Ὅπως μᾶς διδάσκουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ καὶ ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία μᾶς κατευθύνει, σκοπός τῆς ζωῆς τοῦ κάθε χριστιανοῦ εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς γιορτάζουμε τὴν ἔκχυση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴν Ἐκκλησία, σ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο καὶ στὴν δική μας τὴν καρδιά, ὥστε νὰ εἶναι δυνατὴ ἡ κοινωνία μας μαζί Του καὶ νὰ ἐνεργεῖ ἡ χάρις Του στὴ ζωή μας. Ἔτσι, θὰ μπορέσουμε νὰ γίνουμε πραγματικὰ ἁγιοπνευματικοὶ ἄνθρωποι, ἄνθρωποι δηλαδὴ ποὺ θὰ κινοῦνται ἀπὸ τὴν χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ θὰ ἐπιβεβαιώνουν τὴν παρουσία Του σ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο.

   Πῶς ὅμως πιστοποιεῖται ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴ ζωὴ ἑνὸς πιστοῦ;

Τὸ πρῶτο στοιχεῖο ποὺ φανερώνει τὴν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴ ζωή μας εἶναι ὅτι ἡ αἴσθηση τῆς δυνάμεως. Ὁ τελευταῖος λόγος τοῦ Κυρίου, ἡ τελευταία Του ὑπόσχεση στοὺς ἁγίους Ἀποστόλους, ἦταν: «λήψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐφ’ ὑμᾶς» (Πρ. α΄ 8). Ἕνας χριστιανὸς ποὺ εἶναι ἀδύναμος, γεμᾶτος ἀμφιβολίες καὶ ἀσάφεια, ποὺ εἶναι ἀσταθής, αὐτὸς στερεῖται τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Ἀντίθετα, αὐτὸς ποὺ μέσα σὲ φοβερὲς δοκιμασίες πορεύεται σὰν νὰ μὴν συμβαίνει τίποτα, ἐνῶ ὅσοι τὸν ἀντικρύζουν κλονίζονται καὶ μόνο στὴ θέα τῶν δοκιμασιῶν του, αὐτὸς δημιουργεῖ τὴν ὑποψία τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴ ζωή του καὶ τῆς ἐγκαταστάσεώς Του στὴν ψυχή του. Ἔρχεται τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ τοὺς ἀδύνατους ἀποστόλους, τοὺς φοβισμένους καὶ δειλούς, τοὺς δίνει αὐτὴ τὴ δύναμη, μεταμορφώνονται οἱ ἴδιοι σὲ λέοντες πνευματικοὶ καὶ ἀλλάζουν ὅλον τὸν κόσμο. Πρῶτο στοιχεῖο εἶναι ἡ δύναμις.

Τὸ δεύτερο εἶναι ἡ καθαρότητα, «καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος», προσευχόμαστε στὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Ἕνας καθαρὸς χριστιανὸς μόλις ἀνοίγει τὸ στόμα του, εὐωδιάζει ὁ λόγος του. Εἶναι εἰλικρινής, εἶναι σαφής. Ἔχει κριτήριο ἐσωτερικὸ διαυγέστατο. Ἔχει μιὰ ἰσορροπία διακρίσεως. Ἔχει μιὰ πεντακάθαρη καὶ κρυστάλλινη ζωή, χωρὶς νὰ τὴν ἐπιδεικνύει, ἐλεύθερη ὅμως ἀπὸ κηλῖδες ἁμαρτίας καὶ ἐμπαθῶν κινήσεων. Ἀπὸ τὴ ζωή του ἀναδύεται ἕνα πνευματικὸ ἄρωμα. Αὐτὴ ἡ καθαρότητα ἀποτελεῖ μιὰ ἐπιβεβαίωση τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴ ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Δὲν ἀντέχει ψέμα, δὲν ἀντέχει ἀσάφεια, δὲν ἀντέχει ἀμφιβολία. Ὑπάρχει μέσα του τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Εἶναι πνευματικὸς ἄνθρωπος.

Τρίτο ἰδίωμα εἶναι «ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν εἰρήνη» (Φιλ. δ΄ 7). Βλέπουμε τὸν ἁγιοπνευνατικὸ ἄνθρωπο νὰ ζεῖ μὲ ἕναν τρόπο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ τὸν ἐξηγήσουμε. Θὰ ἦταν δικαιολογημένος νὰ ἦταν ἀναστατωμένος καὶ δὲν εἶναι. Θὰ ἦταν δικαιολογημένος νὰ εἶχε ἀγωνίες καὶ δὲν ἔχει. Θὰ ἦταν δικαιολογημένος νὰ βρίσκεται σὲ μιὰ κατάσταση πλήρους ἀποσυντονισμοῦ καὶ ταραχῆς, καὶ ἀντ᾿ αὐτοῦ τὸ πρόσωπό του ἀναδίδει τὸ ἄρωμα μιᾶς ὑπερκόσμιας εἰρήνης. Σίγουρα ὅλοι ἔχουμε κάποια ἐμπειρία τέτοιων συνανθρώπων, ἐνδεχομένως κάποιοι ἀπὸ ἐμᾶς νὰ ζοῦμε μία ἀνάλογη κατάσταση. Νὰ βομβαρδιζόμαστε ἀπὸ πειρασμοὺς καὶ ἡ καρδιά μας νὰ διατηρεῖ τὴν ἀτμόσφαιρα τῆς εἰρήνης της. Νὰ βρισκόμαστε ἐνώπιον τῆς δοκιμασίας ἑνὸς θανάτου καὶ νὰ παραμένει ἀδιατάρακτο τὸ στερέωμα τῆς ψυχῆς μας. Νὰ δεχόμαστε προσβολὲς ἢ συκοφαντικὲς ἐπιθέσεις καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ νὰ φρουρεῖ τὴν ψυχή μας. Αὐτὸ εἶναι ἀπόδειξη τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Τὸ πρῶτο λοιπόν ποὺ ἀνέφερα εἶναι ἡ δύναμις, τὸ δεύτερο ἡ καθαρότητα, τὸ τρίτο ἡ εἰρηνευμένη κατάσταση.

Ἕνα τέταρτο εἶναι ἡ μεταμορφωτικὴ ἐνέργεια. «Αὔτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου» (Ψαλμ. 76, 11), λέγει ὁ Δαβίδ. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἀλλοιώνει, μεταμορφώνει, φτιάχνει ἄλλον ἄνθρωπο ἀπὸ αὐτὸν ποὺ ξέραμε. Καὶ δὲν τὸν φτιάχνει μόνο ἀπὸ τὴν μιὰ στιγμὴ στὴν ἄλλη –γίνεται καὶ αὐτό-, ἀλλὰ κυρίως προκαλεῖ ἀλλοιώσεις πνευματικὲς καὶ μεταφέρει σὲ νέες καταστάσεις καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς ζωῆς. Ἔχουμε ἀνθρώπους ποὺ κάθε μέρα κάτι καινούργιο ξεδιπλώνουν ἀπὸ τὴν χάρι τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐνοικεῖ στὴν ψυχή τους. Αὐτὸ δὲν εἶναι καρπὸς μόνο τοῦ ἀγῶνα του. Ὁ ἀγώνας εἶναι μία φιλότιμη ἀνταπόκριση στὴν εὐλογία τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα στὴν ψυχὴ καὶ συντηρεῖ αὐτὸς ὁ ἀγώνας τὴν χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Πέμπτο στοιχεῖο ἡ παγκαρπία. Ὅταν ἀναφέρεται ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸν καρπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ξεδιπλώνει μιὰ λίστα ὁλόκληρη ἀπὸ δωρεὲς: «ὁ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια» (Γαλ. ε΄ 22, 23). Σὰν νὰ μὴν χορταίνει ὁ ἀπόστολος, σὰν νὰ μὴν χορταίνει τὸ πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐκφράζεται στὴν Ἁγία Γραφή, νὰ περιγράφει τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴ ζωὴ τοῦ κάθε πιστοῦ. Συνοδεύεται λοιπὸν ἀπὸ ἕναν πλοῦτο πνευματικῶν καρπῶν, μιὰ συγκομιδὴ χαρισμάτων καὶ δωρεῶν. Ὁ πνευματικὸς ἄνθρωπος παρουσιάζει τὸ σύνολο τῶν ἀρετῶν στὴ ζωή του.

Ἕκτο στοιχεῖο ἡ κοινωνία.«Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μετὰ πάντων ὑμῶν• ἀμήν», λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Β΄ Κορ. ιγ΄ 13). Ὅταν ἦλθε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στοὺς ἀποστόλους καὶ διὰ τῶν ἀποστόλων μεταφέρθηκε στὸ πλῆθος ποὺ ἦταν συνηγμένο δημιουργήθηκε μιὰ αἴσθηση σχέσεως πνευματικῆς καὶ κοινωνίας. Ἕνας ἄνθρωπος ποὺ φαίνεται ἐξωτερικά εὐλαβής ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει σχέση κοινωνίας, ἀδελφικότητος, αἴσθηση ὅτι εἶναι κομμάτι ἀναπόσπαστο τῆς Ἐκκλησίας, αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος πάσχει ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἐνέργεια τοῦ Ἁγἰου Πνεύματος στὴν ψυχή του. Ὅταν ἔλθει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μέσα στὴν ψυχή μας, γεννᾶ Ἐκκλησία• δὲν φτιάχνει μεμονωμένους ἁγίους, ἀλλὰ ἑνωμένους ἀνθρώπους τῆς χάριτός Του.

Ἂς ὁλοκληρώσουμε μέ ἕνα ἕβδομο στοιχεῖο• τὸ Ἅγιο Πνεῦμα «ὑπερετυγχάνει ὑπὲρ ἡμῶν στεναγμοῖς ἀλαλήτοις» (Ρωμ. η΄ 26). Ἔχει μυστικὴ λειτουργία, ὄχι ἐπίδειξη, δὲν διακρίνεται ἀπὸ τὴ βαρβαρότητα τῆς ἀπόδειξης ἢ τῆς πομπώδους παρουσίας Του, ἀλλὰ «ἐνοικεῖ και ἐμπεριπατεῖ» μέσα στὴν ψυχή μυστικῶς, μὲ εὐγένεια καὶ λεπτότητα. Τὸ αἰσθάνεται κανεὶς καὶ διστάζει νὰ τὸ ὁμολογήσει ἀκόμη καὶ στὸν ἑαυτό του. Ἐνεργεῖ μέσα του, «ὑπερεντυγχάνει», καὶ τὸ μόνο ποὺ μπορεῖ νὰ βγάλει, δὲν εἶναι λόγος, ἀλλὰ ἕνας ἀναστεναγμός, μιὰ ἐσωτερικὴ μυστικὴ αἴσθηση, ἡ ταπεινὴ δοξολογία τῆς θεϊκῆς παρουσίας.

Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ὑπάρχει πάντοτε στὴν Ἐκκλησία καὶ περιμένει τὴν κάθε ψυχή. Εἶναι κρῖμα νὰ ἔχει κατεβεῖ ὁ Χριστός, νὰ ἔχει ἀναστηθεῖ, νὰ ἔχει ἀναληφθεῖ, νὰ ἔχει στείλει τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στὴν Ἐκκλησία Του κι ἐμεῖς νὰ εἴμαστε ξένοι πρὸς Αὐτό. Ἡ Ἐκκλησία μας συνεχῶς ἐπαναλαμβάνει τὸ προσκλητήριό της. Τὸ ἐπαναλαμβάνει καὶ σὲ μᾶς.

Νὰ δώσει ὁ Θεὸς νὰ ξεπεράσουμε λίγο τὴν στενότητά μας καὶ νὰ ζήσουμε τὴν δύναμη, τὴν καθαρότητα, τὴν εἰρήνη, τὴν θεϊκὴ ἀλλοίωση, τοὺς καρπούς, τὴν κοινωνία, τὴν μυστική παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἀμήν.