Μνημεία Ιεράς Μητροπόλεως
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΩΣΤΟΥ (ΑΣΚΗΤΗΡΙΟ ΑΓ. ΤΙΜΟΘΕΟΥ) | |
Ο ναός του Αγίου Γεωργίου ή Αγίου Νικολάου Χωστού, μαζί με το ναό του Αγίου Τιμοθέου Επισκόπου Ευρίπου, βρίσκονται στη συνοικία Δέσις του Γαργηττού, βορειοδυτικά του Γέρακα, στο δρόμο προς Πεντέλη, σε παράδρομο της οδού Κλεισθένους. Πρόκειται για ένα ημιυπόγειο ναΐσκο – κελί, του 16ου αιώνα, που είναι λαξευμένος μέσα στο βράχο και από κει προέρχεται η επωνυμία Χωστός. Σε αυτόν ασκήτευσε για σύντομο χρονικό διάστημα, γύρω στα 1580, ο Άγιος Τιμόθεος, επίσκοπος Ευρίπου. Σήμερα ο ναός είναι διώροφος και στον πρώτο όροφο, πάνω από τον παλιότερο ναΐσκο, έχει οικοδομηθεί νεώτερος ναός του αγίου Τιμοθέου. Το εκκλησάκι αναφέρεται το 1910 σαν ερειπωμένο. Διασώζει αξιόλογες αγιογραφίες του 1727, δημιουργημένες από το γνωστό Αργείο αγιογράφο Γεώργιο Μάρκου, που μαζί με τη σχολή του, έχουν αγιογραφήσει πάμπολλους ναούς των Μεσογείων. Το εκκλησάκι αποτελεί μετόχι της Ιεράς Μονής Πεντέλης. Στο ναό του Αγίου Τιμοθέου σήμερα (2014) τελούνται καθημερινά οι ιερές ακολουθίες . Κάθε χρόνο γιορτάζεται η μνήμη του Αγίου Τιμοθέου επισκόπου Ευρίπου, στις 16 Αυγούστου. _______________ Ιστορία Στην αρχαιότητα ο Γαργηττός ήταν ένας από τους μεγαλύτερους δήμους της διοικητικής οργάνωσης του Κλεισθένη, με όνομα που προέρχεται από τον αρχαίο λαϊκό ήρωα Γαργηττό, που κατοικούσε στις παρυφές του Βριλησσού. Κατά την περίοδο της πρώιμης Τουρκοκρατίας, κατά τα τέλη του 16ου αιώνα, η περιοχή έγινε κέντρο έντονης μοναστικής δραστηριότητας, με προεξάρχοντα τον άγιο Τιμόθεο, επίσκοπο Ευρίπου Χαλκίδος. Το 1572, ο Άγιος αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη Μητρόπολή του , και βρίσκει κατάλυμα στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος, κοντά στη γενέτειρά του, τον Κάλαμο. Λίγο αργότερα, το 1578, ο Άγιος έρχεται στο Πεντελικό όρος και ιδρύει την Ιερά Μονή Πεντέλης. Ποθώντας περισσότερη ησυχία, ασκητεύει στην αναφερόμενη Σκήτη του Αγίου Γεωργίου Χωστού, σύντομα όμως αποσύρεται στον Άγιο Γεώργιο Βραυρώνος. Επισκευάζει το ναό και χρησιμοποιεί σαν ασκητήριο γειτονικό σπήλαιο. Στη Βραυρώνα θαυματουργεί, ακινητοποιώντας το πλοιάριο των πειρατών, που είχαν απαγάγει τα παιδιά μιας Οθωμανίδας γαιοκτήμονος και τους αναγκάζει να τα επιστρέψουν. Η Οθωμανή και τα παιδιά της βαπτίζονται Χριστιανοί και η ίδια, σαν πλούσια γαιοκτήμων, παραχωρεί έκταση στον Άγιο, την οποία αυτός περιφράσσει και εκχωρεί στη Μονή Πεντέλης. Οι χωρικοί όμως της περιοχής από φόβο μήπως χάσουν τα κτήματα τους, συσπειρώνονται εναντίον του Αγίου, ο οποίος αισθανόμενος ανεπιθύμητος αποχωρεί από την περιοχή και μεταβαίνει στην Κέα, όπου εκοιμήθη στην Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος, το 1590. Η Μονή Πεντέλης για πολλά χρόνια, έπαιξε σημαντικό ρόλο στο Γέρακα, αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή Μεσογείων. Οργάνωσε τα ασκηταριά των μοναχών, δημιούργησε πολλά μετόχια και κτίστηκαν αρκετά μεταβυζαντινά εκκλησάκια στα τέλη του 16ου με αρχές του 17ου αιώνα. Την εποχή αυτή στο Γέρακα, εκτός από το συγκεκριμένο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου του Χωστού, κτίστηκαν ο Άγιος Γεώργιος Κοιμητηρίου, ο Άγιος Δημήτριος, ο Άγιος Ιωάννης ο Αποκεφαλιστής, οι Άγιοι Πάντες, ανοικοδομήθηκε ο βυζαντινός ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, και άλλα. _______________ Βιβλιογραφία: 1) «Τα μεταβυζαντινά ναΰδρια του Γέρακα», Κοκκαλιάρης Άγγελος, Ξεναγός – Αρχαιολόγος, ΙΒ’ Επιστημονική Συνάντηση ΝΑ Αττικής, σελ. 471 2) «Βίος, Ακολουθία και Παρακλητικός Κανών», του Αγίου Τιμοθέου, Δρος Χαραλάμπους Μ. Μπούσια, σελ. 17, 2009 3) Πεντελικό όρος, Δήμος Βριλησσίων |
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΧΑΡΤΗΣ Ο Ι. Ναός αποτελεί Μετόχι της Ιεράς Μονής Πεντέλης. |