Ο ναός του Αγίου Νικολάου στη Λυκουρίζα βρίσκεται παραπλεύρως της παραλιακής Λεωφόρου Αθηνών – Σουνίου, κοντά στο 39ο χλμ. λίγο πριν το Λαγονήσι.

Ο χώρος γύρω από το ναό έχει καλυφθεί με επίπεδη διαμόρφωση και στη συνέχεια δημιουργείται ένας όμορφος πλακοστρωμένος χώρος περιπάτου που φτάνει μέχρι τη θάλασσα.

Είναι μια μονόκλιτη βασιλική των μεταβυζαντινών χρόνων, με διαστάσεις 6.05 x 10.20 μ., που καταλήγει ανατολικά σε μια ευρύχωρη αψίδα Ιερού με ένα έκκεντρο πολύ μικρό άνοιγμα. Η στέγη της είναι δικλινής, παλιότερα ξυλόστεγη, σήμερα όμως έχει αντικατασταθεί με μπετόν και έχει επικαλυφθεί εξωτερικά με κεραμίδια, προεξέχοντας στη δυτική όψη και δημιουργώντας υπόστεγο.

Ο ναός έχει πλήρως επισκευαστεί και ανακαινιστεί, και η μορφή του έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές. Από τα παλιά στοιχεία του έχει διατηρήσει την τοιχοποιία από αργολιθοδομή, τις διαστάσεις του και την αψίδα. Η βόρεια πλευρά της οικοδομής έχει θεμελιωθεί σε βράχο που σήμερα έχει καλυφθεί με μπετόν. Η κλειστή πόρτα στο νότιο τοίχο είναι νεώτερη, όπως επίσης μεταγενέστερο είναι πιθανότατα και το παράθυρο στο βόρειο τοίχο.

Εσωτερικά ο ναός είναι ιδιαίτερα φροντισμένος και πλήρως ανακαινισμένος, ώστε να θυμίζει αρκετά σύγχρονη εκκλησία, έχοντας χάσει σε μεγάλο βαθμό την αρχική του αυθεντικότητα. Στερείται παντελώς του παλιού τοιχογραφικού διακόσμου, που θα πρέπει να καταστράφηκε ή να επιχρίστηκε. Η στέγη έχει επικαλυφθεί με σανίδωμα και στηρίζεται στα δύο παλιά αψιδώματα που έχουν σοβατιστεί και χρωματιστεί. Το τέμπλο είναι ξύλινο νεώτερο, άσχετο με το αρχικό, που θα πρέπει πιθανότατα να ήταν κτιστό.

Με τις επεμβάσεις που έχουν γίνει είναι πολύ δύσκολο να χρονολογηθεί το εκκλησάκι, αν όμως βασιστούμε στην αψίδα, στην έλλειψη ανοιγμάτων και στην τοιχοποιία, θα μπορούσαμε να το τοποθετήσουμε στις αρχές του 18ου αιώνα ίσως και προγενέστερα.

Ο ναός ανήκει στην ενορία των Αγίων Αποστόλων Λαγονησίου. Πανηγυρίζει την ημέρα της εορτής του Αγίου την 6η Δεκεμβρίου με πανηγυρικό εσπερινό και Θεία Λειτουργία.
_______________
Βιβλιογραφία:

1) Καλύβια Θορικού Αττικής, Ιστορική – Αρχαιολογική Περιήγηση, Πέτρος Ι. Φιλίππου, 2000, σ. 101