον νὰ δεχθῇ τὴν θεοτύπωτον νομοθεσίαν» (α´ τροπάριο Λιτῆς).
Ὅποιος ζεῖ μὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα καὶ τὸν τρόπο καὶ εἶναι προσανατολισμένος πρὸς αὐτὴν τὴν κατεύθυνση, ὅποιος βαδίζει μυστικὰ τὴν ὁδὸ τῆς ζωῆς του μέσα στὴν ἀτμόσφαιρα αὐτῆς τῆς ἐρήμου, τῆς ἐρήμου ἀπὸ τὰ πάθη του, ἀπὸ τὴν φύση του, ἀπὸ τὶς πτωτικὲς ροπές του καὶ ἀπὸ τὴν κτιστότητά του, ὁ Θεὸς ὑπόσχεται νὰ τοῦ χαρίσει τὴν γῆ τῶν οὐρανίων ἐπαγγελιῶν, τὴν νίκη κατὰ τῶν πειρασμῶν, τὴν βίωση τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ διὰ τῆς μετανοίας, τὸ μεγαλεῖο τῆς ἀνθρώπινης φύσεως ποὺ καὶ τὴν πτώση νικᾶ, τὴν αἴσθηση ὅτι ἡ θεολογία δὲν εἶναι κάτι ποὺ ὡς χριστιανοὶ εἴμαστε ὑποχρεωμένοι νὰ σπουδάσουμε, ἀλλὰ κάτι ποὺ διαρκῶς γεννᾶται μέσα στὴν καρδιὰ κάθε πιστοῦ. Ἡ χάρις δὲν εἶναι κάτι ποὺ κάποιοι ἀπολαμβάνουν ὡς εὔνοια καὶ δῶρο, ἀλλὰ εἶναι δύναμη ποὺ ὅλοι μας τὴν ἔχουμε ὡς δυνατότητα.
Κάθε χρόνο, κατὰ τὸν μήνα Ἰανουάριο, ἡ Ἐκκλησία μας μᾶς προβάλλει μεγάλους ἁγίους ἀσκητὲς καὶ θεολόγους, ὅπως τοὺς τρεῖς Ἱεράρχες, καὶ μᾶς προτρέπει νὰ ζήσουμε τὴν χάρι τῆς θεολογίας ὥστε καθὼς θὰ ἀντικρύζουμε τὴν ἡμέρα τῆς Ὑπαπαντῆς τὸν πρεσβύτη Συμεὼν νὰ δέχεται στὴν ἀγκαλιά του τὸν Κύριο, νὰ μπορέσουμε νὰ γίνουμε μὲ τὴν χάρι τοῦ Θεοῦ ὁ καθένας μας καὶ θεοδόχος.
Καθὼς μᾶς προσεγγίζουν μεγάλες γιορτές, πλησιάζουν καὶ μοναδικὲς εὐκαιρίες. Μὲ λίγη σκέψη καὶ ἀρκετὴ φρόνηση πνευματικὴ μποροῦμε καὶ πρέπει ὅλοι μας νὰ γίνουμε καὶ θεολόγοι καὶ θεοδόχοι· ἡ καρδιά μας νὰ δέχεται τὴν χάρι Του καὶ ὁ νοῦς μας νὰ γεννᾶ τὸν λόγο Του.
Ἰανουάριος 2019
Μήνυμα
- Δημιουργηθηκε στις ΔευPMEETE_Δεκέμβριος+0200RΔεκPMEET_0C21
ΜΗΝΥΜΑ IΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
Ὑπάρχει μιὰ ἁλυσσίδα ἐορτῶν ποὺ ἀναφέρονται στὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου καὶ οἱ ὁποῖες ὀνομάζονται δεσποτικὲς ἑορτές. Ἀπὸ ὅλες τὶς δεσποτικὲς ἑορτές, οἱ πρῶτες τρεῖς, τῆς Γεννήσεως, τῆς Περιτομῆς καὶ τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου, παρουσιάζουν τὸν Θεὸ νὰ ταπεινώνεται ὡς ἄνθρωπος, καὶ μάλιστα σταδιακὰ καὶ ὅλο καὶ περισσότερο, ἐν ἀντιθέσει μὲ τὶς ἑορτὲς τῆς Μεταμορφώσεως, τῆς Ἀναστάσεως καὶ τῆς Ἀναλήψεως, οἱ ὁποῖες φανερώνουν τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ.
Στὴν ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, ὁ Θεὸς δέχεται τὴν ταπείνωση τῆς φύσεως μὲ τὸ νὰ ἐνδυθεῖ τὴ δική μας φύση, νὰ λάβει τὴ δική μας μορφή, νὰ ἀποκτήσει τὴ δική μας συγγένεια. Αὐτὸ τὸ κάνει γιὰ νὰ μεταβάλει τὴ δική μας κατάσταση ἀπὸ ἀνθρώπινη σὲ θεανθρώπινη, χαρίζοντάς μας τὴ δυνατότητα τῆς θεώσεως.
Στὴν ἑορτὴ τῆς Περιτομῆς κάνει ἕνα ἀκόμη βῆμα• ὑποτάσσεται στὸν νόμο καὶ τὶς διατάξεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ποὺ λεπτομερῶς ἀναφέρονται στὰ βιβλία τοῦ Δευτερονομίου καὶ τοῦ Λευϊτικοῦ. Ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὁ νόμος τῆς Παλαιᾶς Διάθηκης ἦταν «παιδαγωγὸς εἰς Χριστὸν» (Γαλ. γ΄ 24). Ὁ λόγος τῆς ὑπάρξεώς του καὶ τῶν διατάξεων ἦταν ἡ τήρηση καὶ ἐφαρμογή τους ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, ὥστε σιγὰ-σιγὰ νὰ μπορέσουν νὰ ὀρθοποδήσουν ὕστερα ἀπὸ τὸν κλονισμὸ ποὺ προκάλεσε ἡ πτώση. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν προετοιμάσθηκαν νὰ δεχθοῦν τὸν Κύριο καὶ τὴ ζωὴ τῆς Νέας Διαθήκης. Ὑποτάσσεται λοιπὸν ὁ Κύριος στὴ διάταξη τῆς περιτομῆς ἀπὸ ταπείνωση καὶ μόνον, δίνοντας ἔτσι τὸ παράδειγμα τῆς τηρήσεως τοῦ νόμου.
Μὲ τὴ Βάπτισή Του, ὅμως, κάνει ἀκόμη ἕνα βῆμα, τὸ ὁποῖο ἂν τὸ σκεφθεῖ κανείς, εἶναι συγκλονιστικό• ταπεινώνεται σὲ τέτοιο βαθμὸ ὥστε ἐνδυόμενος σφιχτὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση φαίνεται νὰ πλησιάζει, ἀκόμη καὶ νὰ ἐγγίζει, ὄχι ἁπλὰ τὴν ἀδυναμία ἀλλὰ καὶ τὴν πτώση της, τὴν πτώση τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας. Ἐνῶ, δηλαδή, πλησιάζει τὸν νόμο ὡς διάταξη, τὸν πλησιάζει καὶ ὡς πτώση.
Καὶ νὰ γιατί. Τὸ βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου ἦταν βάπτισμα μετανοίας, ὅπου πήγαιναν οἱ ἄνθρωποι ὡς ἁμαρτωλοί, ἐξομολογοῦντο τὶς ἁμαρτίες τους, μετανοοῦσαν καὶ ἐβαπτίζοντο. Ὅταν λοιπὸν ὁ Κύριος πλησίασε τὸν Ἰωάννη, θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ διερωτηθεῖ γιὰ τὸν λόγο τῆς Βαπτίσεώς Του, τὴ στιγμὴ ποὺ ἦταν ἀναμάρτητος. Ὁ Κύριος ὅμως δὲν βυθίσθηκε στὸ νερό, ἁπλᾶ τὸ ἀκούμπησε, ἀφοῦ «ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὕδατος» (Ματθ. γ΄ 16). Οἱ πατέρες δικαιολογοῦν αὐτὸ τὸ «εὐθύς», ἐπειδὴ ὁ Κύριος δὲν εἶχε ἀνάγκη βαπτισμοῦ, δὲν εἶχε ἀνάγκη καθάρσεως. Ἡ ταπείνωσή Του πλησίασε τὸν ἀκρότατο βαθμό. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ σχίζονται οἱ οὐρανοί• σὰν νὰ μὴν ἄντεχαν στὸ θέαμα, σὰν νὰ μὴν ἄντεχε ἡ φύση τὸ γεγονός, καὶ σάν, κατὰ κάποιο τρόπο, νὰ προμηνύει ὁ Θεὸς τὴ συνέχεια.
Ἀνοίγει ὁ οὐρανὸς καὶ ἀποκαλύπτεται ὁ Τριαδικὸς Θεός, ποὺ ὁμολογεῖ ὅτι ὁ βαπτιζόμενος Υἱὸς εἶναι Θεός, δὲν εἶναι ἄνθρωπος• αὐτὸ εἶναι το μήνυμα τῶν Θεοφανείων. Καὶ δὲν σχίζονται μόνο οἱ οὐρανοί, ἀλλά, ὅπως ἀναφέρουν τὰ τροπάρια καὶ τὰ ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς, σχίζεται καὶ ὑποχωρεῖ ὁ Ἰορδάνης.
Ὅταν πέρασε ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ μὲ τὴν Κιβωτὸ τῆς Διαθήκης τὸν Ἰορδάνη, σχίστηκε στὰ δύο (Ἰησ. Ναυῆ γ΄ 16, 17)• δὲν ἄντεξαν τὰ νερά του νὰ μὴν ὁμολογήσουν τὴν ἱερότητα τῆς Κιβωτοῦ τῆς Διαθήκης. Ὅταν πάλι ὁ Μωϋσῆς, ὁδηγῶντας τὸν Ἰσραηλιτικὸ λαό, ἔφθασε στὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα, γεγονὸς ποὺ προεικόνιζε τὴν πορεία τῆς Ἐκκλησίας μέσα ἀπὸ τὴν ἔρημο αὐτοῦ τοῦ κόσμου, πάλι τὸ πέρασμα ἔγινε μὲ ἕναν ἀνάλογο τρόπο• χτύπησε τὴ θάλασσα, σχίστηκε στὰ δύο καὶ πέρασε ὁ λαὸς ἀπὸ μέσα (Ἐξοδ. ιδ΄ 21, 22). Ἀλλὰ καὶ ἕνα τρίτο περιστατικὸ ἀναφέρουν τὰ ἀναγνώσματα• αὐτὸ ποὺ προηγήθηκε τῆς ἀναλήψεως τοῦ προφήτου Ἠλιού. Μὲ τὴ μηλωτή του ὁ προφήτης Ἠλίας χτύπησε τὸν Ἰορδάνη ποταμὸ γιὰ νὰ περάσει μὲ τὸν προφήτη Ἐλισσαῖο στὴν ἀπέναντι ὄχθη (Δ΄ Βασ. β΄ 8). Καὶ δὲν ἄντεξαν τὰ φυσικὰ νερά νὰ ἀκουμπήσουν αὐτὴ τὴν ὑπερφυσικὴ ἀλλὰ ἀνθρώπινη παρουσία τῶν προφητῶν, οὔτε κἂν τὴ μηλωτή, τὸ πανωφόρι τοῦ προφήτου Ἠλιού.
Πῶς λοιπὸν ἦταν δυνατὸ αὐτὰ τὰ νερὰ νὰ μὴν ἀποτραβηχθοῦν κατὰ ἀνάλογο τρόπο καὶ στὴ Βάπτιση τοῦ Κυρίου; Ἂν ἔρχονταν σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸ σῶμά Του, θὰ ὁμολογοῦσε ἡ φύση τὴ συγγένεια τοῦ ἀναμάρτητου Θεοῦ μὲ τὴν πτώση καὶ τὴν ἁμαρτία.
Τὰ δύο αὐτὰ γεγονότα, ἡ διάνοιξη τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἡ ὑποχώρηση τῶν ὑδάτων τοῦ Ἰορδάνη ἀποτελοῦν ἀναπαραστάση τοῦ γεγονότος τῆς σωτηρίας μας ποὺ ἐπιτελέσθη μὲ τὸ Βάπτισμα τοῦ Κυρίου. Ὁ κλεισμένος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία οὐρανὸς ἀνοίγει καὶ ὁ ποταμὸς τῆς πτώσεως καὶ τῆς ἁμαρτίας ὑποχωρεῖ γιὰ νὰ περάσει ἡ χάρις. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὅλα τὰ ἀναγνώσματα μιλοῦν γιὰ τὸ νόμο καὶ τὴ χάρι. Λέει τὸ δογματικὸ θεοτοκίο τοῦ β΄ ἤχου: «παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου τῆς χάριτος ἐλθούσης...», ἔφυγε ὁ νόμος καὶ μπαίνει πλέον ἡ χάρις στὸν ὁρίζοντα τῶν σχέσεών μας μὲ τὸν Θεό.
Ἂς ἀνανεώσουμε κι ἐμεῖς φέτος τὸ δικό μας βάπτισμα. Τὴν ἡμέρα τῆς βαπτίσεώς μας, λάβαμε τὴ χάρι τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου κι ἔτσι γιὰ ὅλους μας ἄνοιξε ὁ οὐρανὸς καὶ σχίσθηκε ἡ γῆ. Τὸ βάπτισμά μας ἀποτελεῖ ἕνα προσκλητήριο πνευματικῆς ζωῆς. Μπορεῖ πλέον ὁ καθένας μας νὰ γίνει οὐράνιος ἄνθρωπος. Παρὰ τὸ ὅτι φέρει τὰ στίγματα τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς πτώσεως ἐπάνω του, μπορεῖ μὲ τὴ χάρι τοῦ Θεοῦ, μέσα ἀπὸ τὴν διάβαση τῶν μυστηρίων τῆς χάριτός Του, νὰ διασχίσει τὸν ποταμὸ αὐτῆς τῆς ζωῆς καὶ νὰ κατευθυνθεῖ πρὸς τὸν Θεό.
Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ εὐχὴ τῆς Ἐκκλησίας μας• νὰ μᾶς ἀξιώσει ὁ Θεός, τέτοιες μέρες νὰ ξαναθυμηθοῦμε τὸ βάπτισμά μας καί, ἀναβαπτιζόμενοι στὴν πνευματικὴ κληρονομιὰ ποὺ πήραμε μὲ αὐτό, νὰ μπορέσουμε νὰ ἀντικρύσουμε ἀνοικτοὺς τοὺς οὐρανούς, νὰ ἀκούσουμε τὴ φωνὴ τοῦ Θεοῦ Πατρός, νὰ προσκυνήσουμε τὸν Κύριο, νὰ ζήσουμε τὴ χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος κι ἔτσι ὅλοι μαζὶ νὰ περάσουμε ἀπὸ τὸ πέλαγος καὶ τὴ θάλασσα αὐτοῦ τοῦ κόσμου στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ἀμήν.
Ἰανουάριος 2019
Μήνυμα
- Δημιουργηθηκε στις ΤετPMEETE_Νοέμβριος+0200RΝοεPMEET_0C21
Ἡ ἐποχή μας εἶναι πολὺ γνωσιολογική· θὰ ἔλεγα γνωσιοκρατικὴ καὶ ὀρθολογιστική, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὑπερτονίζει τὴ διανοητικὴ λειτουργία τοῦ ἀνθρώπου. Ἂν ὅμως κανεὶς εἶναι εἰλικρινὴς μὲ τὸν ἑαυτό του, τότε βλέπει τὴν ἀνεπάρκεια αὐτοῦ τοῦ ὀρθολογιστικοῦ μονολιθισμοῦ μέσα του. Βλέπει ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ καταφέρει τίποτα. Τὸ μυαλὸ εἶναι πολὺ στενὸ γιὰ νὰ χωρέσει τὰ μεγάλα. Ἂν μποροῦσα νὰ χρησιμοποιήσω ἕνα παράδειγμα, θὰ ἔλεγα ὅτι παίζει τὸν ρόλο τοῦ ἐκτυπωτῆ.
Ἡ εἴσοδος καὶ ἡ ἀνάλυση τῶν πνευματικῶν μηνυμάτων γίνεται μέσα στὴν καρδιά. Ὁ χῶρος τῆς καρδιᾶς εἶναι πολὺ εὐρύτερος καὶ ἔχει πολὺ περισσότερη δυνατότητα ἀπὸ τὴ σκέψη. Ἡ σκέψη ὑπάρχει κυρίως γιὰ νὰ ἐκφράζει καὶ γιὰ νὰ συνυπουργεῖ στὸ ἔργο τῆς καρδιᾶς. Φανταστεῖτε σὲ μιὰ κοινωνία, στὴν ὁποία ἀκόμα καὶ τὰ συναισθήματά μας διανοητικοποιοῦνται, νὰ μπορεῖ κάποιος νὰ σκέφτεται μὲ τὴν καρδιά. Νὰ συλλαμβάνει τὰ μηνύματα κατ’ εὐθεῖαν στὴν καρδιά του. Τὸ ἐντυπωσιακὸ δὲ εἶναι ὅτι αὐτὸ δὲν ἀναφέρεται μόνο στὰ πνευματικά. Θὰ ἔλεγα ὅτι ἰσχύει ἀκόμη καὶ γιὰ τὰ ἐπιστημονικά. Ἡ καλὴ ἐπιστημονικὴ ἔρευνα δὲν βασίζεται τόσο στὴν ὀξύνοια ὅσο στὴ διαίσθηση.
Σίγουρα μὲ μιὰ στενὴ ὀρθολογιστικὴ ἀντίληψη αὐτὰ δὲν γίνονται κατανοητά, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία λέει ὅτι τὰ μυστήρια ὑπερβαίνουν τὴν ἱκανότητα τῆς σκέψης. Μυστήριο εἶναι κάτι τὸ ὁποῖο ξεπερνᾶ τὰ ἀντιληπτικὰ ὅρια καὶ μέτρα τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν ὅμως κανεὶς ταπεινώνεται μπροστὰ στὸ μυστήριο, τὸ πλησιάζει περισσότερο καὶ τὸ προσεγγίζει. Καὶ ἐνῶ τὸ γνωρίζει, αἰσθάνεται ὅτι διευρύνεται ὁ χῶρος τοῦ ἀγνώστου. Δὲν περιορίζεται τὸ ἄγνωστο· γι’ αὐτὸ καὶ δὲν μικραίνει τὸ μυστήριο. Ἡ λογικὴ τῆς Ἐκκληςίας τὸ ἀγαπᾶ τὸ μυστήριο· δὲν τὸ φοβᾶται. Εἶναι τὸ ἔξω ἀπό μᾶς, εἶναι τὸ πέραν ἀπό μᾶς. Εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς ὑποψιάζει καί μᾶς ἑλκύει στὴν ἄλλου εἴδους ζωή.
Ἡ κατανόηση τοῦ μυστηρίου ὑπερβαίνει κάθε δυνατότητα διανοητικὴ. Προσπαθεῖς νὰ τὸ καταλάβεις καὶ δὲν μπορεῖς. Ταπεινώνεσαι καὶ σοῦ ἀποκαλύπτεται. Αὐτὴ δὲ ἡ ἀποκάλυψη εἶναι τόσο δυνατή, ποὺ ἐπιβεβαιώνει ὅτι ἡ πίστη, ὡς ὁδὸς γνώσεως εἶναι πληρέστερη καὶ ἐπαρκέστερη ἀπὸ τὴ σκέψη.
Ὅταν ἡ ψυχή μας ταπεινώνεται, ὅταν μπορεῖ νὰ δακρύσει γιὰ τὴν ἀνεπάρκειά της καὶ νὰ τὴν ἀποδεχθεῖ ἐν εἰρήνῃ, τότε πιὸ εὔκολα μπορεῖ νὰ στραφεῖ καὶ νὰ ζητήσει τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ὅταν δὲ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἔρχεται, τότε ἡ ἐμπειρία τῆς ἐσωτερικῆς μεταμορφώσεως ἀρχίζει νὰ γίνεται ἡ νέα, ἡ «καινή», πραγματικότητα.
Ποιά εἶναι αὐτὴ ἡ πραγματικότητα; Εἶναι ὁ Θεὸς καὶ οἱ ἀνακλάσεις Του· εἶναι ὅ,τι Αὐτὸν θυμίζει καὶ ὅ,τι ἀπὸ Αὐτὸν προέρχεται. Αὐτὸς εἶναι ὁ Ὤν· Αὐτὸς εἶναι ἡ ἀληθινὴ πραγματικότητα. Δὲν εἶναι ἡ πραγματικότητα τὰ πάθη μας, οὔτε οἱ ἀδυναμίες μας. Αὐτὰ ἀποτελοῦν τὴ νοσηρὴ πραγματικότητα ἐνόσῳ μένουμε κολλημένοι σ’ αὐτά. Ὅλος μας ὅμως ὁ σκοπός, ὅλος μας ὁ στόχος, ὅλος ὁ ἀγώνας εἶναι νὰ ἐντοπίσουμε τὰ πάθη μας καὶ ταπεινούμενοι ἐνώπιον τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ νὰ ζητήσουμε τὴ δική Του ἐνέργεια μέσα μας, ὥστε πλέον νὰ μὴν ἐνεργοῦνται αὐτά, ἀλλὰ νὰ ἐνεργεῖται ἡ χάρις Του.
Σαρακοστὴ Χριστουγέννων 2018
- Δημιουργηθηκε στις ΣαβPMEESTE_Σεπτέμβριος+0300RΣεπPMEEST_0C21
῾Η λογικὴ τοῦ Eὐαγγελίου διαποτίζεται ἀπὸ τὴν λογικὴ τοῦ σταυροῦ. «῾Ο λόγος ὁ τοῦ σταυροῦ ᾿Ιουδαίοις μὲν σκάνδαλόν ἐστι, ῞Ελλησι δὲ μωρία, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, ᾿Ιουδαίοις τε καὶ ῞Ελλησι, Θεοῦ δύναμις καὶ Θεοῦ σοφία». Στὴν ᾿Ορθόδοξη Χριστιανικὴ παράδοση ὁ ἐσταυρωμένος εἶναι «ὁ βασιλεύς τῆς δόξης». ῾Η λογικὴ τοῦ ἑκατοντάρχου καὶ τοῦ ληστοῦ ἀποτελοῦν τὸ θεμέλιο τῆς λογικῆς τοῦ Θεοῦ. Αὐτοὶ δὲν πίστεψαν σὲ διδάσκαλο οὔτε σὲ θαυματουργὸ οὔτε καὶ σὲ ἀναστημένο ἄνθρωπο· αὐτοὶ πίστεψαν σὲ σταυρωμένο Θεό. Αὐτοὶ δὲν ἦταν οἱ «μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες» ποὺ ἐμακάρισε τὸ στόμα τοῦ ᾿Αναστάντος Χριστοῦ. Αὐτοὶ ἦταν οἱ ἰδόντες τὰ ἀντίθετα καὶ μὴ πιστεύσαντες σὲ αὐτά. Εἶναι οἱ πιστεύσαντες στὰ «ἄλλα» ποὺ εἶδαν καὶ αἰωνίως μακαρίζονται.
Αλλὰ καὶ ποιά ἡ συμβατότητα τοῦ «ὃς ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ, οὗτος σώσει αὐτήν» ἢ τοῦ «εἴ τις θέλει πρῶτος εἶναι, ἔσται πάντων ἔσχατος καὶ πάντων διάκονος» μὲ τὴν κοινὴ ἀνθρώπινη λογική; Ποιός ποὺ θέλει νἆναι πρῶτος συμβιβάζεται μὲ τὴν τελευταία θέση; Ποιός ποὺ θέλει νὰ κερδίσει τὴν ζωή του, ἐκ τῶν προτέρων καὶ συνειδητὰ συναινεῖ μὲ τὴν ἀπώλειά της;
Ποιός ἱδρυτὴς μιᾶς νέας θρησκείας, ὅσο ἀληθινὴ καὶ ὄμορφη κι ἂν αὐτὴ ἦταν, θὰ ξεκινοῦσε τὸ προσκλητήριό του προτρέποντας τοὺς ἐκπροσώπους του νὰ στηρίζονται περισσότερο στὸν φωτισμὸ τοῦ Θεοῦ καὶ λιγότερο στὶς ἱκανότητες ἢ τὴν προετοιμασία τους; «ὅταν δὲ προσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ τὰς συναγωγὰς καὶ τὰς ἀρχὰς καὶ ἐξουσίας, μὴ μεριμνᾶτε πῶς ἢ τί ἀπολογήσησθε ἢ τί εἴπητε· τὸ γὰρ ἅγιον Πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰπεῖν».
᾿Αλλὰ καὶ ὁ μακαρισμὸς τῶν πτωχῶν καὶ τῶν κλαιόντων «Μακάριοι οἱ πτωχοί... μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν...» ἢ τὸ «ὅστις σὲ ραπίσει ἐπὶ τὴν δεξιὰν σιαγόνα, στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην», ἂν δὲν ἀποτελοῦν ἀνοησία, τί ἄλλο μπορεῖ νὰ εἶναι παρὰ βασικοὶ ἄξονες μιᾶς λογικῆς ποὺ μεταφέρει ἀπὸ τὴν φιλία μὲ τὰ πάθη καὶ τὴν ὑποταγὴ στὸν θάνατο καὶ στὴν συνάντηση τοῦ Θεοῦ;
Πῶς ἡ ᾿Εκκλησία ποὺ συνεχῶς διδάσκει τὴν κοινωνία τῶν πιστῶν ταυτόχρονα προβάλλει τὴν ἐρημία τῶν μοναχῶν; Πῶς ὅταν ἡ διδασκαλία της εἶναι ὅτι τὸ σῶμα ἀποτελεῖ «ναὸ τοῦ ἐν ἡμῖν ἁγίου Πνεύματος» κατανοεῖ τὴν λογικὴ τῶν βιαστῶν τῆς φύσεως καὶ τῆς σάρκας, δέχεται τὴν ζωὴ τῶν ἀσκητῶν; Πῶς τὸ κήρυγμα τοῦ μέτρου καὶ τῆς μεσότητός της συνδυάζεται μὲ τὸν θαυμασμὸ τῶν ἀκροτήτων της;
῾Η ὑπέρλογος λογικὴ δὲν ἔχει σχέση μὲ διεκδικήσεις, μὲ συγκρίσεις, μὲ ὑπεροχικὲς ἀντιλήψεις. ᾿Εξισώνει τοὺς ἐχθροὺς μὲ τοὺς φίλους, τὸν θάνατο μὲ τὴν ζωή, τὸν χρόνο μὲ τὴν αἰωνιότητα. Μεταμορφώνει τὸ ἐδῶ καὶ τώρα σὲ ἀπὸ ἐδῶ καὶ παντοῦ καὶ γιὰ πάντα, τὴν ἀνθρώπινη ἀδυναμία σὲ δύναμη, τὸν φυσικὸ φόβο σὲ πνευματικὴ παρρησία, τὸ ἄγχος σὲ πίστη καὶ ἐλπίδα, τὶς «βαρεῖες» ἐντολὲς τοῦ εὐαγγελίου σὲ «χρηστὸ ζυγό»,τὴν σκλαβιὰ τῆς σάρκας σὲ κατὰ Θεὸν ἐλευθερία. Δίνει στὰ ἀνθρώπινα θεϊκὸ ἄρωμα. Κάνει τὸν ἄνθρωπο θεό· «ὑμεῖς θεοὶ ἐστὲ καὶ υἱοὶ ῾Υψίστου πάντες».
«Εἶπεν ὁ ᾿Αββᾶς ᾿Αντώνιος ὅτι ἔρχεται καιρὸς ἵνα οἱ ἄνθρωποι μανῶσι καὶ ἐπ᾿ ἂν ἴδωσί τινα μὴ μαινόμενον, ἐπαναστήσονται αὐτῷ λέγοντες ὅτι σὺ μαίνῃ· διὰ τὸ μὴ εἶναι ὅμοιον αὐτοῖς». ῎Ερχεται καιρὸς ποὺ οἱ ἀνθρωποι θὰ χάσουν τὰ λογικά τους κι ἂν ἀντικρύσουν κάποιον λογικό, θὰ ἐπαναστα-τήσουν ἐναντίον του λέγοντάς του ὅτι ἐσὺ τρελλάθηκες, γιατὶ δὲν τοὺς ὁμοιάζει.
Ποιός, ἀλήθεια, μπορεῖ νὰ καταλάβει τὴ λογικὴ τοῦ Εὐαγγελίου, τὴ σοφία τοῦ σταυροῦ;
Νοέμβριος 2018
- Δημιουργηθηκε στις ΤριPMEESTE_Ιούλιος+0300RΙουλPMEEST_0C21
Τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας κατέχει ἐξέχουσα θέση μέσα στὴ ζωή, στὴν πίστη καὶ στὴ θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἡ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου εἶναι βαθειά χαραγμένη μέσα στὶς καρδιές μας, μέσα στὶς συνήθειές μας, μέσα στὶς παραδόσεις μας καὶ ριζωμένη μέσα στὴ θεολογικὴ ἀλήθεια τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας.
Τὸ πρῶτο ἰδίωμα ποὺ ἔχει ἡ Παναγία εἶναι ὅτι εἶναι Θεοτόκος. Δὲν ἦταν κάποια ποὺ κάποτε κάποιον γέννησε, ἀλλὰ εἶναι αὐτὴ ἡ ὁποία γέννησε μέσα στὴν ἱστορία καὶ γεννᾶ μυστικῶς μέσα στὴν Ἐκκλησία τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Εἶναι ἡ μητέρα τοῦ Θεοῦ. Πῶς τὰ οἰκονόμησε ἔτσι ὁ Θεὸς καὶ ἔκανε αὐτὴν τὴν ἀσύλληπτη γιὰ τὴ διάνοιά μας κίνηση, δηλαδὴ νὰ συσταλεῖ Ἴδιος, νὰ σμικρύνει, νὰ κενωθεῖ καὶ ὁ Θεὸς νὰ ἐνδυθεῖ τὴν παχύτητα τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, καὶ ὁ ἄχρονος νὰ εἰσέλθει μέσα στὴν ἱστορία! Καὶ ὅλα αὐτὰ μέσα ἀπὸ τὸ ἅγιο σῶμα τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου.
Ὑπάρχει κι ἕνα ἄλλο στοιχεῖο ποὺ ἀποτελεῖ ἐπίσης ἰδίωμά της• ἡ Παναγία, ἐνῶ δὲν ἔχει θεότητα στὴ φύση της, ἔχει θεϊκότητα στὴ ζωή της, παρουσιάζει χαρακτηριστικὰ θεϊκά. Ἡ φύση της εἶναι ὅπως ἡ δική μας φύση, ἀνθρώπινη φύση. Ἡ Παναγία δὲν εἶναι Θεός, ἀλλὰ εἶναι ἄνθρωπος, ὅμως ἄσπιλος, ἀμόλυντος, ἄφθορος, ἄχραντος ἄνθρωπος, μοναδικὸς κατὰ τὴν χάρι καὶ τὴν ἁγιότητα. Εἶναι ἡ Κεχαριτωμένη, πλήρης δηλαδὴ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Δι’ αὐτῆς εἰσῆλθε ἡ χάρις στὸν κόσμο καὶ «παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου τῆς χάριτος ἐλθούσης». Αὐτὸ εἶναι τὸ ἕνα.
Ἡ Παναγία ὅμως ἀνέβασε καὶ τὸν ἄνθρωπο σὲ θεία κατάσταση. Κατέστησε δυνατὴ τὴν θέωση τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἔδωσε τὴ δυνατότητα νὰ ἑνώσει αὐτὴν τὴν στεγνή, στενή, στυφὴ ἀνθρώπινη φύση του μὲ τὴ θεία φύση, νὰ γίνει «κοινωνὸς θείας φύσεως»∙ νὰ τὴν μπολιάσει μὲ τὰ θεϊκὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ καὶ Λόγου. Αὐτὸ ἡ Παναγία τὸ δέχθηκε μὲ τὸν καλύτερο τρόπο. Γι᾿ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ λόγο καὶ δὲν ὀνομάζεται μόνον Θεοτόκος, ἀλλὰ ὀνομάζεται καὶ Παναγία. Ἔχει δηλαδὴ στὴ ζωὴ καὶ στὸ πρόσωπό της ὡς δεύτερη φύση, τὸ σύνολο τῆς χάριτος καὶ τῆς ἁγιότητος στὴν ἀκρότατη καὶ τελειότερη τους μορφή.
Ἡ Παναγία ἀποτελεῖ τὸ μεθόριον τῆς κτιστῆς καὶ τῆς ἀκτίστου φύσ
εως, ἀποτελεῖ τὸ σύνορο, ἐκεῖ ποὺ συναντᾶται, ἐκεῖ ποὺ ἐφάπτεται κατὰ κάποιο τρόπο ὁ κτιστός, ὁ φτιαχτὸς ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Θεοῦ κόσμος μὲ τὴν ἄκτιστη φύση τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἄγγελοι μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι ὑλικοί, ἀλλὰ εἶναι κτιστοί. Ἡ Παναγία ἦλθε μὲν στὸν κόσμο σωματικῶς μὲ θαυμαστὸ τρόπο, ἄρα ἔχει ὑλικότητα∙ εἶναι ὅμως καὶ πνευματικὴ καὶ μάλιστα εἶναι ὑπερτέρα τῶν ἀγγέλων κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, διότι στὸ πρόσωπό της συναντᾶται ἡ ἄκτιστη μὲ τὴ κτιστὴ φύση.
Σφραγίζοντας στὶς καρδιές μας τὴν μεγάλη αὐτὴ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, εἶναι ἀπόλυτη ἀνάγκη νὰ μπορέσουμε νὰ ἀξιοποιήσουμε τὴν Παναγία στὴ ζωή μας. Νὰ μὴν εἶναι μιὰ ἁπλῆ μορφὴ ἑτεροκοσμικὴ στὰ μάτια μας οὔτε μιὰ εἰκόνα καρφωμένη στὸν τοῖχο, ἀλλὰ νὰ γίνει ἡ δική μας ψυχὴ μιὰ εἰκόνα ζωγραφισμένη πάνω στὴ δική της εἰκόνα. Νὰ κάνουμε τὴν προσευχή μας σ᾿ αὐτὴν καὶ νὰ προσδοκοῦμε τὶς ἀπαντήσεις γιὰ τὰ προβλήματα καὶ τὶς καθημερινές μας ἀνάγκες. Κυρίως ὅμως νὰ τὶς ἀναθέτουμε τὴ ζωή μας. Ἡ σχέση μας μαζί της νὰ εἶναι σχέση ἐμπιστοσύνης πρὸς τὸ πανάγιο πρόσωπό της.
Νὰ μὴν ἀρκεσθοῦμε στὸ νὰ ἀποτελέσει ἕνα ἠθικὸ πρότυπο φυσικῶν ἀρετῶν, ἀλλὰ νὰ φροντίσουμε νὰ εἶναι μυστικὸ πρότυπο πνευματικῶν χαρισμάτων. Ὅλοι μας ἔχουμε ὑποστεῖ τὴν καλὴ ἀλλοίωση ποὺ ἡ ἴδια ἡ Παναγία ἐπετέλεσε πάνω σ᾿ ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος, γιατί τὴν ἐπετέλεσε πάνω στὴν ἀνθρώπινη φύση. Δὲν μᾶς μένει τίποτα ἄλλο παρὰ νὰ παύσουμε νὰ ζοῦμε τόσο γήινα καὶ νὰ κοιτάξουμε νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς δεκτικοὶ τοῦ Θεοῦ στὴν καρδιά μας, νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς χωρητικοὶ τοῦ Θεοῦ, νὰ χωρέσει μέσα μας ὁ Θεός∙ νὰ ξεχειλώσει, νὰ πλατυνθεῖ ὁ ψυχικός μας κόσμος, καὶ μέσα σ᾿ αὐτὴ τὴν διευρυμένη, πλατυσμένη καρδιὰ νὰ μπορέσει νὰ χωρέσει ὁ ἀχώρητος Θεός.
Εὔχομαι σ᾿ ὅλους, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, μἐ αὐτὸ τὸ πνεῦμα νὰ ὑπάρχει οὐσιαστικὴ καρποφορία στὶς προσευχὲς καὶ τὶς Παρακλήσεις αὐτῶν τῶν ἡμερῶν καὶ ἡ Παναγία καὶ νὰ μᾶς λυτρώσει ἀπὸ τὶς ἀνάγκες, τὶς θλίψεις, τοὺς πόνους, τὶς καθημερινὲς δυσκολίες, κυρίως ὅμως νἀ ἀποτελέσει γιὰ τὸν καθένα αὐτὸ τὸ μυστικὸ πρότυπο τῆς ἐν χάριτι καὶ ἐν πνεύματι ἄλλης ζωῆς. Ἀμήν.Τ
Αὕγουστος 2018