en ru

ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΝ ΤΡΙΩΔΙΟΝ
Μητροπολίτου Μεσογαίας & Λαυρεωτικῆς Νικολάου

welcome img

Κυριακὴ Τελώνου καὶ Φαρισαίου. Ἡ πρώτη Κυριακὴ ποὺ προσδιορίζει τὴν ἔναρξη τῆς κατ᾿ ἐξοχὴν κατανυκτικῆς καὶ ἰδιαίτερα εὐλογημένης αὐτῆς περιόδου τοῦ ἔτους, τοῦ Τριωδίου. Ἡ περίοδος αὐτή ἔχει γιὰ ἐντελῶς τεχνικοὺς λόγους πάρει τὸ ὄνομα Τριώδιο, διότι οἱ κανόνες ποὺ διαβάζονται στὴν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, ἔχουν τρεῖς ὠδές. Ἔχει ὅμως καὶ ἄλλα ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά, μορφολογικά καὶ κυρίως πνευματικά, ἕνα ἐκ τῶν ὁποίων εἶναι τὰ τρία κατανυκτικὰ τροπάρια, τὰ ὁποῖα ψάλουμε ἀμέσως μετὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ὄρθρου.

Τὸ πρῶτο ἀρχίζει ὡς ἐξῆς: «Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα»• τὸ δεύτερο: «Τῆς σωτηρίας εὔθυνόν μοι τρίβους, Θεοτόκε» καὶ τὸ τρίτο: «Τὰ πλήθη τῶν πεπραγμένων μοι δεινῶν, ἐννοῶν ὁ τάλας». Τὰ τρία αὐτὰ κατανυκτικὰ τροπάρια δανείζονται εἰκόνες, λέξεις, ἐκφράσεις καὶ θεματολογία ἀπὸ τὶς τρεῖς εὐαγγελικὲς περικοπὲς τῶν πρώτων Κυριακῶν τοῦ Τριωδίου ἀντιστοίχως, γιὰ νὰ μᾶς περιγράψουν τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς προσωπικῆς μετανοίας μας.

Τὸ πρῶτο ἐμπνέεται ἀπὸ τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου, στὸ ὁποῖο ἀναφέρεται ὅτι «ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι», ὁ ἕνας φαρισαῖος καὶ ὁ ἄλλος τελώνης (Λουκ. ιη΄ 10). Αὐτὴ ἡ πορεία πρὸς τὸν ναὸ διαφαίνεται μέσα ἀπὸ τὶς λέξεις ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ ὑμνογράφος: «ὀρθρίζει γὰρ τὸ πνεῦμά μου πρὸς ναὸν τὸν ἅγιόν σου».

Τὸ δεύτερο τροπάριο βασίζεται στὸ ιε΄ κεφάλαιο τοῦ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγελίου τὸ ὁποῖο περιγράφει τὴν παραστατικότατη καὶ πνευματικότατη παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου, καθὼς λέγει: «Τῆς σωτηρίας εὔθυνόν μοι τρίβους, Θεοτόκε, αἰσχραῖς γὰρ κατερρύπωσα τὴν ζωὴν ἁμαρτίαις ὡς ραθύμως τὸν βίον μου ὅλον ἐκδαπανήσας».

Καὶ τέλος, τὸ τρίτο τροπάριο ἐμπνέεται κι αὐτὸ ἀπὸ τὴν τρίτη κατὰ σειρὰν Κυριακή, τὴν Κυριακὴ τῆς Κρίσεως: «Τὰ πλήθη τῶν πεπραγμένων μοι δεινῶν ἐννοῶν ὁ τάλας τρέμω τὴν φοβερὰν ἡμέραν τῆς Κρίσεως».

Αὐτὲς οἱ τρεῖς Κυριακές δανείζουν τὴ θεματολογία τους στὸν ὑμνογράφο γιὰ νὰ προξενήσει μέσα στὴν ψυχὴ τοῦ καθενός μας αὐτὸ τὸ ἅγιο φιλότιμο τῆς μετανοίας, δηλαδὴ τῆς ἀναγνώρισης τῆς ἁμαρτίας μέσα μας καὶ τῆς ἀνάγκης νὰ ἀλλάξει ἡ ζωή μας καὶ νὰ μεταμορφωθεῖ. Αὐτὴ ἡ ἀλλαγὴ ἀποτελεῖ ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ τὴν μετοχή μας στὸ αἰώνιο Πάσχα.

«Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας», ἄνοιξέ μου τὶς πύλες τῆς μετανοίας. Εἶναι πολλὲς οἱ πύλες, πολλὲς οἱ πόρτες ποὺ περνάει κανεὶς μέσα στὸ στάδιο τῆς μετανοίας. Τί μεγάλη σημασία ποὺ δὲν ἔχει αὐτό! Τὸ στάδιο τῶν ἀρετῶν δὲν ἔχει μόνο μία πύλη, ἀλλὰ πολλές. Τέτοιες θύρες, περάσματα, εἶναι οἱ ἀφορμὲς ποὺ μᾶς δίνει ὁ Θεὸς στὴ ζωή μας γιὰ νὰ ἔλθουμε «εἰς ἑαυτόν», νὰ συνέλθουμε, νὰ ἀντικρύσουμε τὴν ἀλήθεια μας, νὰ περάσουμε στὴν κατάσταση τῆς ἐσωτερικῆς αὐτογνωσίας καὶ κατανύξεως, στὴν κατάσταση τῆς μετανοίας. Μπορεῖ νὰ εἶναι ἕνα χαρούμενο γεγονὸς ποὺ νὰ μᾶς συγκλονίσει τόσο ποὺ νὰ μὴν τὸ ἀντέξουμε καὶ νὰ προχωρήσουμε στὴ μετάνοια. Μπορεῖ ἀσφαλῶς νὰ εἶναι ἕνα τραυματικό, λυπηρὸ γεγονὸς ποὺ νὰ ἀναδιατάξει τὸν ἐσωτερικό μας κόσμο καὶ νὰ φωτίσει τὸ προσωπικὸ σκοτάδι μας. Μπορεῖ νὰ εἶναι μιὰ γνωριμία μὲ κάποιον ἄνθρωπο, ἢ καὶ μιὰ ἀπρόσμενη ἐντελῶς ξαφνικὴ σκέψη. Ξέρει ὁ Θεὸς νὰ δίνει ἀφορμές, καὶ γι᾿ αὐτὸ πολλὲς εἶναι αὐτὲς οἱ πύλες ἀπὸ τὶς ὁποῖες κανεὶς περνᾶ διὰ τῆς μετανοίας στὸν χῶρο τοῦ Θεοῦ.

«Τῆς σωτηρίας εὔθυνον μοι τρίβους», νὰ μοῦ εὐθύνεις, νὰ μοῦ κάνεις εὔκολους, εὐθεῖς, σαφεῖς καὶ ξεκάθαρους τοὺς δρόμους τῆς σωτηρίας. Ὑπάρχουν ἐπίσης πολλοὶ καὶ ποικίλοι δρόμοι ποὺ ὁδηγοῦν στὴ σωτηρία. Τί μεγάλη εὐλογία νὰ μὴν εἶναι ἕνας ὁ δρόμος τῆς σωτηρίας! Νὰ μὴν εἴμαστε ὑποχρεωμένοι ὅλοι νὰ στραγγαλίσουμε τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν προσωπικὴ ίδιομορφία μας καὶ νὰ τὰ προσαρμόσουμε ὑποχρεωτικὰ καὶ καταναγκαστικὰ σὲ ἕνα συγκεκριμένο καλούπι σωτηρίας. Ἀλλὰ εἶναι πολλοὶ οἱ δρόμοι καὶ αὐτὸ ἔχει μεγάλη σημασία. Αὐτοὶ οἱ πληθυντικοί, «πύλας», «τρίβους», δηλώνουν τὴν πολλαπλότητα καὶ τὴν ποικιλότητα τῶν ἐπιλογῶν, οἱ ὁποῖες εἶναι καὶ ἀνάλογες στὰ μέτρα τοῦ καθενός. Συχνὰ νομίζουμε ὅτι ὁ δρόμος τῆς σωτηρίας πρὸς τὸν Θεὸ εἶναι ἐντελῶς ἀταίριαστος μὲ τὴ δική μας προσωπικὴ ζωή. Μπορεῖ ὁ δικός μας δρόμος νὰ μὴν ταιριάζει πρὸς τοὺς δρόμους ποὺ χαράσσει ἡ κοινωνία, ἀλλὰ ὅμως εἶναι ὁ κατ᾿ ἐξοχὴν πιὸ ταιριαστὸς ὡς πρὸς τὶς ἀνάγκες τῆς ψυχῆς μας.  Ἐκεῖ καταξιώνεται ἡ ψυχή• ὅταν βρεῖ τὸν δρόμο τῆς σωτηρίας της.

«Τὰ πλήθη τῶν πεπραγμένων μοι δεινῶν ἐννοῶν ὁ τάλας». Αὐτὸ εἶναι τὸ τρίτο τροπάριο. Ὅλοι εἴμαστε τελῶνες, ὅλοι ζοῦμε μὲ τὸ βάρος τῆς ἐσπιλωμένης ψυχῆς καὶ τοῦ ρυπωμένου βίου, τῆς λερωμένης καὶ λεκιασμένης ζωῆς μας ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες, τὶς ἀδυναμίες, τὰ πάθη, τὶς κακότητες τῆς φύσεώς μας. Αὐτὸ ποὺ ἔχουμε ἀνάγκη ὅλοι μας, - καὶ οἱ μικροὶ καὶ οἱ μεγάλοι, καὶ αὐτοὶ ποὺ νομίζουν πὼς ἔχουν μετανοήσει, καὶ αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι εἶναι ἐντελῶς ἔξω ἀπὸ τὸ κλῖμα τῆς Ἐκκλησίας καὶ ζοῦν ἴσως βυθισμένοι στὴν ἁμαρτία- εἶναι τὸ νὰ ἔλθουμε «εἰς ἑαυτὸν» (Λουκ ιε΄ 17). Νὰ παύσουμε νὰ περιφερόμαστε στὶς δικαιολογίες τῶν γεγονότων, νὰ ψάχνουμε ἄλλους ἐνόχους στὴ ζωή μας, ὅτι κάποιοι ἄλλοι δῆθεν φταῖνε, καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτό, χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνουμε, νὰ ἐπαναλαμβάνουμε τὸ φοβερὸ ἁμάρτημα τῆς Εὔας. Αὐτὴ εἶναι ἡ πόρτα μας• τὸ νὰ μπορέσουμε νὰ βγάλουμε ἀπὸ τὸν ὁρίζοντα τῆς ὑπευθυνότητος τῆς καταστάσεώς μας τὰ γεγονότα, τὶς συγκυρίες, τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους καὶ νὰ στραφοῦμε μὲ συντριβὴ καὶ ταπείνωση στὸν ἑαυτό μας, νὰ ἀναλάβουμε ἐν μετανοίᾳ τὴν εὐθύνη τῆς ἁμαρτίας μας.

Αὐτὸ ποὺ στὴν Ἐκκλησία προσδοκοῦμε εἶναι τὸ πέρασμα μέσα ἀπὸ τὴν πύλη τῆς μετανοίας, γιὰ νὰ ἀκολουθήσουμε τὸν δρόμο τῆς σωτηρίας καὶ νὰ φθάσουμε στὸν οἶκο τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Ὁ καθένας μας μπορεῖ νὰ ἔχει τὸν δικό του τρόπο, τὴ δική του ἀφορμή, τὸ δικό του γεγονός, τὴ δική του σύνθεση τῶν ἀνθρώπων καὶ τοῦ περιβάλλοντος, γιὰ νὰ περάσει μέσα ἀπὸ τὴν πύλη τῆς μετανοίας, δηλαδὴ τῆς ἐπιστροφῆς στὸν ἑαυτό του, καὶ νὰ ὁδηγηθεῖ στὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας ποὺ καταλήγει στὴ μεγάλη εὐλογία τῆς συναντήσεως μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου.

Νὰ δώσει ὁ Θεός, καθὼς εἰσερχόμαστε σ᾿ αὐτὴν τὴν εὐλογημένη περίοδο τοῦ Τριωδίου, ὁ καθένας μας μὲ τελωνικὸ φρόνημα, ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο μποροῦμε, νὰ καλλιεργήσουμε κάτι ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ κίνηση τῆς ψυχῆς μας. Δὲν ἀρκοῦν μόνο τὰ ἐξωτερικά, ἀλλὰ ἂς βυθιστοῦμε μέσα στὴν καρδιά μας καὶ τότε θὰ ἀντικρύσουμε ἕναν ἄλλον κόσμο, τὸν κόσμο ποὺ χρειάζεται μετάνοια γιὰ νὰ τὸν ζήσουμε. Κι ἂν ζήσουμε τὴν μετάνοια μέσα στὴν καρδιά μας, θὰ κατοπτριστεῖ, ὄχι τὸ εἴδωλο τὸ δικό μας, ἀλλὰ ἡ ἴδια ἡ ἀλήθεια καὶ τὸ πρόσωπο τοῦ Θεοῦ. Τότε θὰ μπορέσουμε κι ἐμεῖς στὸ τέλος τοῦ Τριωδίου, ὕστερα ἀπὸ δέκα ἑβδομάδες, καθὼς ἡ Ἐκκλησία μας θὰ γιορτάζει καὶ θὰ τιμᾶ τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, ὄχι μόνον νὰ ψάλλουμε τὸ «Χριστὸς Ἀνέστη» μὲ τὰ χείλη μας πανηγυρικά, ἀλλὰ νὰ ἀπαγγέλλουμε καὶ τὸ «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι», μὲ τὴν καρδιά μας ἐμπειρικά. Ἀμήν.




Mήνυμα Τριωδίου 2020 pdf

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ καὶ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ


welcome img

Μιὰ νέα χρονιὰ ἔχει μόλις ἀνατείλει. Ὁ Θεὸς μὲ τὴν πολλὴ ἀγάπη Του εὐδόκησε καὶ ἀντικρύσαμε τὴν αὐγὴ ἑνὸς ἀκόμη ἔτους. Μπροστά μας ξεδιπλώνονται ἀπρό­βλεπτα γεγονότα, μεγάλα ἢ μικρὰ προγράμματα, νέες γνωριμίες, πνευματικὲς εὐ­καιρίες, μονα­δικὲς δυνατότητες, ὁ πιὸ κοντινός μας φίλος, ὁ χρόνος,  τὸ ἄγνωστο σὲ μᾶς ἀλλὰ σοφὸ καὶ γεμᾶτο ἀγάπη σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Μπροστά μας διακρίνουμε μῆνες, γιορτές, ἀφορμὲς νὰ αἰσθανθοῦμε λίγο τὴν ψυχή μας καὶ περισσότερο τὴν ζεστὴ παρουσία τοῦ Θεοῦ.

    Ὅλοι μας ξεκινοῦμε μὲ κάποιες προσδοκίες ἢ ἐλπίδες ἢ ἀγωνίες ἢ ἀκόμη φόβους καὶ ἀνησυχίες. Ὁ Θεὸς δὲν μᾶς δίνει τὸν χρόνο γιὰ νὰ παρατείνεται ἡ ταλαιπωρία καὶ νὰ συνεχίζονται οἱ δοκιμασίες αὐτῆς τῆς ζωῆς. Ὁ Θεὸς μᾶς δίνει τὸ δῶρο τοῦ χρόνου γιὰ τρεῖς λόγους: πρῶτον γιὰ νὰ τὸ ἀξιοποιήσουμε, νὰ «ἐξαγοράσουμε τὸν καιρόν», ὅπως προ­τρέπει ὁ ἀπόστολος Παῦλος· δεύτερον γιὰ νὰ καταλάβουμε ὅτι εἶναι «συνεσταλ­μένος», σύντομος, καὶ νὰ φιλοτιμηθοῦμε· καὶ τρίτον γιὰ νὰ τὸν μεταμορ­φώσουμε σὲ αἰωνιότητα.

    Ὁ κόσμος στὸν ὁποῖο ζοῦμε σκοτώνει τὸν χρόνο του, χάνει τὸν καιρό του, κακοποιεῖ τὶς εὐκαιρίες του. Δὲν πιστεύει στὸν χρόνο ὡς φίλο ἀλλὰ τὸν βλέπει ὡς ἐχθρὸ καὶ ἀντίπαλο. Καθὼς γυρίζει τὸ ὡρολόγι καὶ περνοῦν τὰ χρόνια, ἄσχετα ἀπὸ τὰ πυροτεχνήματα καὶ τὶς κροτίδες τῆς Πρωτοχρονιᾶς ἢ τὰ κεράκια τῶν γενεθλίων, μὲ θλίψη διαπιστώνει τὴν προσέγγιση τοῦ ἀνεπιθύμητου τέλους του. Ὁ χρόνος γιὰ τὴν κοσμικὴ ἀντίληψη εἶναι κάτι ποὺ τελειώνει καὶ κάτι ποὺ θυμίζει περισσότερο τὸ σῶμα καὶ τὴν ἐφημερότητά μας παρὰ τὴν ψυχὴ καὶ τὸν προορισμό μας.

    Ἡ Ἐκκλησία μας, ποὺ εὐλογεῖ σήμερα «τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρη­στό­τητος τοῦ Κυρίου», βλέπει τὸν χρόνο ὡς μεγάλη εὐλογία τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Μᾶς δίδεται γιὰ νὰ αὐξάνουμε τὴν ἀγάπη μας σὲ Αὐτόν, μᾶς προσφέρεται γιὰ νὰ γευόμαστε ἀπὸ τώρα τοὺς θησαυροὺς τῆς βασιλείας Του, μᾶς χαρίζεται γιὰ νὰ μεταμορφωνόμαστε καθημερινὰ σὲ ἁγίους καὶ νὰ μεταμορφώνουμε συνεχῶς τὰ πάντα σὲ δῶρα τοῦ Θεοῦ.

    Καὶ φέτος θὰ μᾶς δώσει πάλι ὅ,τι καλύτερο μπορεῖ γιὰ νὰ ζήσουμε κάθε στιγμή του μὲ πνεῦμα Θεοῦ, μὲ σύνεση, μὲ ὑπομονή. Θὰ μᾶς προσφέρει τὸν θησαυρὸ τῶν ἑορτῶν της, τὶς καθημερινὲς ἀκολουθίες της, τὶς πολλὲς λατρευτικὲς εὐκαιρίες της, τὸν κατηχητικὸ νουθετικὸ λόγο της, τὴν ποιμαντικὴ στήριξή της μέσα ἀπὸ τὰ εὐλογημένα μυστήριά της, τὴν πλούσια χάρι της. Σὲ μᾶς μένει τὸ δικαίωμα νὰ ἐκμεταλλευθοῦμε κάθε εὐκαιρία. Κάθε εὐλογία, κάθε δοκιμασία, κάθε στιγμὴ ἀποτελοῦν κι ἕνα παράθυρο στὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

    Ἡ χρονιὰ ποὺ ξανοίγεται μπροστά μας ἔχει γιὰ ὅλους μας πολλὰ μυστικά. Εὔχομαι γιὰ τὸν καθένα μας νὰ εἶναι πολὺ εὐλογημένη, γεμάτη χαρὲς καὶ εὐτυχία, κυρίως ὅμως τὸ τέλος της νὰ μᾶς βρεῖ ἕνα βῆμα πιὸ κοντὰ στὴν χάρι τοῦ Θεοῦ. Στὶς οἰκογένειές μας νά ἐπικρατήσει περισσότερο ἡ ἀγάπη καὶ ἡ σύμπνοια, στὶς κοινωνίες μας νὰ κυριαρχήσει ἡ πρόοδος καὶ ἡ πραγματικὴ ἀνάπτυξη καὶ εὐημερία,  στὸν κόσμο μας νὰ πρυτανεύσει ἡ εἰρήνη καὶ στὴν Ἐκκλησία μας νὰ βασιλεύσει ἡ ἑνότητα καὶ ἡ κατανόηση τῆς μεγάλης ἀποστολῆς της.

    
Ἰανουάριος 2020

                         ΜΗΝΥΜΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ 2020


welcome img

Ἐπεφάνης σήμερον τῇ οἰκουμένῃ,

καὶ τὸ φῶς σου, Κύριε, ἐσημειώθη ἐφ' ἡμᾶς, ἐν ἐπιγνώσει ὑμνοῦντάς σε·

                       ἦλθες ἐφάνης τὸ φῶς τὸ ἀπρόσιτον.

Ὑπάρχει μιὰ ἐσωτερικὴ βαθειὰ σχέση ἀνάμεσα στὴν ἑορτὴ τῶν Θεο­φανείων καὶ τὴν ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. Καὶ οἱ δύο ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὸ φῶς, τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ. Στὴ ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως ψάλλουμε «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»· ἡ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως καὶ ἡ νίκη ἐπὶ τοῦ θανάτου βγαίνει σὰν φῶς, τὸ φῶς τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, μέσα ἀπὸ τὸν κενὸ τάφο καὶ γεμίζει τὰ πάντα. Γι’ αὐτὸ ἡ ἑορτὴ αὐτὴ λέγεται Λαμπρή. Στὰ Θεοφάνεια ἑορτάζουμε πάλι τὸ φῶς, τὸ φῶς ὅμως τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσά μας. Ἀνοίγει ὁ οὐρανὸς καὶ ἐμφανίζεται, σύμφωνα μὲ τὴ συνοπτικὴ περιγραφή τῶν εὐαγγελιστῶν, ἡ Ἁγία Τριάδα. Γι᾿ αὐτὸ ἡ ἑορτὴ αὐτὴ λέγεται Φῶτα. Ἡ μία, λοιπόν, ὁμοιότητα εἶναι τὸ φῶς.

Ἡ δεύτερη ὁμοιότητα εἶναι τὸ ὅτι τὸ βάπτισμα, καὶ τὸ δικό μας βάπτισμα ποὺ ἔχει σχέση μὲ τὴ βάπτιση τοῦ Κυρίου, εἶναι σύμβολο ταφῆς καὶ ἀνα­στάσεως. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ ὅλους σήμερα σὲ μιὰ ταφὴ -τὴν ταφὴ τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου· καὶ μιὰ ἀνάσταση -τὴν ἀνάσταση τοῦ νέου.

Ὑπάρχει καὶ μιὰ τρίτη ὁμοιότητα. Κατὰ τὴν κάθοδο τοῦ Κυρίου στὸν Ἅδη, ὁ Ἅδης «στένων βοᾶ», στενάζει. Δὲν ἀντέχει τὸν Κύριο στὰ σπλάγχνα του, ὅπως δὲν Τὸν ἀντέχει οὔτε ἡ φύση ταπεινούμενο καὶ βαπτιζόμενο στὸν Ἰορδάνη. Γι᾿ αὐτὸ ὑποχωροῦν τὰ ὕδατα τοῦ Ἰορδάνου καὶ συστέλλεται ὁ Ἰωάννης, σχίζονται οἱ οὐρανοί, κατεβαίνει τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον «ὡσεὶ περιστερὰ» καὶ ἀκούγεται ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ πατρός: «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα» (Ματθ. γ΄ 16-17). Αὐτὴ ἡ κένωση καὶ ταπείνωση τοῦ Κυρίου ὁδηγοῦν στὴ φανέρωση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Τέλος, ἡ τέταρτη ὁμοιότητα βρίσκεται στὰ εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα τῶν προεορτίων ἡμερῶν, ἀπὸ τὶς 2 Ἰανουαρίου μέχρι καὶ τὶς 5, κάποια ἀπὸ τὰ ὀποῖα εἶναι ἀκριβῶς ἴδια μὲ τὰ εὐαγγελικὰ ἀναγνώσματα τῶν μετὰ τὸ Πάσχα ἡμερῶν, δηλαδὴ τῆς ἑβδομάδος τῆς Διακαινησίμου. Τὰ ἀναγνώσματα αὐτὰ ὑπογραμ­μίζουν αὐτὸ τὸ στοιχεῖο τῆς «ἀνακαινώσεως» τῆς δικῆς μας, ὅπως ἀναφέρει καὶ τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων (Τιτ. γ΄ 5), καὶ τὸ ὁποῖο ἐπαναλαμβάνεται στὶς εὐχὲς τοῦ Ἁγιασμοῦ γιὰ τὴν ἀνακαίνιση τῆς κτίσης. Τὰ πάντα καὶ στὶς δύο ἑορτὲς γίνονται καινά, καινούργια. 

Ὁ λόγος ποὺ γίνεται αὐτὴ ἡ ἀνακαίνιση, ὁ ἁγιασμὸς τῆς κτίσης, εἶναι γιὰ νὰ ἐπιτευχθεῖ καὶ ὁ ἐξαγιασμὸς ὁ δικός μας, τῆς ψυχῆς μας. Εἶναι κρῖμα νὰ πάρουμε τὸν ἁγιασμὸ καὶ νὰ μὴν καταλάβουμε τὸ μήνυμα τῆς ἑορτῆς, τὸ ὁποῖο εἶναι νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς μέτοχοι τοῦ θεϊκοῦ φωτός, νὰ ἀνοιχτοῦν καὶ γιὰ μᾶς οἱ οὐρανοί. Συχνὰ παραπονιόμαστε ὅτι εἶναι κλειστοὶ οἱ οὐρανοὶ γιὰ μᾶς, σὰν νὰ εἶναι ἀπὼν ὁ Θεὸς ἀπὸ τὴ ζωή μας͘  δὲν Τὸν βλέπουμε, δὲν μᾶς θέλει. Ἔτσι νομίζουμε.

Γιὰ νὰ εἶναι ὅμως μονίμως ἀνοιχτὸς ὁ οὐρανός χρειάζεται καὶ ἡ δική μας κένωση καὶ ταπείνωση, μετοχὴ καὶ μετάληψη σ᾿ αὐτὴ τὴν εὐλογία τῆς χάριτος. Ἀνακαινίζεται ἡ κτίση γιὰ νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι καινούργια φύση. Νὰ ἀλλάξουμε ἐξ ὁλοκλήρου καὶ νὰ μεταμορφωθοῦμε ἀπὸ ἄνθρωποι τῆς πτώσεως σὲ ἄνθρωποι τῆς χάριτος. Εὔχομαι μέσα σ᾿ αὐτὸ τὸ πνεῦμα πραγ­ματικά νὰ ζοῦμε τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσά μας, νὰ ζοῦμε σχιζομένους τοὺς οὐρα­νοὺς διαρκῶς στὴ ζωή μας, ἡ ὁποία νὰ εἶναι ἀνακαινούμενη καὶ πλημμυ­ρισμένη ἀπὸ τὸ φῶς τῆς χάριτος καὶ τῆς παρουσίας Του.  Ἀμήν.

Θεοφάνεια 2020


 pdf

ΜΗΝΥΜΑ IΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2020


welcome img

Ἡ ἑορτὴ τῆς Περιτομῆς τοῦ Κυρίου ἀποτελεῖ τὸν μεσαῖο κρίκο μιᾶς ἁλυσσίδας τριῶν ἑορτῶν ποὺ ἐμφανίζουν τὸν Κύριο ταπεινωμένο στὸν ἄνθρωπο καὶ γιὰ τὸν ἄνθρωπο, σὲ τέτοιο βαθμὸ ποὺ θὰ λέγαμε πὼς προκαλεῖ τὴ σκέψη καὶ σκανδαλίζει τὴν πίστη μας.

   Ἡ πρώτη εἶναι ἡ κατὰ σάρκα Γέννησις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ποὺ μόλις πρὸ ἑβδομάδος ἑορτάσαμε, ὅπου ὁ Κύριος ἐνδυόμενος τὴν ἀνθρώπινη φύση «κενοῦται», ταπεινοῦται καὶ «λαμβάνει δούλου μορφήν» (Φιλιπ. β΄ 7). Ἡ τρίτη εἶναι αὐτὴ ποὺ σὲ λίγες μέρες θὰ ἑορτάσουμε, ἡ Βάπτισις τοῦ Κύριου.  Ἐδῶ ἐμφανίζεται νὰ δέχεται ἀκόμη μεγαλύτερη ταπείνωση, ἀφοῦ ὁ Κύριος ἔχοντας ἤδη φορέσει τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἀκουμπᾶ ὄχι βέβαια κατὰ τὴν οὐσία ἀλλὰ κατὰ τὸν τύπο, καὶ σ᾿ αὐτὴν τὴ φοβερὴ ἀρρώστεια της, τὴν πτώση.

Ἡ δεύτερη εἶναι ἡ ἑορτὴ τῆς Περιτομῆς, ὅπου ὁ Κύριος δέχεται μιὰ ἐπὶ πλέον ταπείνωση τῆς σαρκός του• εἶναι ἡ ταπείνωση ἐνώπιον τοῦ παλαιοῦ νόμου. Οἱ ὑπόλοιπες δεσποτικὲς ἑορτές, ἡ Μεταμόρφωσις, ἡ Εἴσοδος εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα, ἡ Ἀνάστασις καὶ ἡ Ἀνάληψις, μὲ ἐξαίρεση αὐτὲς τοῦ πάθους ποὺ ὅμως ἀκολουθοῦνται ἀμέσως ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση, εἶναι ἑορτὲς ποὺ δείχνουν τὴ δόξα τῆς θεότητός Του.

Ἡ ἑορτὴ αὐτὴ εἶναι κάπως δύσκολη στὴν κατανόησή της καὶ κλειστὴ στὸ μήνυμά της. Ἡ περιτομὴ ἀποτελοῦσε παλαιὰ νομικὴ διάταξη τῶν Ἑβραίων.  Αὐτὸν τὸν νόμο τῆς περιτομῆς τῆς σαρκός, ἐν ἄκρᾳ ταπεινώσει, «ἐκπληροῖ» ὁ Κύριος σήμερα. Ἡ περιτομή, ὅμως, τῆς σαρκὸς συνδυάζεται μὲ δύο ἄλλες περιτομές• μία πνευματικὴ καὶ μία συμβολική, ποὺ ὑπαινίσσονται μία τρίτη, τὴν μυστικὴ γιὰ τὴν ὁποία μᾶς ὁμιλεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὶς πρὸς Ρωμαίους, πρὸς Γαλάτας καὶ πρὸς Κολασσαεῖς ἐπιστολές του.

Ἡ πνευματικὴ περιτομὴ εἶναι ἡ τομή, ἡ κατάργηση τοῦ νόμου καὶ ὁ ἐγκαινιασμὸς τῆς χάριτος. «Χριστοῦ περιτμηθέντος ἐτμήθη νόμος, καὶ νόμου τμηθέντος εἰσήχθη χάρις», μᾶς λέγουν οἱ στίχοι τοῦ συναξαρίου. «Παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου τῆς χάριτος ἐλθούσης» (Δοξαστ. ἑσπερ. β' ἤχου), τονίζει ὁ ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας.  Ἀποτέμνεται ὁ νόμος, ἀπογυμνώνεται ἀπὸ κάθε τι ἐπουσιῶδες καὶ ἀνελεύθερο καὶ προσφέρεται στοὺς πιστοὺς ἡ ἐλευθερία τῆς χάριτος.

Ὑπάρχει ὅμως καὶ μία τρίτη περιτομὴ ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὴ τῆς σαρκὸς καὶ τοῦ νόμου. Εἶναι ἡ περιτομὴ ποὺ ἀναφέρεται στὰ τροπάρια τοῦ κανόνος ὡς σχολιασμὸς τοῦ ὅτι τὸ γεγονὸς ἔλαβε χώραν τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τῆς γεννήσεως. Ἡ ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τῆς γεννήσεως τοῦ Κυρίου καὶ τῆς ἀναγεννήσεως τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως αὐτὴ ἀναφέρεται στὴν Καινὴ τώρα Διαθήκη, εἶναι σύμβολο τῆς αἰωνιότητος. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ ὄνομα δίδεται τὴν ὀγδόη ἡμέρα. Τὸ ὄνομα εἶναι γιὰ τὸν καθένα μας τὸ πιστοποιητικὸ τῆς αἰωνιότητος: «Χαίρετε ὅτι τὰ ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Λουκ. ι' 20).

Σήμερα, λοιπόν, ποὺ ἀλλάζει ὁ χρόνος ὡς ἔτος καὶ χρονολογία, καλὸ θὰ εἶναι νὰ γνωρίζουμε ὅτι ἀλλάζει ὁ χρόνος καὶ ὡς οὐσία• μπολιάζεται μὲ τὸ πνεῦμα καὶ τὴ χάρι τῆς αἰωνιότητος. Ἡ Περιτομὴ τοῦ Κυρίου σημαδεύει καὶ τὴν περιτομὴ τοῦ χρόνου, τὴ μεταμόρφωσή του σὲ αἰωνιότητα.

Αὐτὲς οἱ τρεῖς περιτομές, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τῆς σαρκός -ἡ οὐσιαστική-, τοῦ νόμου -ἡ πνευματικὴ- καὶ τοῦ χρόνου -ἡ συμβολική-, προεικονίζουν τὴν τελεία, τὴ μυστικὴ περιτομὴ• εἶναι ἡ «ἀχειροποίητος περιτομὴ» τοῦ σημερινοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος (Κολ. β' 11), ἡ περιτομὴ τῆς καρδίας «ἐν πνεύματι οὐ γράμματι» (Ρωμ. β' 29) καὶ (Πράξ. ζ' 51).

   Οἱ πρῶτες περιτομὲς στὴν οὐσία σημαίνουν μερικὴ τομή• ὅ,τι μολύνει τὴ σάρκα, ὅ,τι στενεύει τὸ νόμο, ὅ,τι παχαίνει τὸ χρόνο σήμερα κόβεται καὶ ἔτσι μεταμορφώνεται ἡ σάρκα σὲ πνεῦμα, ὁ νόμος σὲ χάρι, ὁ χρόνος σὲ αἰωνιότητα. Ἡ μυστικὴ ὅμως περιτομὴ εἶναι μιὰ ἀπόλυτη ἐκτομὴ τῶν παθῶν καὶ τοῦ φρονήματος τῆς ἁμαρτίας. Εἶναι αὐτὴ ποὺ τὸν ἄνθρωπο τὸν κάνει ὄχι κυνηγό, ἀλλὰ μέτοχο τῆς ζωῆς τοῦ πνεύματος, τῆς χάριτος, τῆς αἰωνιότητος, ἀπὸ τώρα ποὺ φοροῦμε ἀκόμη τὴ σάρκα, ποὺ ζοῦμε ἐν χρόνῳ, ποὺ καλούμεθα νὰ τηροῦμε τὶς ἐντολές. Εἶναι αὐτὴ ποὺ μᾶς μεταμορφώνει σὲ θεϊκοὺς ἀνθρώπους• ποὺ ἐκτέμνει τὰ πάθη μας, περιτέμνει τὴ φύση μας καὶ συντέμνει τὸ χρόνο μας. Μᾶς κάνει νὰ μὴν ζοῦμε ἔντονα τὴ φύση, τὴ σάρκα, τὸν νόμο, τὸν χρόνο.

   Παράξενο αὐτὸ τὸ τελευταῖο. Καὶ ὅμως τὸ ἐπιλέγω γιὰ εὐχή. Ὁ χρόνος μας νὰ εἶναι συντετμημένος φέτος, «συνεσταλμένος» (Α' Κορ. ζ' 29). Ὄχι βέβαια, συντετμημένος στὸ μῆκος. Κάθε ἄλλο. Ἀλλὰ συντετμημένος στὴ φυσικὴ οὐσία του. Ὅσο λιγοστεύει σὲ φυσικὴ οὐσία καὶ κοσμικὴ σημασία, τόσο χάνει τὴν παχύτητά του, λεπτύνεται, μετασχηματίζεται σὲ αἰωνιότητα.

   Σᾶς εὔχομαι «χρόνια πολλά», σᾶς εὔχομαι καὶ «χρόνια αἰώνια»• τὰ πολλὰ αὐτῆς τῆς ζωῆς ἀλλὰ καὶ τὰ αἰώνια ποὺ ἀρχίζουν ἀπὸ σήμερα καὶ δὲν τελειώνουν ποτέ.

   Καλὴ χρονιὰ καὶ εὐλογημένη!

    
Ἰανουάριος 2020  



ΜΗΝΥΜΑ 

welcome img

Τὶς μέρες αυτές, ἀνοίγει ἡ περίοδος τῆς Σαρακοστῆς τῶν Χριστουγέννων, ἡ περίοδος τῆς νηστείας καὶ τῆς προετοιμασίας γιὰ τὴ μεγάλη ἑορτή τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως. Ποιό εἶναι ὅμως τὸ ἀληθινὸ νόημα τῶν Χριστουγέννων; Πῶς πρέπει νὰ ζήσουμε τὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ; Μήπως κάτι πρέπει νὰ κάνουμε λίγο διαφορετικό, πιὸ οὐσιαστικὸ τὴν περίοδο ποὺ ξανοίγεται μπροστά μας; Μήπως ἡ μέριμνα τοῦ ἑορτασμοῦ κάποιες φορὲς σκεπάζει τὴν οὐσία τῆς ἑορτῆς;

  «Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκὶ» γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὸν Τιμόθεο (Α΄ Τιμ. γ΄ 16). Ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος, ὄχι ἄγγελος ἢ κάτι ἄλλο· ἐνδύεται τὴν δική μας φύση, τὴν ἀνθρώπινη, αὐτὴν τιμᾶ καὶ ὑπερυψώνει. Καὶ τοῦτο «ἵνα τὸν Ἀδὰμ Θεὸν ἀπεργάσηται» – γιὰ νὰ γίνει ὁ ἄνθρωπος θεός. Αὐτὸς εἶναι ὁ προορισμός μας. Σὲ αὐτὴν τὴν λογικὴ εἶναι ἐντεταγμένη ἡ Ἐκκλησία μας. Μὲ φόντο αὐτὴ τὴν πραγματικότητα καταλαβαίνει τὰ Χριστούγεννα. Λέμε συχνὰ γιὰ τὸν ἑαυτό μας προκειμένου νὰ δικαιολογηθοῦμε: «ἔ, ἄνθρωπος εἶμαι κι ἐγώ». Πόσο λάθος εἶναι μία τέτοια ἀντίληψη! Σκοπός μας δὲν εἶναι νὰ παραμείνουμε ἄνθρωποι, ἀλλὰ νὰ μπολιαστεῖ ἡ ἀγριάδα τῆς ἀνθρώπινης φύσης καὶ νὰ βγάλει τὸ ἀγλαόκαρπο δέντρο τοῦ ἐνχριστωμένου ἀνθρώπου, τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἔχει θεϊκὰ χαρακτηριστικά.

  Πρέπει λοιπὸν νὰ γίνει λίγο ἀνάλαφρη ἡ ψυχή μας· νὰ ἀνέβουμε λίγο πιὸ ψηλά. Πάντοτε ἡ Ἐκκλησία, ὅταν θέλει νὰ μᾶς μυήσει στὸν πνευματικὸ κόσμο, μᾶς προκαλεῖ νὰ «ἐπαρθῶμεν ἐνθέως», νὰ φύγουμε ἀπὸ τὴν κατάσταση ποὺ βρισκόμαστε καὶ νὰ ἀνεβοῦμε σὲ ὄρη πνευματικὰ. Μᾶς καλεῖ νὰ πετάξουμε κάποια βάρη μας, καὶ τέτοια βάρη εἶναι οἱ ἁμαρτίες μας, τὰ πάθη μας, τὰ σκοτάδια τῆς καρδιᾶς μας. Αὐτὴ τὴν περίοδο ἂς πᾶμε στὴν ἐξομολόγηση, ὄχι ἁπλῶς γιὰ νὰ τὰ ποῦμε ἐπειδὴ πρέπει, ἀλλὰ ἐπειδὴ ἔχει ἀνάγκη ἡ ψυχή μας νὰ ἀκουμπήσει πάνω στὸ πετραχήλι τοῦ πνευματικοῦ, στὸ λέντιο τοῦ Κυρίου, καὶ νὰ καταθέσει ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ τὶς ἁμαρτίες καὶ τὰ κρίματά της. Νὰ πᾶμε μὲ μετάνοια ταπεινὰ καὶ νὰ ἀνοίξουμε τὴν καρδιά μας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Νὰ ποῦμε αὐτὰ ποὺ εἶναι μεγάλα καὶ ὑποδουλώνουν τὴν ψυχή μας, αὐτὰ ποὺ θεωροῦμε μικρὰ καὶ εἶναι ὕπουλα, αὐτὰ ποὺ συνήθως δὲν ὁμολογοῦμε οὔτε καὶ στὸν ἑαυτό μας καὶ τοῦ τὰ κρύβουμε φοβούμενοι ὅτι θὰ ἀπογοητευθοῦμε. Νὰ πᾶμε καὶ νὰ ἐξομολογηθοῦμε τὸ πῶς ζοῦμε, τί νοιώθουμε, τὶς σκέψεις ποὺ διαταράσσουν τὴν κατάσταση τῆς ψυχῆς μας· ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ ὑποχωρήσουμε, ὅτι διαρκῶς κατακρίνουμε, αἰσθανόμαστε ὑπεροχικά, εἴμαστε εὔκολοι στὸ ψέμα, ἀδύνατοι στὴν πίστη, ἀκάθαρτοι στὴν διάθεση... Μπροστὰ στὸν Θεό, «ἐνώπιοι ἐνωπίῳ», τὸ πρῶτο πράγμα ποὺ πρέπει νὰ πετάξουμε εἶναι οἱ ἁμαρτίες μας.

  Ὑπάρχει καὶ ἕνα δεύτερο: εἶναι οἱ μέριμνές μας. Τὸ μυαλό μας εἶναι γεμάτο ἀπὸ ἐνοχλητικὲς σκέψεις. Διαρκῶς σκεφτόμαστε ἀπίστευτα πράγματα καὶ τὰ μεγαλοποιοῦμε σὰν νὰ νομίζουμε ὅτι μὲ τὴν πολλὴ σκέψη θὰ βροῦμε καὶ τὴ λύση. Δὲν εἶναι ἔτσι. Μὲ τὴν πολλὴ σκέψη χάνουμε τὴν λύση. Ὁ Θεὸς δὲν προσ­εγγίζεται ἀπὸ τοὺς σκεπτόμενους. Ὁ Θεὸς προσεγγίζεται ἀπὸ τοὺς προσευχό­μενους, ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἐμπιστεύονται, ποὺ ἀκουμποῦν μὲ τὴν καρδιά τους πάνω Του. Γι’ αὐτὸ καὶ μᾶς ζητάει νὰ μὴν εἴμαστε πολυμέριμνοι. Θὰ ἔλθουν τὰ Χριστούγεννα καὶ ἡ ἀπειλὴ τῶν μεριμνῶν θὰ εἶναι πολὺ μεγάλη: Πῶς θὰ γιορτάσουμε; Τί θὰ μαγειρέψουμε; Τί δῶρα θὰ ἀγοράσουμε; Ὅλες αὐτὲς τὶς λεπτομέρειες καλὸ θὰ εἶναι νὰ τὶς τακτοποιήσουμε μία ὥρα ἀρχύτερα μὲ τὸν ἁπλούστερο τρόπο, γιὰ νὰ ἀποφύγουμε, μεριμνώντας καὶ φροντίζοντας γιὰ αὐτά, νὰ χάσουμε τὰ μεγάλα. Πρέπει λοιπὸν μαζὶ μὲ τὸ βάρος τῶν ἁμαρτιῶν μας νὰ ἀποθέσουμε, νὰ βάλουμε στὴν ἄκρη, καὶ τὸ βάρος τῶν μεριμνῶν μας. «Πάσαν τὴν βιοτικὴν ἀποθώμεθα μέριμναν», ψάλλουμε στὴ θεία λειτουργία. Ἂς τὰ ἀφήσουμε λοιπὸν λίγο στὴν ἄκρη ὅλα αὐτά, ὥστε νὰ μείνουμε στὰ βασικά, στὰ ἀναγκαῖα.

  Καὶ ἕνα τρίτο πράγμα, πολὺ σπουδαῖο: Ὅσοι μποροῦμε –καὶ ὅλοι λίγο ἢ πολὺ μποροῦμε– νὰ σκεφθοῦμε τὸν διπλανό μας. Αὐτὸν ποὺ μπορεῖ νὰ μὴν ἔχει δουλειά, ποὺ μπορεῖ νὰ εἶναι ἄρρωστος... Τί ὡραῖο πράγμα εἶναι νὰ μὴν ἀρκεστοῦμε στὸ «ἔ, θὰ τὸν βοηθήσει ὁ Θεὸς» ἢ στὸ «ἂς τὸν βοηθήσουν κάποιοι ἄλλοι», ἀλλὰ  ἡ ἀνάγκη του νὰ περάσει ἀπὸ τὸ ἀλάφρωμα τῆς δικῆς μας τσέπης! Τί μεγάλη εὐλογία τὸ νὰ βαστάξουμε λίγο καὶ τὰ ὑλικὰ βάρη τῶν ἄλλων, ἂν μποροῦμε καὶ ἂν ἔχουμε αὐτὴ τὴν δυνατότητα! Τί ὄμορφο ἀντὶ νὰ σπατα­λήσουμε σὲ κοσμικὰ καὶ κούφια δῶρα δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τὸν θησαυρὸ τῶν οἰκονομιῶν μας, νὰ δώσουμε λίγο μέσα ἀπὸ αὐτὸν αἰσθήματα ἀγάπης σὲ ἱεροὺς σκοπούς, σὲ ἀναγκαιοῦντες ἀδελφούς μας, ὥστε κάτι νὰ κάνουμε καὶ γιὰ τὴ δική μας ψυχή.

  Αὐτὴ λοιπὸν ἡ εὐλογημένη περίοδος ποὺ ξανοίγεται μπροστά μας, ξεδι­πλώνεται σὰν μία μοναδικὴ εὐκαιρία γιὰ τὸν καθένα μας. Αὐτὸ θὰ μᾶς θυμίζουν συνεχῶς οἱ σαράντα μέρες ποὺ ἀκολουθοῦν· καὶ ὅλη μας ἡ ζωὴ αὐτὴ τὴν ἀνάγκη θὰ ἐπιβεβαιώνει. Σὲ ἐμᾶς μένει λίγο νὰ ἀνοίξουμε τὰ μάτια μας, κάπως νὰ διευρύνουμε τὴν ἀκοή μας νὰ ἀκοῦμε τὰ πνευματικὰ μηνύματα, γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ βρεθοῦμε κάποτε κι ἐμεῖς νοερὰ στὴ Βηθλεέμ, νὰ χαροῦμε μὲ ὅλη μας τὴν ὕπαρξη τὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μας. Καὶ τότε, αὐτὰ τὰ Χριστούγεννα θὰ βεβαιώνουν ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι «μεθ’ ἡμῶν», ὅτι δηλαδὴ βρίσκεται ἀνάμεσά μας· καὶ ὄχι μόνο ἀνάμεσά μας, ἀλλὰ τελικῶς καὶ ἐντὸς ἠμῶν – «ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ἡμῶν ἐστιν» (Λουκ. ιζ΄ 21).

  Εὔχομαι νὰ δώσει ὁ Θεὸς σὲ ὅλους μας ἀνεξαιρέτως νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ ἀντικρύσουμε ὕστερα ἀπὸ σαράντα ἡμέρες τὸν Κύριο ὄχι μόνο γεννώμενο στὴν φάτνη τῆς Βηθλεέμ, ἀλλὰ –κυρίως– ἀνακλινόμενο στὴ φάτνη τῆς ψυχῆς μας. Ἀμήν.

  

    
Σαρακοστὴ Χριστουγέννων 2019


pdf

ΜΗΝΥΜΑ 

welcome img

Στὶς συναντήσεις Του μὲ τὸν κάθε ἄνθρωπο ὁ Θεὸς ἐμφανίζεται ὅλο καὶ μὲ καινοφανεῖς μορφές. Κάθε πρόσωπο καὶ κάθε ἐμφάνιση σημαδεύει κάτι καινούργιο, κάτι πρωτόγνωρο. ῞Οπως κατὰ τὴν γονιμοποίηση ἑνὸς ὠαρίου ἀπὸ ἕνα σπερματοζωάριο μπορεῖ νὰ προκύψουν ἄπειρα σχεδὸν διαφορετικὰ ζυγωτά, τὸ καθένα μὲ τὴν δική του πρωτόγνωρη γενετικὴ φυσιογνωμία, ὅπως οἱ ἄνθρωποι ὅσο κι ἂν μοιάζουμε δὲν ἔχουμε ἐπαναλαμβανόμενες μορφές, κατὰ ἀνάλογο τρόπο ὁ καθένας μας εἶναι προικισμένος μὲ τὴν δυνατότητα καὶ ἔχει τὴν εὐκαιρία νὰ δώσει μιὰ νέα ἔκφραση τοῦ θεϊκοῦ προσώπου σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο.

  Ο Θεὸς λοιπὸν φαίνεται ἀπόμακρος, ἐπειδὴ ἡ ἔκφρασή Του στὴν δική μας ζωὴ καὶ ψυχὴ εἶναι ἀκόμη ἄγνωστη, ἀδημιούργητη. Μόλις ὅμως γίνει ἡ συνάντηση μαζί Του, μιὰ καινούργια, πρωτότυπη, ἀνεπανάληπτη ἔκφρασή Του θὰ κάνει τὴν ἐμφάνισή της. Τὸ πρόσωπό Του θὰ ἔχει δημιουργήσει μιὰ ἄγνωστη ὡς τώρα εἰκόνα Του, ἕνα μοναδικὸ καὶ ἀνεπανάληπτο ὁμοίωμά Του. Αὐτὸ σημαίνει συνάντηση μὲ τὸν Θεό. ῾Ο Θεὸς ἀπὸ ἐρώτημα, φιλοσοφικὸ ζητούμενο καὶ ἀμφισβήτηση γίνεται πλέον ἐμπειρία. ᾿Απὸ ἀπόμακρος καὶ δύσκολος γίνεται οἰκεῖος καὶ εὔκολος. Γίνεται «ὁ ἐν ἡμῖν».

  Συνάντηση μὲ τὸν Θεὸ σημαίνει νὰ γεύεσαι τὸν τότε ἀπηγορευμένο ἀλλὰ τώρα εὐλογημένο καρπό. Δὲν ἦταν κακὸ νὰ γνωρίζουν οἱ πρωτόπλαστοι τὸν Θεό, ἀλλὰ δὲν ἦταν τῆς ὥρας. Τώρα εἶναι ἡ ὥρα τοῦ ἄλλοτε ἀπηγορευμένου καρποῦ. Τώρα εἶναι κακὸ νὰ μὴν γευθεῖς τὸν καρπό. Τώρα εἶναι ἡ ὥρα τῆς θεογνωσίας. Τότε ὁ Θεὸς ζήτησε ὑπακοή· τώρα δίνει εὐκαιρία· προσφέρει εὐκαιρίες.

  Αὐτὴ ἡ ἔντονη ἐπιθυμία τοῦ καινούργιου ποὺ ἀγνοεῖται, τοῦ ἄγνωστου ποὺ ὅμως ἐλπίζεται, τοῦ μεγάλου ποὺ κρύβεται, τοῦ ρίσκου ποὺ ἀποφασίζεται δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἡ φυσικὴ δύναμη ποὺ ὁ Θεὸς ἔχει βάλει μέσα μας γιὰ νὰ Τὸν συναντοῦμε, νὰ γευόμαστε τὸ θεϊκὸ Του ποὺ μετέχεται.

  Εἶναι καμπύλος ὁ χῶρος Του, ὅπως τὸ σύμπαν. ῎Οχι εὐθὺς καὶ ἐπίπεδος. ῎Οχι σκληρὸς καὶ ἄκαμπτος. Δὲν εἶναι γραμμικὴ ἐξίσωση μὲ μία λύση, ἀλλὰ ἀπειροδιάστατος χῶρος ποὺ γεννᾶ καὶ ἀξιοποιεῖ τὴν ἐλευθερία σου. Χῶρος ὅπου τὸ καλὸ παύει νὰ εἶναι καλὸ ὅταν ὑπάρχει τὸ καλύτερο. ᾿Ατμόσφαιρα μέσα στὴν ὁποία ἡ ἐλάσσων ἐλευθερία τῶν ἐπιλογῶν καταρρέει. ᾿Εδῶ ἐλευθερία δὲν εἶναι τὸ νὰ ἐπιλέγεις αὐτὸ ποὺ σοῦ προσφέρεται, ἀλλά, μέσα σὲ ἀτμόσφαιρα πολὺ καλοῦ, διαρκῶς νὰ δημιουργεῖς τὸ καλύτερο.

  ῾Ο Θεὸς εἶναι σὰν μαύρη τρύπα, ἀπ᾿ αὐτὲς ποὺ ὑπάρχουν στὸ σύμπαν. Δὲν βλέπεται· διαπιστώνεται. ῎Εχει τόσο ἰσχυρὸ βαρυτικὸ πεδίο ποὺ τοὺς πάντας προσελκύει χωρὶς ὅμως νὰ φαίνεται. Αὐτὸ ποὺ ἀναδίδει δὲν εἶναι ἡ ταυτότητά Του, ἀλλὰ ἡ δυνατότητά μας νὰ Τὸν διαπιστώνουμε γιὰ νὰ Τὸν πιστεύουμε.

  Εἶναι εὐγενὴς ὁ Θεός. Κρύβεται· γι᾿ αὐτὸ πρέπει νὰ Τὸν ψάξουμε. ῾Η ἀγάπη Του ὑποτάσσεται στὸ αὐτεξούσιό μας· γι᾿ αὐτὸ πρέπει νὰ Τὸν διεκδικήσουμε. Εἶναι πολὺ πολὺς καὶ πολὺ ἄλλος· γι᾿ αὐτὸ πρέπει νὰ Τὸν τολμήσουμε.

    
Ὁκτώβριος 2019


pdf

ΜΗΝΥΜΑ 

welcome img

Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ ἔκανε μιὰ τομὴ καὶ ἔβαλε μιὰ βαθειὰ σφραγίδα στὴν ἱστορία. Κανεὶς δὲν θὰ περίμενε μὲ τὸ ἀνθρώπινο μυαλὸ μιὰ τέτοια ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ, ἐπέμβαση ἀγάπης στὸν κόσμο ποὺ δημιούργησε. Ἔβαλε πρῶτον μιὰ μεγάλη σφραγίδα στὸν χρόνο. Δεύτερον, ἔβαλε μιὰ μεγάλη σφραγίδα στὴν κτίση, τὴν ἄϋλο κτίση, τοὺς ἀγγέλους καὶ τοὺς δαίμονες, διότι καὶ σὲ αὐτοὺς συνέβη κάποια ἀλλοίωση. Τρίτον, ἔβαλε μιὰ μεγάλη σφραγίδα στὴν φύση, τὴν ὑλικὴ φύση, τὴν οἰκουμένη.

  Κάθε φορὰ ποὺ περνᾶμε ἀπὸ κάπου καὶ κάνουμε τὸ σταυρό μας θαρρεῖς καὶ ἁγιάζεται ὁ ἀέρας, θαρρεῖς καὶ ἀλλάζει αὐτὸ ποὺ βλέπουμε, ὁ ὑλικὸς κόσμος. Δὲν μένει παρὰ μέσα σ᾿ αὐτὴν τὴν παγκοσμιότητα καὶ τὴν οἰκουμενικότητα νὰ μπεῖ τὸ κρίσιμο πετραδάκι. Καὶ αὐτὸ τὸ πετραδάκι εἶναι νὰ μπεῖ καὶ ἡ δική μας ἀλλοίωση ἀπὸ τὸν σταυρό· ἀλλοίωση πίστεως, σταυρωμένης πίστεως, ἀλλοί­ωση φρονήματος, σταυρικοῦ φρονήματος, ἀλλοίωση ζωῆς, πραγματικὰ ζωῆς θυσίας καὶ σταυροῦ.

  Σὲ αὐτὸ μᾶς προσκαλεῖ ἡ Ἐκκλησία μας, μαζὶ μὲ ὁλόκληρη τὴν κτίση, μαζὶ μὲ τὴν φύση, μαζὶ μὲ ὅλον τὸν κόσμο, νὰ γίνει καὶ ἡ δική μας ἀλλαγὴ ἀπὸ τὴν εὐκολία τὴν κοσμικὴ καὶ τὴν λογική, στὸν σταυρὸ τὸν ἁγιαστικό.

  Ὅλη μας ἡ ζωή, ἡ ἀγωγὴ καὶ ὁ ἐμπαθὴς ἑαυτός μας συνηγοροῦν στὸ νὰ διεκδικοῦμε καὶ νὰ ἐπιβάλουμε τὴν ἀλήθεια μὲ τὴν λογική, τὸ δίκαιο καὶ τὴν δύναμη.  Ἔρχεται ὅμως ὁ Χριστὸς καὶ μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὸ πάθος Του βάζει στὴ θέση τῆς λογικῆς τὴ χάρι, στὴ θέση τοῦ δίκαιου τὴν ἀγάπη καὶ τὸ ἔλεος, στὴ θέση τῆς ἀνθρώπινης δυνάμεως, τὴν θεϊκὴ δύναμη, τὴν ταπείνωση. Ὁ Θεὸς δὲν εἶναι δίκαιος! Εὐτυχῶς ποὺ δὲν εἶναι δίκαιος! Ἂν εἶναι δίκαιος, τότε «τίς ὑποστήσεται ἀπὸ προσώπου Αὐτοῦ;». Ποιός θὰ μποροῦσε νὰ σταθεῖ μπροστά Του; Ἐξασκεῖ μιὰ ἁγία ἀδικία ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ· τὴν ἀδικία τοῦ ἐλέους. Αὐτὸ τὸ ἔλεος ἀναβλύζει μέσα ἀπὸ τὴν εὐλογημένη πηγὴ ποὺ λέγεται Τίμιος Σταυρός.

  Τί μᾶς λέει ὁ Σταυρός; Νὰ μὴν ἀγωνιζόμαστε νὰ βροῦμε τὸ δίκιο μας· ἂς ἀδικούμαστε. Νὰ μὴν παλεύουμε νὰ ἐπιβάλουμε τὴ δύναμή μας· ἂς ταπει­νούμεθα. Νὰ μὴν θέλουμε μὲ τὰ δεσμὰ τῆς λογικῆς νὰ συλλάβουμε τὸν ἀχώρητο στὸ μικρό μας μυαλουδάκι· ἂς ἀφήσουμε ἐκτεθειμένη τὴν ψυχή μας στὴ χάρι Του, ὅπως αὐτὴ ἐμφανίζεται μέσα ἀπὸ τὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ. Λέγει ὁ ἅγιος Νικόδημος, οἱ πολλοὶ χριστιανοὶ εἶναι οἱ χριστιανοὶ τῆς Μεταμορφώσεως· ἀρέσκονται ὅλο στὶς χαρές, τὰ θαύματα, τὰ ὄμορφα πράγματα ἀπὸ τὴ πλευρὰ τῆς πίστεως. Αὐτοὶ εἶναι οἱ πολλοί. Οἱ ἀληθινοὶ ὅμως χριστιανοὶ εἶναι οἱ χριστιανοὶ τῆς Σταυρώσεως. Πίσω ἀπὸ τὸν κάθε σταυρό μας μποροῦμε νὰ δοῦμε τὴν σωτηρία μας. Καὶ πάνω στὸν σταυρό τοῦ Χριστοῦ καλούμαστε νὰ προβάλλουμε καὶ τοὺς δικούς μας τοὺς σταυρούς.

  Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μας τέτοιες μέρες καθὼς μᾶς ὑπενθυμίζει δύο ἱστορικὰ γεγονότα, τὸ ἕνα τὴν Εὕρεση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ κατὰ τὸν 4ο αἰῶνα ἀπὸ τὴν βασίλισσα, τὴν μητέρα τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, τὴν Ἁγία Ἑλένη, καὶ τὸ δεύτερο τὴν Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀπὸ τὸν Ἡράκλειο ὅταν τὸν πῆρε ἀπὸ τὰ χέρια τῶν Περσῶν, μᾶς δίνει κάθε χρόνο τὴν ἀφορμὴ νὰ ὑψώνεται μπροστὰ στὰ μάτια μας, κυρίως ὅμως νὰ ὑψώνεται στὴν καρδιὰ καὶ στὸ φρόνημά μας ὁ Τίμιος Σταυρὸς γιὰ νὰ μπορεῖ ἔτσι σταυρικὰ νὰ μεταμορφώνει τὴ ζωή μας.

  Ἡ Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ δὲν ἀποτελεῖ μόνον ἕνα γεγονὸς ποὺ ἔγινε τὸν καιρὸ τῆς Ἁγίας Ἑλένης καὶ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ἢ τὰ χρόνια τοῦ αὐτοκράτορος Ἡρακλείου, ἀλλὰ εἶναι μεγάλη μυστικὴ ἑορτὴ καὶ πανήγυρις ποὺ ἐπιτελεῖται διαρκῶς μέσα στὴν καρδιά μας. Αὐτὴ τὴ γεύση τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μέσα στὴν καρδιά μας εὐχόμαστε νὰ τὴν χαρίζει πλούσια ὁ σταυρωθεὶς Κύριος σὲ ὅλους μας. Ἀμήν!

    
Σεπτέμβριος 2019


pdf

                         ΜΗΝΥΜΑ AYΓΟΥΣΤΟΥ 2019


welcome img

Ἡ ἑορτὴ τῆς Παναγίας εἶναι βαθιὰ χαραγμένη μέσα στὶς καρδιές μας, μέσα στὶς συνήθειές μας, μέσα στὶς παραδόσεις μας. Καὶ τοῦτο διότι εἶναι ἀποτυ­πωμένη καὶ ριζωμένη μέσα στὴ θεολογικὴ ἀλήθεια τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Ἡ Παναγία εἶναι ἕνα μοναδικὸ πρόσωπο μέσα στὴ θεία οἰκονομία.

Τὸ πρῶτο χαρακτηριστικό της ἰδίωμα εἶναι ὅτι εἶναι Θεοτόκος. Θεοτόκος σημαίνει ὅτι γέννησε τὸν Θεό, δηλαδὴ ἔδωσε τὴν ἀνθρώπινη φύση στὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ, στὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό. Σημαίνει ἐπίσης καὶ ὅτι διαρκῶς γεννᾶ μυστικῶς τὸν Χριστὸ καὶ μέσα στὶς καρδιές τῶν πιστῶν καὶ μέσα στὴν ἱστορία καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία. Εἶναι ἡ μητέρα τοῦ Θεοῦ. Πῶς τὰ οἰκονόμησε ἔτσι ὁ Θεὸς καὶ ἔκανε αὐτὴ τὴν ἀσύλληπτη κίνηση γιὰ τὴν διάνοιά μας, νὰ συσταλεῖ ὁ Ἴδιος καὶ μέσα ἀπὸ τὸ ἅγιο σῶμα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου νὰ περἀσει στὴν ἱστορία καὶ νὰ δεχθεῖ τὴν παχύτητα τῆς ἀνθρώπινης φύσεως καὶ τῆς ὑλικότητος! Τὸ πρῶτο λοιπὸν ποὺ εἶναι ἡ Παναγία εἶναι ὅτι εἶναι Θεοτόκος, ὅτι γέννησε καὶ γεννᾶ τὸν Κύριο.

Ὑπάρχει καὶ ἕνα δεύτερο στοιχεῖο ποὺ ἀποτελεῖ ἐπίσης ἰδίωμά της. Ἡ Παναγία, ἐνῶ δὲν ἔχει θεότητα στὴ φύση της, ἔχει θεϊκότητα στὴ ζωή της. Ἡ φύση της εἶναι ὅπως ἡ φύση ἡ δική μας, ἀνθρώπινη φύση. Ἡ Παναγία δὲν εἶναι Θεός, ἀλλὰ εἶναι ἄνθρωπος, τέλειος κατὰ τὴν φύση ἄνθρωπος· διαφορετικὸς ἐνδεχομένως ἀπὸ μᾶς, ἀλλὰ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος κατάφερε νὰ περάσει τὸ μήνυμα τῆς ζωῆς καὶ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ αὐτὴν τὴν θεϊκότητα, στὴ ζωή της. Εἶναι ὁ κατεξοχὴν θεωμένος ἄνθρωπος, εἶναι τὸ πρότυπο τῆς θεώσεως. Ὁ προορισμὸς τοῦ καθενός μας μέσα στὴν Ἐκκλησία εἶναι νὰ μεταμορ­φώσει αὐτὴν τὴν στεγνὴ ἀνθρώπινη φύση του σὲ κατὰ χάριν θεανθρώπινη, νὰ τὴν μπολιάσει δηλαδὴ μὲ θεϊκὰ χαρακτηριστικά, ἔτσι ὥστε να φανερώνει τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ ἡ Παναγία τὸ ἐκπληρώνει μὲ τὸν καλύτερο τρόπο. Γι᾿ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν λόγο καὶ δὲν ὀνομάζεται μόνον Θεοτόκος, ἀλλὰ ὀνομάζεται καὶ Παναγία. Συγκεντρώνει δηλαδὴ στὴ ζωὴ καὶ στὸ πρόσωπό της τὸ σύνολο τῆς ἁγιότητος στὴν ἀκρότατη καὶ τελειοτέρα της μορφή.

Ἡ Παναγία ὅμως ἔχει καὶ ἕνα τρίτο χαρακτηριστικό. Τὸ ἀναφέρει σὲ μιὰ θαυμάσια ὁμιλία του ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: ἡ Παναγία ἀποτελεῖ τὸ μεθόριον τῆς κτιστῆς καὶ ἀκτίστου φύσεως. Ἀποτελεῖ τὸ σύνορο, ἐκεῖ ποὺ συναντᾶται, ἐκεῖ ποὺ ἐφάπτεται κατὰ κάποιο τρόπο ὁ κτιστός, ὁ φτιαχτὸς ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ Θεοῦ κόσμος μὲ τὴν ἄκτιστη φύση τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἄγγελοι μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι ὑλικοί, ἀλλὰ εἶναι κτιστοί. Ἡ Παναγία γεννήθηκε ὑλική, ἀλλὰ εἶναι καὶ πνευματική. Εἶναι ὑπερτέρα τῶν ἀγγέλων κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, διότι στὸ πρόσωπό της, ὅπως προαναφέραμε, συναντᾶται ἡ ἄκτιστη μὲ τὴ κτιστὴ φύση.

Θὰ κλείσω μὲ ἕνα τέταρτο ἰδίωμα· εἶναι ἡ κλίμακα, ὅπως διαβάζουμε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς, ποὺ μετάγει τοὺς ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν. Ἁρπάζει ὅσους βρίσκονται στὴ γῆ καὶ τῆς ἐκχωροῦν τὸ δικαίωμα, καὶ τοὺς ἐκτοξεύει κατὰ κάποιο τρόπο εἰρηνικῶς στὸν οὐρανό. Ἀλλὰ εἶναι καὶ ἡ πύλη, τὸ πέρασμα ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανό. Γι᾿ αὐτὸ καὶ λένε οἱ θεολόγοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅτι δὲν ὑπάρχει δωρεὰ τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία νὰ μὴν περνάει στὸν κτιστὸ κόσμο μέσα ἀπὸ τὴν Παναγία. Καὶ δὲν ὑπάρχει δυνατότητα νὰ μπορέσει κανεὶς νὰ εἰσχωρήσει στὸν πνευματικὸ κόσμο τοῦ Θεοῦ παρὰ μόνο μέσα ἀπὸ τὴν πόρτα τῆς Παναγίας.

Ὅλοι μας καλούματε μέσα στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὸ πρότυπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου μυστικῶς νὰ γεννοῦμε τὸν Θεό. Συχνὰ μᾶς εἶναι τόσο ἀπόμακρος, ἐμεῖς ἀπομακρυνόμαστε ἀπὸ Αὐτὀν, καὶ εἶναι τόσο ἄδικο αὐτό, ὄχι ἄδικο γιὰ τὸν Θεό, ἀλλὰ ἄδικο γιὰ τὸν ἑαυτό μας. Μᾶς εἶναι τόσο ξένος ποὺ οὔτε ἐμεῖς ποὺ ἐρχόμαστε καθημερινὰ στὶς ἐκκλησίες, δὲν μποροῦμε νὰ ὑποψιαστοῦμε τὸ κάλλος καὶ τὸ μεγαλεῖο Του. Ὁ Θεὸς πρέπει νὰ γεννᾶται διαρκῶς μέσα στὴν ψυχή μας καὶ καθημερινὰ νὰ ἐπαληθεύεται στὴ ζωή μας, ὡς Ἅγιο Πνεῦμα νὰ σκηνώνει μέσα μας καὶ ὡς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι πάντοτε μαζί μας.

Εὔχομαι μὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα νὰ ὑπάρχει οὐσιαστικὴ καρποφορία στὴν προσευχὴ καὶ στὶς Παρακλήσεις μας καὶ ἡ Παναγία καὶ νὰ μᾶς λυτρώσει ἀπὸ τὶς ἀνάγκες, τὶς θλίψεις, τοὺς πόνους, τὶς καθημερινὲς δυσκολίες, κυρίως ὅμως νὰ ἀποτελέσει γιὰ τὸν καθένα αὐτὸ τὸ μυστικὸ πρότυπο τῆς ἐν χάριτι καὶ ἐν πνεύματι ἄλλης ζωῆς. Ἀμήν.


 

Μήνυμα Αὐγούστου 2019  pdf

ΜΗΝΥΜΑ 

welcome img

Ἡ ἐποχή, στὴν ὁποία ἔχουμε τὴ μεγάλη εὐλογία ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ ζοῦμε, εἶναι ἐποχὴ μοναδικῶν εὐκαιριῶν καὶ μεγάλων προσδοκιῶν. Στὴν πρόκληση τῶν διωγμῶν, ἡ Ἐκκλησία χρησιμοποίησε τὸν λόγο ὡς εὐθαρσῆ ὁμολογία καὶ ἔβγαλε ἀπὸ τὴ ζωή της ποταμοὺς μαρτυρικῶν αἱμάτων. Στὴν πρόκληση τῶν αἱρέσεων, ὁ λόγος της ἐκφράσθηκε ὡς δογματικὴ θεολογία καὶ συνοδικὴ ὁμοφωνία. Στὴ σύγχρονη ἀδυσώπητη εἰρωνεία, περιφρόνηση καὶ ἀμφισβήτηση καλεῖται νὰ ἀπαντήσει περισσότερο μὲ σιωπὴ παρὰ μὲ ἐπιχειρήματα, μὲ μυστικὴ ζωὴ παρὰ μὲ λογικὲς ἀπαντήσεις, μὲ εἰρηνικὴ μαρτυρία παρὰ μὲ πολυπράγμονα δράση. Καλεῖται νὰ ξεκουράσει μὲ τὸ ὕφος τῆς ζωῆς της παρὰ μὲ τὸ κήρυγμά της, νὰ ἀντικαταστήσει τὸν συντηρητισμό της μὲ τὴν πειθὼ τοῦ πνευματικὰ ἀνατρεπτικοῦ λόγου της. Ἡ Ἐκκλησία σήμερα καλεῖται νὰ ὁμιλεῖ μὲ βιωμένο «καινό» μήνυμα ποὺ αἰφνιδιάζει, ἐπειδὴ ἀγνοεῖται. Ὁ λόγος τῆς χάριτος καὶ ἡ λογικὴ τοῦ σταυροῦ ἀποτελοῦν ξένη γλῶσσα γιὰ τὶς συνήθειες τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ οἰκεία γιὰ τὴν ἀνάγκη τῆς καρδιᾶς τους. Οἱ κοινωνίες ἀναζητοῦν αὐτὸ ποὺ ἀγνοοῦν∙ καὶ προσδοκοῦν αὐτὸ ποὺ ἐνδεχομένως πολεμοῦν.

  Ἡ Ἐκκλησία προκαλεῖται νὰ προσφέρει ὡς ἀπόδειξη ζωῆς αὐτὸ ποὺ οἱ σύγχρονες κοινωνίες ἀγνοοῦν ὡς ἰδέα καὶ ἀμφισβητοῦν ὡς ἀλήθεια.

    
Ἰούλιος 2019


ΜΗΝΥΜΑ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ 2019

 

welcome img

Ἡ Ἐκκλησία μας τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς γιορτάζει τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὴν ἔλευσή Του στὶς ψυχὲς τοῦ καθενός μας. Ὁ κάθε ἕνας μας ἔχει αὐτὴν τὴν προσδοκία νὰ ἔλθει τὸ  Ἂγιο Πνεῦμα μέσα του, νὰ τὸν ἀλλάξει, νὰ τὸν μεταμορφώσει, νὰ τοῦ δώσει αὐτὸ ποὺ τοῦ χρειάζεται καὶ ἴσως δὲν τὸ ξέρει, νὰ ἀποκτήσει τὴν αἴσθηση τῆς θεϊκῆς παρουσίας ὄχι μόνον γύρω του ἀλλὰ μέσα του.

Τὸ πρῶτο στοιχεῖο ποὺ ἔχει ἡ ἔλευση καὶ ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κρύβεται πίσω ἀπὸ τὶς λέξεις «ὁμοθυμαδόν» καὶ «ἐπὶ τῷ αὐτῷ». Εἶπε ὁ Κύριος στοὺς ἀποστόλους: μὴν ἀπομακρυνθεῖτε ἀλλὰ νὰ παραμείνετε ὅλοι μαζὶ στὴν Ἱερουσαλὴμ «ἕως οὗ ἐνδύσασθε δύναμιν ἐξ ὕψους». Τοὺς εἶπε λοιπὸν νὰ μείνουν προσδοκῶντας τὴ δύναμη τὴν ἐξ ὕψους, ἡ ὁποία εἶναι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Καὶ βλέπουμε ὅτι οἱ ἀπόστολοι παραμένουν, ὅπως ἀναφέρεται στὶς Πράξεις, «ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τῷ αὐτῷ», στὸν ἴδιο χῶρο, μαζεμένοι, μὲ κοινὴ προσδοκία καὶ ἕνα πνεῦμα.

Αὐτὸ τὸ φρόνημα τῆς κοινωνίας, ἡ αἴσθηση ὅτι δέν μᾶς χωρίζουν οἱ διαφορές μας εἶναι ποὺ πιστοποιεῖ τὴν συγγένειά μας μὲ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὴν ἐγγύτητά μας μαζί Του, τὸ ἂν ὑπάρχει κὰπως στὴ ζωή μας. Δέν μᾶς χωρίζουν οἱ ἀντιθέσεις μας. Δέν μᾶς χωρίζουν τὰ λάθη τῶν ἄλλων, ἀλλὰ εἴμαστε ὅλοι μαζί. Μᾶς ἑνώνει ὁ ἕνας καὶ κοινὸς στόχος. Μᾶς ἑνώνει ἡ κοινὴ προσδοκία. Μᾶς ἑνώνει αὐτό τὸ ἲδιο πνεῦμα τὸ ὁποῖο περιμένουμε νὰ λάβουμε. Ὅταν νοιώθουμε δυσκολίες, ὅταν νοιώθουμε ξένοι, τότε ἀπουσιάζει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτὴ ἡ χαρὰ ποὺ νοιώθουμε ὅταν εἴμαστε μαζὶ στὴν ἐκκλησία, «ὁμοθυμαδόν», «ἐπὶ τῷ αὐτῷ» προσδοκῶντας τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἶναι ποὺ δικαιολογεῖ τὴν παρουσία μας στὴ Θεία Λειτουργία.

Ὑπάρχει ἕνα δεύτερο στοιχεῖο τὸ ὁποῖο κρύβεται πίσω ἀπὸ τὴν ἔκφραση ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἦρθε «ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας», σὰν ἕνα ρεῦμα ἀπότομο. Αὐτὸ ἐκφράζει τὴν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δὲν εἶναι μόνο ὅτι γίνεται δυνατὸς ὁ χριστιανὸς ἀλλὰ εἶναι ὅτι αἰσθάνεται τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία μπορεῖ τὰ πάντα νὰ ἀλλάξει γύρω του, ἀλλὰ μπορεῖ καὶ νὰ ἀλλάξει καὶ τὰ πάντα μέσα του. Μετά, λοιπόν, τὴ δική μας κοινωνία καὶ ἑνότητα ἔρχεται ἡ αἴσθηση τῆς ξαφνικῆς ἐπεμβάσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ ποὺ παρεμβαίνει στὴ ζωή μας.

Ὑπάρχει καὶ κάτι ἀκόμη. Ἔρχεται τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ ὑπογραμμίζει τὴ διαφορετικότητα τῶν ἀνθρώπων• «ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις». Ἔχουμε διαφορετικὲς γλῶσσες, διαφορετικὰ δῶρα. Μιὰ διαφορετικότητα ποὺ δὲν χωρίζει ἀλλὰ συμπληρώνει καὶ ἑνώνει. Χαιρόμαστε ποὺ ὁ Θεὸς δίνει στὸν κάθε ἕνα μας ἕνα διαφορετικὸ δῶρο. Πανηγυρίζει ἡ ψυχή μας μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἁρμονία της Πεντηκοστῆς. Δέν μᾶς ἐνοχλεῖ ὅτι ὁ ἄλλος μπορεῖ νὰ ἔχει διαφορετικὴ ἔκφραση καὶ διαφορετικὴ ἴσως αἴσθηση τοῦ Θεοῦ. Καὶ οἱ ἀπόστολοι ἦταν τόσο διαφορετικοί• ὁ Πέτρος ἀπὸ τὸν Παῦλο, ὁ Ἰωάννης ἀπὸ τὸν Πέτρο. Ἀλλὰ καὶ οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας• ὁ Μέγας Βασίλειος ἀπὸ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Θεολόγο. Ἐντελῶς διαφορετικοὶ ἄνθρωποι μὲ ἄλλα δῶρα, ἐκφράζοντας ὅμως τὴν ἴδια ἀλήθεια.

Καὶ ἕνα τέταρτο στοιχεῖο• «ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος ἁγίου». Γέμισαν ἀπὸ τὴν αἴσθηση καὶ τὴν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, γέμισε ὁ οἶκος ποὺ ἦσαν καθήμενοι, καὶ μετὰ γέμισαν καὶ οἱ καρδιές τους μὲ αὐτὴν τὴν αἴσθηση τῆς πληρότητος, τοῦ ὅλου, ὅτι τὰ ἔχουμε ὅλα καὶ δὲν μᾶς λείπει καὶ τίποτα. Τὰ πάντα μᾶς δίνει ὁ Θεός. Οἱ μικρὲς ἀναταραχὲς καὶ διαταραχὲς αὐτῆς τῆς ζωῆς δὲν εἶναι τίποτα. Εἶναι ἁπλῶς γιὰ νὰ μᾶς θυμίζουν ὅτι δὲν γίναμε ἀκόμη οὐράνιοι καὶ ὅτι ἀκόμη πατᾶμε στὴ γῆ. Λίγο νὰ μᾶς ταπεινώνουν καὶ κάπως νὰ μᾶς προσγειώνουν.

Τὸ πρῶτο λοιπὸν στοιχεῖο εἶναι ἡ ἑνότητα, αὐτὴ ἡ αἴσθηση τῆς κοινωνίας ποὺ τόσο τὴν χρειαζόμαστε. Τὸ δεύτερο στοιχεῖο εἶναι ἡ αἴσθηση τῆς δυνάμεως τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ, ὅτι Αὐτὸς ἐνεργεῖ μέσα μας. Τὸ τρίτο εἶναι ἡ εὐλογημένη διαφορετικότητα ποὺ ἀναδύει τοῦ καθενός μας τὸ πρόσωπο καί μᾶς ἐνώνει μεταξύ μας καὶ μὲ τὸν Θεό. Τὸ τέταρτο εἶναι ἡ πληρότητα, ἡ αἴσθηση ὅτι εἴμαστε γεμᾶτοι, ὅτι δέν μᾶς λείπει τίποτα.

Νὰ δώσει ὁ Θεὸς νὰ ἀποκτήσει ὁ καθένας μας τὴν δική του αἴσθηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὴν πιστοποίηση ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι μέσα του. Ἡ χάρις Του νὰ κυριαρχεῖ καὶ στὴ ζωή μας καὶ στὴν ψυχή μας καὶ νὰ μᾶς μεταμορφώνει γιὰ νὰ μποροῦμε ἔτσι νὰ πορευόμαστε καὶ ἐμεῖς ὡς ἁγιοπνευματικοί ἄνθρωποι σὲ αὐτὴ τὴ ζωὴ καὶ νὰ ἀξιωθοῦμε ἐν τελειότητι νὰ ἀντικρύσουμε τὸ πρόσωπο τοῦ Θεοῦ στὴ Βασιλεία Του. Ἀμήν.

 
Πεντηκοστή 2019

pdf